André Ernest Modeste Grétry
André-Ernest-Modeste Grétry (d. 8 Şubat 1741 - ö. 24 Eylül 1813 Montmorency, Fransa), (şimdiki Belçika'da bulunan) Liège şehrinde Fransızca konuşan bir aileye doğmuş olan ve müzik kariyerini Fransa'da geçirip Fransız vatandaşlığına geçmiş olan bir opera bestecisidir. "Opera komik" janrındaki opera eserleri ile ünlüdür.
André Ernest Modeste Grétry | |
|---|---|
 André Ernest Modeste Grétry | |
| Doğum | 8 Şubat 1741 Liège, Belçika |
| Ölüm | 24 Eylül 1813 Montmorency, Fransa |
| Meslek | Müzisyen, opera bestecisi |
| Tanınma nedeni | Kariyeri Fransa'da |
Yaşamı değiştir
.jpg)
Babası fakir bir kemancı müzisyen olan Grétry Liège şehrinde doğdu. Buna rağmen gençken müzik için özel bir yetenek göstermedi. Kilisesinde koro üyesi idi. 1753'te müzik dersleri almaya başladı. Şarkı söyleme, tuşlu çalgılarla "baş kontinuo" çalma ve kompozisyon dersleri aldı. Ama orkestrasyonlarında hiçbir zaman fevkaladelik görülmez. Fakat bu gençlik çağlarında bir İtalyan opera kumpanyasının Liège'de sahnelediği "opera buffa" janrındaki İtalyan operası eserleri ona opera konusunda çok ayrıntılı pratik bilgi sağlamıştır. Bestelemiş olduğu bir mass ilahisi ona Liège kilise mercilerinin 1761'de İtalya'da Roma'da müzik çalışması için bir burs kazandırdı.
1761'den Şubat 1766'ya kadarki dönemde Roma'da Caslı adlı bir hocadan dersler aldı ama kendi ifadesine göre harmoni ve kontrpuvan konularında her zaman bilgisi çok hafif kaldı. Fakat şarkı söylem hakkında ve İtalyan operası hakkındaki bilgileri ve çok yaratıcı şekilde melodi kurabilme kabiliyeti onun opera besteciliğini kariyer olarak seçmesine sebep oldular.
İlk başarısı bir İtalyan intermezzo tipi eser olan "La vendemmiatrice" olup bu Roma'da Alberti Tiyatrosu seyircisisi tarafından beğenildi. Bundan hemen sonra 1767 basında Roma'yı terk etti ve önce Cenevre'de kısa bir müddet kaldı ve oarad bir "Isabelle et Gertrude" adlı bir 'opera-komik' eserin yapımlandı. Bu arada Voltaire ile tanıştı. Sonra Paris'e gitti ve burada iki yıl hiç ismi duyulmadan bir fakir hayat yaşadı.
1771'de babası Lyonlu bir ressam olan ve kendisi de ressamlık yapan "Jeanne-Marie Grandon" adlı bir kadınla evlendi.
1768'de Paris'te ilk başarılı operası olan Hüron sahnelendi. Bunu hemen "Lucile" ve "Le Tableau parlant" adlı başarılı komik-operalara takip etti. Böylece 18. yüzyılın ikinci yarısında Grétry Paris'in önde gelen usta komik-opera bestecisi olduğu kabul edilir oldu. 1803'e kadar 12 tane opera eseri ve 40'tan fazla komik opera eseri hazırladı ve yapımlandı. Bunlar arasında en başarılıların 1771'de yapımlanan Zémire et Azor ve 1784'te yapımlanan Richard Coeur-de-lion operalarıdır. 1783'te prömiyeri "Fontainebleau"'de yapılan ve zamanının "Türk modası" ritmik çalgılar kullanan "La Caravane du Caire" adlı opera-bale eseri 50 yıl Fransziz opera evleri repertuvarlarında devamlı sahnelenmiştir.
Fransız Devrimi'inden önceki "Eski Rejim" kendisine çok türlü şerefler bağışladı. Devrimden önce kraliçe olan Marie Antoinette için müzik direktörlüğü görevinde bulundu.
Fransız Devrimi ile Grétry sahibi olduğu birçok mal ve mülkünü kaybetti. Fakat bundan sonra gelen diğer Fransız idareci ve hükûmetleri besteciye şerefler sağlamaktan sakınmadilat. Devlet müzik Konservatuvarı için müfettiş tayin edildi. 1795'te "Institut de France" adlı Fransız Akademisi'ne üye seçildi. Sonra Napolyon Bonapart tarafından da eserleri sevilmektedi. Napolyon'un Grande Armée ordusunun askerler arasında popüler olan askeri marşlarının başında olan La Victoire est à nous mars, Grétry'nin "La Caravane du Caire" eserindeki ünlü şarkılardan birinden uyarılmıştı. Napolyon imparator olduktan sonra Grétry'ye 1802'de "Şövalye" sınıfı Légion d'honneur nişanını vermiş ve bir hayat boyu emeklilik maaşı bağlattırmıştır.
Hayatının son yıllarında "Montmörency"'de bulunan ünlü Fransız yazar ve düşünürü Jean-Jacques Rousseau'nun eski evinde emekliliğini geçirdi.
İsteklerin göre mezarı Paris'te Père Lachaise Mezarlığı'nda bulunmaktadır. Fakat uzun bir süren bir davadan sonra 1842'de kalbi doğum yeri olan Liège şehrine götürülmüştür ve şehrin ortasında "Walonya Kraliyet Operası"'nın bulunduğu meydandaki bir bronz heykelden oluşan Grétry Anıtı içinde saklıdır. Liège şehrinde bulunan "müzik akademisi"'de bestecinin ismini taşır.
Eserleri değiştir
Operaları değiştir
Dipnotlar değiştir
Ayrıca bakınız değiştir
Dış bağlantılar değiştir
- İngilizce Wikipedia "André Grétry" maddesi 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 7.6.2010)
- İMSL sitesinde Grétry, André Ernest Modeste Grétry eserleri için partisyon notaları 26 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 7.6.2010)