Anna Czerwińska

Anna Czerwińska
Kişisel bilgileri
Doğumu	10 Temmuz 1949; Varşova, Polonya
Ölümü	31 Ocak 2023 (72 yaşında); Varşova, Polonya
Spor
Ülke	Polonya
Spor	Dağcılık
Madalyalar
	Gümüş Liyakat Madalyası (2003), Kalos Kagathos Madalyası (2019)

Anna Czerwińska (10 Temmuz 1949 – 31 Ocak 2023),^[1] Polonyalı kadın dağcı. Everest Dağı'nın (o dönemde) 50 yaşlarındayken zirvesine tırmanan en yaşlı kadın dağcı olarak bilinir. Ayrıca dağcılık hakkında bazı kitapları kaleme almıştır.

Yaşamı ve kariyeri değiştir

Czerwińska, 10 Temmuz 1949'da Varşova, Polonya'da doğdu. Yedi Zirveler'e ulaşan ilk Polonyalı kadın dağcı oldu. Eczacılık eğitimi aldıktan sonra bir süre sağlık sektöründe çalıştıktan sonra dağcılığa yönelmiştir. Genellikle tamamı kadınlardan oluşan ekiplerle 33 yıl boyunca tırmanışlar yaptı. 1977 yazında Krystyna Palmowska ile birlikte Matterhorn'un Kuzey Yüzü'ne tırmandı. Kadın dağcılar ilk kez bu kadar zor bir zirveye tırmanıyordu.

1978 kışında bu sefer Krystyna Palmowska, Wanda Rutkiewicz ve Irena Kesa Czerwińska ile birlikte yine Matterhorn'un kuzey Yüzü'ne tırmandı. Yine kadınlardan oluşan ekibiyle başarılı bir tırmanış gerçekleştirerek Avrupa'da dağcılık sporu çevrelerinde sansasyon yarattı. Czerwińska, 1975'te Polonya Gasherbrums Keşif Gezisi'ne katılan ekip içinde yer aldı. 1979'da Krystyna Palmowska ile Pakistan'da Rakapoşi (7788 m) adlı yeni bir rotaya tırmanış gerçekleştirdi. Her iki dağcıda 30 Haziran 1983'te bu kez 8047 metre yüksekliğindeki Karlı Zirve, Kayalık Zirve ile Geniş Zirve'ye başarıyla tırmandılar. Czerwińska, 1982, 1984 ve 1986'da K2'nin zirvesine ulaşmaya çalıştı ve son tırmanışında 13 dağcının öldüğü trajediye tanık oldu. Wanda Rutkiewicz ve Krystyna Palmowska ile birlikte 15 Temmuz 1985'te Nanga Parbat'ın zirvesine destek olmadan ulaşan ilk kadın dağcı takımı oldular. 1980'de ve 1990'da iki defa keşif gezisinin lideri olarak Kançencunga'ya tırmanmayı denedi.

Czerwińska, 1988 ile 1990'da iki kez Makalu Keşif Gezisi'ne katılarak liderlik yapmıştır. Beş yıl boyunca kıtaların en yüksek zirvelerine: 1995'te Aconcagua (Güney Amerika) ile Kilimanjaro (Afrika), 1996'da McKinley Dağı (Kuzey Amerika), Elbruz (Avrupa) ile Kosciuszko Dağı (Avustralya), 1998'de Vinson Dağı (Antarktika), 1999'da Carstensz Piramidi (Okyanusya, Avustralya) ve 22 Mayıs 2000'de Everest Dağı'na (Asya) önemli başarılı tırmanışlar gerçekleştirdi. 6 Haziran 2000'de Shishapangma'nın zirvesine çıkmayı başardı. Matterhorn, Gaşerbrum, Broad Peak, Nanga Parbat ve K2'ye tırmanma hakkında birçok kitap yazdı veya kitap hazırlayanlara kaynak oldu. Yaşadığı dönemde Everest Dağı'nın zirvesine ulaşan en yaşlı kadın dağcoı olarak tarihe geçti. Son olarak 21 Mayıs 2001 ve 25 Eylül 2001'de iki defa önceden; Cho Oyu olarak bilinen Lhotse'nin zirvesine ulaştıktan sonra köşesine çekildi. Hizmetleri nedeniyle 2003'te Gümüş Liyakat Madalyası'nı, 2017'de Süper Devi Ödülü'nü ve 2019'da Kalos Kagathos Madalyası'nı aldı. Aynı zamanda Polonya Dağcılık Federasyonu'nun onursal üyesiydi.

Ölümü değiştir

Czerwińska, 31 Ocak 2023'te doğum yeri Varşova, Polonya'da kanser nedeniyle 72 yaşında öldü.

Tırmanılan önemli dağlar değiştir

Tırmanılan sekiz bin metrelik dağların listesi:

1983 - Broad Peak-Rocky Dağları (bağımsız olarak 8000 metre tahmini^[2])
1985: Nanga Parbat
1986: K2 (8200 metre yüksekliğe kadar)
2000: Everest Dağı
2000: Shishapangma (Merkez-Tepe)
2001: Lhotse
2001: Cho Oyu
2003: Gaşerbrum II
2006: Makalu

Ayrıca bakınız değiştir

Everest Dağı'nın zirvesine 20. yüzyılda tırmananların listesi 27 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Everest Dağı rekorlarının listesi 6 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça değiştir

^ Zmarła Anna Czerwińska, wybitna himalaistka 9 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Lehçe)
^ In making any "highest mountains" list, one needs to use a criterion to exclude subpeaks and only list independent mountains. There is no universally agreed-upon such criterion. However the (generally accepted) list of fourteen eight-thousanders is obtained if one uses a topographic prominence cutoff of between 200 and 500 metres (610 and 1524 feet). Some eight-thousand metre subpeaks have been climbed as goals in themselves, for example Lhotse Middle, but this is quite rare.

Dış bağlantılar değiştir

Anna Czerwinska the famous Polish climber 3 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(İngilizce)

Bir Polonyalının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Sporcu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Zmarła Anna Czerwińska, wybitna himalaistka 9 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Lehçe)

[independent-2] In making any "highest mountains" list, one needs to use a criterion to exclude subpeaks and only list independent mountains. There is no universally agreed-upon such criterion. However the (generally accepted) list of fourteen eight-thousanders is obtained if one uses a topographic prominence cutoff of between 200 and 500 metres (610 and 1524 feet). Some eight-thousand metre subpeaks have been climbed as goals in themselves, for example Lhotse Middle, but this is quite rare.

[1]

[2]