Ahmed Nami
Damad Ahmed Nami (Arapça: أحمد نامي; d. 1873,[1] Beyrut - ö. 13 Aralık 1962,[2] Beyrut), Suriye'nin ikinci devlet başkanı, beşinci başbakanı. II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu ile evlenerek Osmanlı Hanedanı'na damat olmuştur. Arapçayı pek konuşamayan Çerkes ve Türk kökenli biriydi.[3][4]
| Ahmed Nami | |
|---|---|
| |
| Ahmed Nami 1925 yılında mason kıyafetleri ile | |
| 2. Suriye Devlet Başkanı ve 5. Suriye Başbakanı | |
| Görev süresi 28 Nisan 1926 - 15 Şubat 1928 | |
| Yerine geldiği | Suphi Bereket |
| Yerine gelen | Taceddin el-Hasani |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1873 Beyrut, Beyrut Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 13 Aralık 1962 (88-89 yaşlarında) Beyrut, Lübnan |
| Partisi | Bağımsız |
| Evlilik(ler) | Ayşe Osmanoğlu
(e. 1910; b. 1921) |
| Çocuk(lar) | Ömer Nami Osmanoğlu Osman Nami Osmanoğlu |
| Bitirdiği okul | Osmanlı Harp Akademisi |
Hayatı değiştir
Ahmed Nami 1873 yılında Beyrut'ta Osmanlı Hanedanı ile yakın ilişkileri olan Çerkes ve Türk soylu, varlıklı bir ailede dünyaya geldi.[5] Babası Fahri Bey Osmanlı yönetiminde Suriye valisiydi.[3]
Nami, Osmanlı Harp Akademisinde okudu ve Paris'te askerî eğitim aldı. Padişah II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Sultan ile evlendi. 1909 yılında II. Abdülhamid'in Jön Türkler tarafından tahttan indirilmesiyle Ahmed Nami ve ailesi Paris'e sürgüne gönderildi. 1918 yılında Beyrut'a dönen Nami, aile işletmelerini yöneterek hayatını devam ettirdi.[6]
Temmuz 1920'de bölgedeki Fransız subaylar Nami'yi Suriye'de bir hükûmet kurmakla görevlendirdiler ve kendisine sınırlı başkanlık yetkileri verildi. Nami 26 Nisan 1926'da resmi kabinesini oluşturdu ve Hüsnü el-Barazi'yi içişleri bakanı, Faris el-Huri'yi eğitim bakanı ve Lütfi el-Haffar'ı ticaret bakanı olarak atadı. Ancak Haziran 1926'da bakanların hepsi Fransa'nın milliyetçi harekete yönelik politikalarını protesto etmek için görevlerinden istifa etti; ardından da Fransa'nın Levant Yüksek Komiseri Henry de Jouvenel tarafından tutuklandılar. Nami serbest bırakılmalarını sağlamaya çalıştı ancak hapisle tehdit edilince kabinesini Fransız yanlısı üç siyasetçiyle değiştirdi.[6]
Nami, Suriye'den ayrı bir Lübnan'ın kurulmasına karşı durmaksızın çalıştı ve Suriye'nin birliğini (Büyük Suriye) korumak için tarihi sınırları destekledi. Ayrıca ulusal bir orduya sahip olmayı ve Milletler Cemiyetine girmeyi talep etti. Dahası, 1925-27 Büyük Suriye İsyanı sırasında evleri yıkılan vatandaşların Fransızlar tarafından tazmin edilmesini ve Suriyeli sürgünlerin geri dönüşüne izin verecek bir genel af çıkarılmasını talep etti. Ancak Paris'teki yetkililer Nami'nin bu isteklerine karşı çıktı ve onu monarşi kurmakla suçladılar.[6] Sonuç olarak Nami, 8 Şubat 1928'de görevden alındı.[7]
1932'de Fransızlar Suriye'de bir monarşi kurmayı ve Nami'yi kral olarak atamayı yeniden düşündüler, ancak bu plan hiçbir zaman hayata geçmedi. Daha sonra 1940'ta devlet başkanlığı için olası bir aday olarak değerlendirildi. Ancak Ulusal Blok onun liderliğine karşı çıktı.[7]
Emeklilik değiştir
Nami 1940'larda kamu hayatından emekli oldu ve Lübnan'a taşındı. Sorbonne Üniversitesinde tarih ve siyaset üzerine misafir öğretim görevlisi olarak zaman zaman Fransa'ya gitti.[7]
Özel yaşamı değiştir
Osmanlı prensesi Ayşe Sultan ile evlendi ve iki oğlu oldu. Ömer Nami Osmanoğlu ve Osman Nami Osmanoğlu. 1921 yılında boşandılar. Nami, 13 Aralık 1962 tarihinde öldü.[7]
Kaynakça değiştir
- ^ "Beşşar'ın koltuğunun ilk sahipleri, Yıldız Sarayı'ndan yetişmiş bu iki Osmanlı idi". 11 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ "Index Na-Ne". 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ a b "Syrian History - Prime Minister Ahmad Nami dressed in full Masonic attire in 1925". www.syrianhistory.com. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021.
- ^ Mardam Bey, Salma (1997). Syria's Quest for Independence. Ithaca Press. s. 31. ISBN 0863721753.
Al-Damad was a man of Turkish origin, who could hardly speak Arabic...
- ^ Khoury 2014, s. 327.
- ^ a b c Moubayed 2006. s. 298.
- ^ a b c d Moubayed 2006, s. 299.
Konuyla ilgili yayınlar değiştir
- Khoury, Philip Shukry (2014). Syria and the French Mandate: The Politics of Arab Nationalism, 1920-1945. Princeton University Press. ISBN 9781400858392.
- Moubayed, Sami M. (2006). "Nami, Ahmad (1879-1960)". Steel & Silk: Men and Women Who Shaped Syria 1900-2000. Cune Press. ISBN 978-1-885942-40-1.