Ali Reşad
Ali Reşad (d. 1877; Lofça, Bulgaristan – ö. 1929; İstanbul),[1] Türk tarihçi, tarih öğretmeni ve yazar.
Ali Reşad | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1877 Lofça, Bulgaristan |
| Ölüm | 1929 (52 yaşında) İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Mektebi Mülkiye-yi Şahane |
| Meslek | Tarihçi, yazar ve öğretmen |
Hayatı değiştir
1877 yılında Lofça'da doğan Ali Reşad, çok küçük yaşta ailesiyle İstanbul'a göç etmiş ve orada eğitimini tamamlamıştır. Mektebi Mülkiye-yi Şahane'den 1897 yılında mezun olduktan sonra Nezareti Muhasebe Kalemi Katipliğine atanmıştır. 1908'de atandığı Mercan İdadisi müdürlüğünde ilk kez tarih öğretmenliği yapmıştır. Bir sene sonra ise İstanbul Leyli İdadisi (İstanbul Lisesi) müdürlüğüne atanmıştır. Ardından İstanbul Vilayeti Maarif Müdiriyeti’ne tayin olan Ali Reşad, daha sonra 1912 yılında Darülmuallimin-i Âliye (Yüksek Öğretmen Okulu) müdürlüğüne atanmıştır. Fransızca ve Arapça bilen Ali Reşad, 1924 yılında Yeni Matbaa’yı açmış ve ölümüne değin yayın işleri ile de ilgilenmiştir.[2]
Eserleri değiştir
1898 ile 1929 yılları arasında 15'i başka yazarlarla ortak olarak toplam 55 kitap ve birçok dizi yazı ile makaleye yazmıştır. Birçok eseri birden fazla baskı yaptı ve bunların bir bölümü ileride Latin alfabesi kökenli yeni Türk alfabesiyle de yayımlanmıştır. 55 eserinin 25'i ilk ve orta öğretime yazdığı ders kitaplarından oluşmaktadır. Tarih ders kitapları bakımından, özellikle de İkinci Meşrutiyet dönemine Ahmet Refik ile birlikte damga vurmuştur. Kitaplarının 16'ı Fransızcadan tercümedir. Bazıları şunlardır :
- "Bismark; Hayat-ı Hususi ve Siyasisi" (Babanzade İsmail Hakkı ile birlikte) [Matbaa-i Âmire; Dersaadet 1316(H)-1898; 376 sayfa]
- "Dreyfus Mes'elesi ve Esbab-ı Hafiyyesi" (Babanzade İsmail Hakkı ile birlikte) [Artin Asadoryan - Şirket-i Mürettibiye Matbaası; 1317(H)-1899; 420 sayfa]
- "Fransa İhtilâl-i Kebiri" [Artin Asadoryan Matbaası; 1327(H)-1909; 184 sayfa]
- "Türkiye ve Tanzimat, Devlet-i Osmaniye'nin Tarih-i Islahatı" [Ed. Engelhardt'tan Ali Reşad tercümesi; Kanaat Kütübhanesi; İstanbul 1328(H)-1910; 489+7 sayfa]
- "Avrupa ile Münasebat-ı Hariciyyemiz Nokta-i Nazarından Tarih-i Osmani" [Kanaat Matbaası; İstanbul, 1329(H)-776 sayfa]
- "Kapitülasyonlar, Tarihi, Menşei ve Asılları" (Yazar adı belirtilmeksizin "Fransız diplomatlarından bir zat" olarak ifade edilen müelliften tercüme edenler Ali Reşad ve Macar İskender); [Kanaat Kütübhanesi; İstanbul 1330(H)-1912; 351+4 sayfa]
- "Mufassal, Musavver Fransa İhtilâl-i Kebiri Tarihi" (İki Cilt) [Kanaat Kütübhanesi; İstanbul 1331(H)-1913; 479+437(+3)sayfa]
- "Devlet-i Osmaniye-Rusya Siyaseti" [Rus yazar Serge Goriainov'dan tercüme edenler Ali Reşad ile Macar İskender; Kanaat Kütübhanesi; Dersaadet 1331(H)-1913; 504+7 sayfa]
- "Faşizm" ["Piyetro Gorgolini, Domeniko Ruso ve İtalikos nam-ı müstearıyla yazan bir Fransız müellifinin neşriyat ve makalâtın(dan) intihab ve bu eserlerin mühim kısımlarının tercümesinden ibarettir." Muharriri: Ali Reşad; Kanaat Kütübhanesi; İstanbul, 1340-1924; 123+2 sayfa][3]
Kaynakça değiştir
- ^ İnönü Ansiklopedisi, 14. cilt, s. 95
- ^ Hamza Keleş & Ayten Kiriş, Bir Osmanlı Tarihçisi Olan Ali Reşat'ın Hayatı, Eğitimciliği ve Tarih Öğretimi İle İlgili Görüşleri, Ekim 2006 Cilt:14 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi 571-586
- ^ Bayram Eyüp Ertürk, Ali Reşat Bibliyografyası Denemesi; Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi (DEÜ Atatürk İlkeleri Ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü yayını), C.3 Sayı 9, s. 205-227