Vikipedi

Anarko-kapitalizm

ekonomik teori ve politik felsefe

Anarko kapitalizm (ayrıca liberteryen anarşizm,[1] özel mülkiyet anarşizmi,[2] piyasa anarşizmi[3] veya serbest piyasa anarşizmi[4] ile ifade edilebilir)[5] özel mülkiyet hakkına,[6] iktidar müdahalesinin reddine ve temel toplumsal etkileşim mekanizması olarak rekabete dayalı serbest piyasanın savunusuna dayanan siyasal düşüncedir.[7] Anarko-kapitalizm, özel mülkiyeti şu şartlarda meşru görür: bir emek ürünü ise, ticaret etkinliğinin bir sonucu ise veya hediye olarak elde edilmiş ise.[8] Ekole göre, anarko kapitalist toplumda; serbest piyasa işleyişini, toplumsal kurumları, yasa uygulamalarını, güvenliği ve altyapıyı, devlet yerine kâr amaçlı rekabete dayalı şirketlerin, yardım derneklerinin veya gönüllülüğe dayanan birliklerin düzenlemesi öngörülür.[9]

Anarko-kapitalizm'i temsilen kullanılan bayrak. Siyah renk anarşizmi, sarı renk ise serbest piyasayı ve bireyciliği temsilen kullanılır

Anarko kapitalizm, piyasa teorisyenleri Gustave de Molinari, Frederic Bastiat ve Robert Nozick ile birlikte Amerikalı bireyciler Tucker ve Spooner gibi düşünürlerin fikirleri ile şekillenmiştir[10] Bir tür bireyci anarşizm biçimi olarak karakterize edilir[11] Fakat, Tucker ve Spooner'ın çizgisinde olan bireyci anarşizmden farklı olarak, anarko kapitalizm emek değer teorisini ve onun normatif uygulamalarını reddeder. Anarko kapitalist düşünceler agorizm ve piyasa merkezli özgürlükçü sol felsefelerin gelişimine katkılarda bulunmuştur.[12]

Anarko kapitalizm hem doğal haklar[13] hem de faydacı (utilitarian)[14] temelde savunulmuştur. Anarko kapitalizmin, kapitalist doğasından kaynaklanan sebeplerle anarşist düşünce içindeki yeri tartışmalıdır.[15] Özellikle komünist anarşist hareket içinde olanlar, Rothbard gibi bireyci anarşistleri anarşizm yazınından dışlama taraftarıdır.[16] Rothbard uzlaşmaya dayalı değişimi ifade eden serbest piyasa kapitalizmini,[17] onu yok etmek üzere baskıcı yöntemler kullanan hükûmet ve büyük şirketler arasında bir birliktelik olarak tanımladığı devlet kapitalizminden ayırır.[18] Bu bağlamda Rothbard "kapitalizm"i anarşizmin en yetkin ifade biçimi ve aynı şekilde anarşizmi de kapitalizmin en yetkin ifade biçimi olarak tanımlamıştır.[19]

Sembolizm değiştir

Sarı Siyah Bayrak değiştir

Sarı siyah bayrak, genel olarak anarko-kapitalizmin esas sembolü olarak kullanılır. Sarı renk, politik amaçlı kullanılan renkler içerisinde liberallerin ve sağ liberteryenlerin serbest piyasayı ve bireyciliği temsilen kullandığı bir renktir. Anarko-kapitalizmin içerisinde barındırdığı klasik liberal veya sağ liberteryen düşüncelerin, anarşizmi temsilen kullanılan siyah renkle birleşmesi olarak kullanılır.

Ama-gi değiştir

 
Ama-gi

Ama-gi, bir antik Sümer çivi yazısı sözcüğüdür. "Özgürlük/Bağımsızlık" anlamına gelen sözcüğün, bu kavramı dile getiren ilk insan yazısı olduğuna inanılmaktadır. Bu nedenle de zaman zaman anarko-kapitalistler tarafından sembol olarak kullanılır.

Libertatis Æquilibritas değiştir

 
Libertatis Æquilibritas

Libertatis Æquilibritas, Latince "Özgürlüğün (Bağımsızlığın) Dengesi" anlamına gelir ve bazı anarko-kapitalizm yanlılarınca kullanılmaktadır. $ ile yin/yang sembolünün birleşimidir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014. 
  2. ^ Anarchy and the Law: The Political Economy of Choice 5 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by Edward Stringham. Transaction Publishers, 2007
  3. ^ Roderick T. Long, Tibor R. Machan, Anarchism/minarchism: is a government part of a free country?, Ashgate Publishing, Ltd., 2008, Preface 5 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISBN 978-0-7546-6066-8, ISBN 978-0-7546-6066-8
  4. ^ Edward Stringham, Anarchy and the law: the political economy of choice, p. 504 5 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "This volume honors the foremost contemporary exponent of free-market anarchism. One contributor describes Murray Rothbard as 'the most ideologically committed zero-State academic economist on earth'." Review by Lawrence H. White of Man, Economy, and liberty: Essays in honor of Murray N. Rothbard, published in Journal of Economic Literature, Vol XXVIII, June 1990, page 664
  6. ^ Anarcho-capitalism has a theory of legitimacy that supports private property as long as it was obtained by labor, trade, or gift.Rothbard, Murray (1969) Confiscation and the Homestead Principle 27 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (580 KiB) The Libertarian Forum Vol. I, No. VI (June 15 1969) Retrieved 5 August 2006
  7. ^ "anarcho-capitalism." Oxford English Dictionary. 2004. Oxford University Press
  8. ^ Rothbard, Murray (1969) Confiscation and the Homestead Principle 27 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (580 KiB) The Libertarian Forum Vol. I, No. VI (June 15 1969) Retrieved 5 August 2006
  9. ^ Hess, Karl. "The Death of Politics 2 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Interview in Playboy Magazine, March 1969
  10. ^ DeLeon, David. The American as Anarchist: Reflections on Indigenous Radicalism. Johns Hopkins University Press, 1978, p. 127 and Blackwell Encyclopaedia of Political Thought, 1987, ISBN 0-631-17944-5, p. 290: "A student and disciple of the Austrian economist Ludwig von Mises, Rothbard combined the laissez-faire economics of his teacher with the absolutist views of human rights and rejection of the state he had absorbed from studying the individualist American anarchists of the nineteenth century such as Lysander Spooner and Benjamin Tucker. (Rothbard himself is on the anarchist wing of the movement.)"
  11. ^ Adams, Ian. 2002. Political Ideology Today. p. 135. Manchester University Press; Ostergaard, Geoffrey. 2003. Anarchism. In W. Outwaite (Ed.), The Blackwell Dictionary of Modern Social Thought. p. 14. Blackwell Publishing
  12. ^ Konkin, Samuel Edward (1 Mayıs 2006). New Libertarian Manifesto. KoPubCo year = 2006. ISBN 9780977764921.  (online version 23 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  13. ^ Murray Rothbard and Hans-Hermann Hoppe
  14. ^ e.g. by David D. Friedman
  15. ^ For further information see Anarchism and anarcho-capitalism
  16. ^ Jainendra, Jha. 2002. Anarchism. In Encyclopedia of Teaching of Civics and Political Science. p. 52. Anmol Publications.
  17. ^ Rothbard, Murray N. A Future of Peace and Capitalism. In Modern Political Economy. James H. Weaver (ed.). pp 419. Allyn and Bacon.
  18. ^ Murray Rothbard, A Future of Peace and Capitalism; Murray Rothbard, Left and Right: The Prospects for Liberty.
  19. ^ Exclusive Interview With Murray Rothbard 7 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The New Banner: A Fortnightly Libertarian Journal (25 February 1972)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anarko-kapitalizm&oldid=32459638" sayfasından alınmıştır