Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu
Ankara - İstanbul yüksek hızlı demiryolu ya da Ankara - İstanbul YHD, Ankara'daki Ankara YHT Garı ile İstanbul'daki Halkalı Tren İstasyonu arasında Yüksek Hızlı Tren hizmeti verilen uzunluğundaki azami 250 kilometre/saat (160 mph) hıza uygun çift hatlı, elektrikli, sinyalli yüksek hızlı demiryolu hattıdır.
| Ankara - İstanbul yüksek hızlı demiryolu Ankara - İstanbul YHD | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Genel bilgiler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tip | Yüksek hızlı demiryolu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sistem | TCDD | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Durum | İşletmede | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bölge | YHT (8.) Bölge | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Terminal |
Ankara YHT Garı Halkalı Tren İstasyonu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İstasyonlar | 14 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yolcu kapasitesi | 2.557.000 (2011)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İşletim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Açılış |
13 Mart 2009[2] (Ankara - Polatlı - Eskişehir) 25 Temmuz 2014 (Eskişehir - Pendik) 12 Mart 2019 (Pendik - Halkalı) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sahibi | TCDD | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İşletmeci(ler) | TCDD Taşımacılık | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Depo Merkezleri | Etimesgut Yüksek Hızlı Tren Ana Bakım Deposu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Teknik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hat uzunluğu | 623,894 kilometre (387,670 mi) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hat açıklığı | Standart (1.435 mm) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektriklenme | 25 kV AA | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İşletme hızı | 250 kilometre/saat (160 mph) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İstasyonlarDüzenle
YHT hattında 14 istasyon bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla (Ankara başlangıçlı olarak) Ankara YHT Garı - Eryaman YHT Garı - Polatlı YHT Garı - Eskişehir - Bozüyük YHT Garı - Bilecik YHT Garı - Arifiye - İzmit Garı - Gebze - Pendik - Bostancı - Söğütlüçeşme - Bakırköy - Halkalı'dır. Ayrıca Pamukova YHT Garı ve Sapanca YHT Garı'nın inşaatları devam etmektedir.
Yolculuk süreleriDüzenle
- Konvansiyonel Demiryolu: 576,615 km (358,292 mi) (Ankara - Eskişehir - Bilecik - İzmit - İstanbul(Haydarpaşa) güzergâhı)
- Konvansiyonel Tren: 7 saat 50 dakika (Fatih Ekspresi) ile 9 saat (Anadolu Ekspresi) arasında
- Yüksek hızlı Demiryolu: 623,894 km (387,670 mi) (Ankara YHT Garı - Halkalı güzergahı)
- Yüksek Hızlı Tren: (Ankara – İstanbul YHT) en kısa 4 saat 20 dakika (2021 yılı)
- Bütün kısımlar ve eksiklikler tamamlandığında hedeflenen: 3 saat 45 dakika (Ankara - Halkalı)
- Sürat demiryolu projesi: 1,5 saat (Ankara - Halkalı)
İnşaat aşamasıDüzenle
Yüksek hızlı demiryolu hattının Ankara - Eskişehir arasındaki kısmı 2009'da, Eskişehir - Pendik arasıdaki kısmı 2014'te, Pendik - Halkalı arasındaki kısmı ise 12 Mart 2019'da Marmaray ile birlikte hizmete girmiştir. Ayrıca hattın Ankara'daki başlangıç/bitiş istasyonu olan Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı 29 Ekim 2016 tarihinde hizmete girmiştir.[16][17]
GecikmeDüzenle
3 sene ihaleyi kaybeden firmanın yargıya başvurusu sebebiyle gecikmiştir. Test aşamasında yaşanan gecikmelere ise sinyalizasyon hattına yapılan sabotajların sebep olduğu iddia edilmiştir.[18]
Proje dahilinde yapılanlarDüzenle
- Alt geçit: 122
- Viyadük: 21
- Köprü: 43
- Kazı: 32 milyon m³
- Üst geçit: 56
- Menfez: 480
- Tünel: 43
- Dolgu: 19 milyon m³
Revizyonlar ve Tamamlanmamış kesimlerDüzenle
Geyve - Doğançay - Arifiye - Sapanca hattında yüksek hızlı trenin hızını 80 km/h'e düşürecek olmasından dolayı Arifiye istasyonu Doğançay ripajı ile by-pass edilecektir.
Tünel-26Düzenle
YHD hattı üzerindeki en uzun tünel olan Tünel-26'da yapılan kazılar esnasında yaşanan göçme ve toprak kaymaları sebebiyle proje güzergâhında mecburen değişiklik yapılmıştır. Tünelin sadece bir kısmı şu an aktif olup, kalan kısımları için çalışmalar devam etmektedir. Bu süre zarfında trenler YHD hattının Tünel-28 ile Tünel-27 arasındaki kısmında konvansiyonel demiryoluna geçiş yapmakta ve yaklaşık 8 km sonrasında Tünel-26'nın açılan kısmının bittiği noktada tekrar YHD hattına dönerek yoluna devam etmektedir. Tünelin tamamının 2022'nin ilk çeyreğinde bitirilip hizmete alınması planlanmaktadır.
Doğançay ripajıDüzenle
Doğançay ripajı, Geyve'de Alifuatpaşa mevkiinden başlayıp, Doğançay'da Sakarya Nehri'ni ve D-650 Karayolu'nu köprüyle geçip, Sapanca'da mevcut YHD hattına bağlanıyor. 34km'lik tünel ve viyadükten oluşan bu kestirme için 21 Şubat 2012'de ihaleye çıkıldı. İhaleye katılan firmaların mali zarfları 29 Mart 2012 tarihinde açıldı ve maliyet inanılmaz büyük olduğundan dolayı ihalenin iptaline kadar verildi.[19] 2021'e dek bu kesimde trenler Alifuatpaşa'da konvansiyonel demiryolu hattına geçip, Sapanca'da tekrar YHD hattına dönerek yoluna devam etmekteydi. İnşaat çalışmaları devam etmekte olup, ilk etap olan Gevye (Alifuatpaşa) - Doğançay arası Haziran 2021'de hizmete girdi. Hizmete giren ilk etapta trenler Doğançay'da konvansiyonel hatta bağlanmakta ve böylece Doğançay'a kadarki virajlı ve dar tünelli kesim by-pass edilmekte ve artık YHT'ler tarafından kullanılmamaktadır. Kalan kısmın ise 2023'de bitirilip hizmete alınması planlanmaktadır. Tamamı hizmete girdiğinde Arifiye istasyonu YHT kullanımına kapatılıcak ve trenler Pamukova ve Sapanca'da duracaktır. Ripaj, T-26 tüneliyle birlikte hizmete girdiğinde Ankara-İstanbul arası seyahat süresi 35 dakika daha kısalacaktır.
Sürat demiryolu projesi ve Marmaray Tüneline alternatifDüzenle
Şu anki kısmen tamamlanmış ve kısmen devam etmekte olan projenin gerçek (yüksek hız akreditasyonu alabilecek) yüksek hızlı demiryolu kesimi Köseköy'de son bulmaktadır. Trenler İstanbul'a ulaşabilmek için yenilenen konvansiyonel demiryolu hattını kullanmaktadır. Ayrıca 2019 yılına dek Sapanca - Köseköy arası YHT hattı Ada Ekspresi ve yük trenleri tarafından da kullanılmaktaydı. 2019'da bu kesim, hemen bitişiğine YHT harici trenlerin kullanacağı çift hat konvansiyonel demiryolu inşa edilerek konvansiyonel hattan ayrılmıştır. Köseköy-İzmit-Gebze hattı üzerinde ise şu an 3. ve kimi yerlerde 4. rayların serimi sürmektedir. Bu sayede YHT hattı, burada da konvansiyonel hattan ayrılacak ve böylece mevcut YHT hattı, Köseköy'den Gebze'ye dek uzayacaktır.
İleriki ihtiyaçlar, Marmaray Tüneli'nde oluşabilecek sıkışıklar ve daha hızlı bir demiryolu hattı için, Sürat Demiryolu olarak da adlandırılan ikinci bir YHD projesi geliştirilmiştir. Bu proje esasında ilk olarak 80'lerde geliştirilmiş hatta inşasına bile başlanmıştır. Ancak ödenek yetersizliğinden yarıda kesilmiştir. Bu projede trenlerin maksimum hızının 350 km/saat'e kadar çıkması planlanmakta olup, güzergahın Ankara - Ayaş - Beypazarı - Nallıhan - Mudurnu - Arifiye üzerinden gelip buradan mevcut YHD hattına bağlanacaktır. Marmaray tüneline alternatif olarak da Sabiha Gökçen Havalimanı - Yavuz Sultan Selim Köprüsü - İstanbul Havalimanı - Halkalı güzergahı planlanmıştır.
Proje gerçekleşmeleriDüzenle
Proje 10 Etaptan oluşmaktadır.
- Tamamlanan etaplar [20]
- Ankara - Sincan : 24 km
- Sincan - Esenkent : 15 km
- Esenkent - Eskişehir : 206 km
- Eskişehir Gar geçişi
- Eskişehir - İnönü : 30 km
- İnönü - Vezirhan : 54 km
- Vezirhan - Köseköy : 104 km (kısmen)
- Köseköy - Gebze : 56 km
- Gebze - Pendik - Halkalı: 75,771 km
- Devam eden etaplar
- Tünel-26: 8 km
- Doğançay ripajı: 34km
İnönü - Gebze etabında 36 adet tünel yapımı planlanmış ancak uygulamada bazı tüneller birleştirilmiş veya iptal edilmiştir. TBM ile açılan bir tünel heyelan riski ile önce yeri değiştirilmiş daha sonra TBM'nin tünel içinde ilerleyememesi üzerine iptal edilmiş ve makine tünelin içinde bırakılarak güzergâh değiştirilmiştir.
| Hat bölümü | Uzunluk (km) | İnşaatın başlangıcı / Resmi açılış | Notlar |
|---|---|---|---|
| Ankara - Sincan | 24 | 2016 - 2018 | Ankara ve Sincan arasındaki mevcut hatlara Başkentray kapsamında hızlı tren hattı eklendi. |
| Sincan - Esenkent | 15 | 2008 - 2010 | Sincan ve Esenkent arasındaki mevcut hatlar, hızlı tren hattı tamamlanana kadar kullanıldı. |
| Esenkent - Eskişehir | 206 | 2004 - 2009[21] | Sanat yapıları: 2 karayolu köprüsü ve 30 karayolu üstgeçidi, 7 demiryolu köprüsü ve 13 köprü. 4 viyadük (toplam 4 km den fazla) ve 1 tünel (471 m). İlk test sürüşü Nisan 2007. |
| Eskişehir YHT Garı | 3.4 km | 2008 - 2014 | Eskişehirde trafik sıkışıklığına neden olmamak için tünel içinden geçen hat planlandı. 1379 m aç-kapa tünelden oluşan şehir geçişi, 2 hızlı tren hattı, 1 konvansiyonel tren hattı içeriyor. |
| Eskişehir - İnönü | 30 | 2008 - 2014 | |
| İnönü - Vezirhan | 54 | 2008 - 2014 | Tünel 26'nın tamamı, 2022 başlarında hizmete girecek |
| Vezirhan - Köseköy | 104 | 2008 - 2014 | Doğançay ripajı'nın ilk etabı 2021'de hizmete alındı. Kalanı 2023'de hizmete alınacak. |
| Köseköy - Gebze | 56 | 2012-2014 | Konvansiyonel hat, 3. ve,kimi yerlerde, 4. hat çekilerek YHT hattından ayrılıcaktır. |
| Gebze - İstanbul-Haydarpaşa/Halkalı | 44 | 2013-2019 | Gebze ile İstanbul arasındaki son bölüm Marmaray kapsamında tamamlanmıştır. Haydarpaşa Garı sonradan açılıcaktır. |
Demiryolu Hattında TCDD Taşımacılık Tarafından İşletilen Tren HatlarıDüzenle
KaynakçaDüzenle
- ^ [1] 22 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Page 63
- ^ "Hızlı tren seferlerine başladı". cnnturk.com. cnnturk. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ a b Ankara - Sivas YHD
- ^ Sivas - Erzincan YSD
- ^ a b Başkentray
- ^ a b c d e f g h İstanbul-Haydarpaşa - Ankara demiryolu
- ^ a b Polatlı - Konya YHD
- ^ a b Polatlı - İzmir YSD
- ^ Eskişehir - Afyonkarahisar - Konya demiryolu
- ^ a b Bandırma - Bursa - Osmaneli YSD
- ^ Arifiye - Adapazarı şube demiryolu
- ^ a b c d e f Marmaray
- ^ Metrobüs
- ^ a b c İstanbul-Sirkeci - Pythio demiryolu
- ^ a b İstanbul-Halkalı - Kapıkule yüksek standartlı demiryolu
- ^ http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/files/3/yolcu/13032019halkaliyht.pdf
- ^ http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/files/3/yolcu/13032019yhtbaglanti.pdf
- ^ http://www.aksam.com.tr/ekonomi/hizli-trene-sabotaj/haber-310705
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.
- ^ "TCDD Ankara-İstanbul Hızlı Tren Hattı Ana Sayfası". TCDD. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2015.
- ^ UIC celebrates the introduction of high speed in Turkey 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 19/3/2009 uic.asso.fr
Dış bağlantılarDüzenle
- TCDD resmî sitesi 22 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TCDD Taşımacılık resmî sitesi 28 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.