Ankara Büyükşehir Belediyesi

Ankara'nın metropolitan belediyesi

Ankara Büyükşehir Belediyesi veya kısaca ABB, Ankara ilinin belediye işlerini yürüten kamu kurumudur. 2019 yerel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nden aday gösterilen ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Mansur Yavaş, mazbatasını 8 Nisan 2019'da alarak göreve başlamıştır.[1]

Ankara Büyükşehir Belediyesi

Belediye merkez binası
Harita
KısaltmaABB
Kuruluş16 Şubat 1924 (1924-02-16) (100 yıl, 19 gün önce.)
TürBüyükşehir belediyesi
MerkezYenimahalle, Ankara
Büyükşehir Belediye BaşkanıMansur Yavaş (CHP)[1]
Genel sekreterReşit Serhat Taşkınsu
Bütçe7 milyar 150 milyon₺ (2020)[2]
Resmî siteankara.bel.tr

Tarihçe değiştir

16 Şubat 1924 tarihinde 417 sayılı yasa ile Ankara Şehremaneti kurulmuştur. Şehremaneti Yasası 1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırılmıştır.

Büyükşehir belediyelerinin kuruluşu, 23 Mart 1984 tarihinde kabul edilen Büyükşehir Belediyelerinin Kuruluşu Hakkındaki 195 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile olmuştur. Daha sonra bu kararname 9 Haziran 1984 tarihinde 3030 sayılı yasa ile değiştirilmiştir.

10 Haziran 2004 tarihinde çıkarılan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile belediyelere yeni düzenlemeler gelmiştir. 6 Aralık 2012 tarihinde çıkarılan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre ilin bütün sınırları Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırlarına dahil edilmiştir.

Logo tartışmaları değiştir

 
Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 1995'ten önce kullandığı amblem

27 Mart 1994 tarihinde Büyükşehir Belediye başkanı olarak seçilen Melih Gökçek, 1995 yılında Hitit Güneş Kursu olan belediye logosunu Atakule-cami minaresi ve 3 yıldızlı logoya çevirdi. Bunun üzerine eski CHP Trabzon Milletvekili Avukat Rahmi Kumaş, Gökçek'in Hitit Güneş Kursu yerine belirlediği Atakule-cami minaresi ve 3 yıldızdan oluşan amblemini yargıya taşıdı. Ankara 2. İdare Mahkamesi, amblemi, “Belediyenin amblem belirleme yetkisi olmadığı" gerekçesiyle iptal etti. Dava, Ankara 3. İdare Mahkemesi'ne taşındı. 3. İdare Mahkemesi, "Ankara’yı temsil etmediği" gerekçesiyle amblemi bu kez esastan iptal etti. İdare Mahkemesi’nin kararında, "amblemde kullanılan simge ve işaretlerin anlamlarının ortalama bir bilinç ile doğrudan çıkarımını olanaklı kılan açıklık ve anlaşılırlık özelliğinin bulunmadığı, kullanılan sembol figürlerin, Ankara'yı tarihsel ve kültürel derinliği ve ağırlığı ile orantılı biçimde tanıtıcı öğe niteliği taşımadığı" belirtildi. Belediyenin, iptal kararının bozulması için Yargıtay 8. Dairesi'ne başvurusu reddedildi. Belediye, bunun üzerine karar düzeltme yöntemiyle kararın bozulmasını istedi, ancak Danıştay 8. Daire de belediyeyi haksız buldu. Danıştay 8. Daire, karar düzeltmeyi 4’e karşı 1 oyla reddetti. Rahmi Kumaş'ın, Melih Gökçek'in Atakule-cami minareli amblemin yıldız sayısını 21 Mart 2013’te, 3’ten 5’e çıkararak belirlediği yeni logoya ilişkin açtığı dava ise hala devam ediyor.

Kullanımdaki mevcut amblemde Atakule'ye eklenmiş iki minare ile hilâl ve üç yıldız yer almaktadır. Amblem kentin dönüşümünde temel etken olan cumhuriyetin çağdaş uygarlığı temel alan felsefesi ve dayandığı değerlere işaret etmektedir.[3][4]

Organizasyon yapısı değiştir

Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi ve Ankara Büyükşehir Belediye Encümeni olmak üzere üç ana gruba ayrılır.

Bağlı birimler değiştir

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 32 daire başkanlığı ve dört denetleyici ve düzenleyici kurumu bulunmaktadır.[5]

Bunun dışında Etik Komisyonu olmak üzere bir komisyon bulunmaktadır.

Bağlı iştirakiler değiştir

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 16 anonim şirketi, kamu kuruluşu olarak ise ASKİ ve EGO olmak üzere iki kuruluşu bulunmaktadır.

Kurum Kuruluş Genel Müdür Faaliyet alanı/ek bilgi
Anonim ve limited şirketler
Anfa Ltd. Şti. 1991 Yıldırım Özer Park ve bahçe işletimi, fuar ve kongre hizmetlerinin düzenlenmesi.
Anfa Güvenlik Ltd. Şti. 1992 Bektaş Arslan Özel güvenlik hizmetleri.
Anket A.Ş. 2000 Hakan Türkoğlu Kültür-sanat hizmetleri ve etkinlik tanıtımları.
BELKA A.Ş. 1988 Dursun Çiçek Evsel, tıbbi ve katı atık toplanması ve bertarafı, elektrik enerjisi üretimi.
Belko A.Ş. 1986 Baki Kerimoğlu Kömür dağıtımı, otobüs ve soğuk hava deposu işletmeciliği.
Belplas A.Ş. 1989 Adnan Demirci Yol çizgi boyası, gübre ve temizlik malzemeleri üretimi.
BelPa A.Ş. 1989 Ferhan Özkara Sosyal hizmetler, temizlik ve veterinerlik hizmetleri.
Beltema Ltd. Şti. 2019 Ali Çalışkan Sigorta hizmetleri.
BELTAŞ A.Ş. 1993 Alparslan Yılmaz Otopark işletmeciliği ve yol güvenlik hizmetleri.
BUGSAŞ A.Ş. 1990 Vecihi Halil İyigün Raylı taşımacılık hizmetleri.
Ankara Halk Ekmek A.Ş. 1979 Tamer Eski Unlu mamul gıda üretimi.
Metropol İmar A.Ş. 1987 Rıfat Menekşe Toplu konut alanlarının yönetimi.
PORTAŞ - Mesut Özarslan Toplu konut yapımı ve asfalt üretimi.
Seğmen Su A.Ş. - Merih Demirdelen İçme suyu üretimi ve işletimi.
Başkent Finansal Teknolojiler A.Ş. 2021 Hamza Yıldız Elektronik ödeme sistemleri.
Ankara İnovatif Teknoloji A.Ş. 2020 Bora Bezci Bilgisayar ve bilişim.
Kamu kuruluşları
ASKİ 1987 Erdoğan Öztürk Su ve kanalizasyon hizmetleri.
EGO 1942 Nihat Aktaş Toplu ulaşım hizmeti.

Meclis değiştir

 
ABB Meclis dağılımı
  AK Parti: 88 sandalye
  CHP: 27 sandalye
  MHP: 19 sandalye
  İYİ Parti: 11 sandalye
  Bağımsız: 2 sandalye

Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin faaliyetleriyle ilgili kararları almak için oluşturulan bir organdır. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 13. maddesine göre her ayın ikinci haftası birleşim gerçekleşmektedir.

Yerel seçimler değiştir

Ankara Büyükşehir Belediyesi
Yıl Belediye Başkanı Parti Oy Oranı
1984 Mehmet Altınsoy ANAP %53,2
1989 Murat Karayalçın SHP %44,1
1994 Melih Gökçek RP %27,3
1999 Melih Gökçek FP %33,8
2004 Melih Gökçek AK Parti %55,0
2009 Melih Gökçek AK Parti %38,5
2014 Melih Gökçek AK Parti %44,8
2019 Mansur Yavaş CHP %50,9

Hizmet binası değiştir

 
Ankara Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası

Belediyenin mevcut 3, kullanılan 2 binası vardır. Tandoğan, Kızılay, Ulus ve Varlık'taki binalar, eski terminal alanında yapılan belediyeye ait 23 katlı yeni yapının bitmesiyle 2009 yılında kullanımdan çıkarılmıştır. Anadolu Meydanı ve AKM arasındaki Ankara Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası 23 katlı olup 2008 yılı sonunda hizmete girmiştir. Zabıta, İtfaiye ve Çevre Koruma Daire Başkanlıkları hariç tüm birimler yeni binaya toplanmıştır.

Belediye başkanları değiştir

Büyükşehir Belediye Başkanları (1984-günümüz)
Büyükşehir Belediye Başkanı Görev Başlangıcı Görev Bitişi Parti
1 Mehmet Altınsoy 25 Mart 1984 26 Mart 1989 Anavatan Partisi
2 Murat Karayalçın 26 Mart 1989 21 Eylül 1993 Sosyaldemokrat Halkçı Parti
3 Vedat Aydın 21 Eylül 1993 27 Mart 1994
4 Melih Gökçek 27 Mart 1994 18 Nisan 1999 Refah Partisi
Fazilet Partisi
18 Nisan 1999 28 Mart 2004
Bağımsız
Demokrat Parti
Adalet ve Kalkınma Partisi
Adalet ve Kalkınma Partisi
28 Mart 2004 29 Mart 2009
29 Mart 2009 30 Mart 2014
30 Mart 2014 28 Ekim 2017
5 Mustafa Tuna 6 Kasım 2017 8 Nisan 2019
6 Mansur Yavaş 8 Nisan 2019 Görevde Cumhuriyet Halk Partisi

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Mansur Yavaş mazbatasını aldı". NTV. ntv.com.tr. 8 Nisan 2019. 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  2. ^ "Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 2020 yılı bütçesi belli oldu". T24. t24.com.tr. 23 Kasım 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  3. ^ Demirtaş, Evin (26 Ocak 2014). "19 yıllık Ankara amblem savaşı!". Ankara: milliyet.com.tr. 16 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014. 
  4. ^ Arcak, Evren (Haziran 2010). "Ankara'nın Logosu". enverarcak.blogspot.com. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010. 
  5. ^ "Teşkilat Şeması". Ankara Büyükşehir Belediyesi. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023. 

Dış bağlantılar değiştir