İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'na uluslararası tepkiler

Savaş Tepkileri

İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'na karşı verilen resmî tepkilerin listesidir.

AGİT Minsk Grubu değiştir

1992'den beri Dağlık Karabağ ihtilafında barış sürecine arabuluculuk yapmaktan sorumlu AGİT Minsk Grubu, 2 Ekim 2020'de çatışmayı kınadı ve çatışmaya dahil olanları sivilleri koruma yükümlülüklerine saygı göstermeye çağırdı. Minsk Grubu, çatışmaya "bölgesel aktörlerin müdahil olması hâlinde" barış sürecinin ve bölgesel istikrarın zarar göreceğini belirtti.[1][2] Grup derhal ateşkes ve "iyi niyetle ve ön koşul olmaksızın" esaslı müzakere çağrısında bulundu.[1]

Kuruluşlar değiştir

 
Türk Keneşi Genel Sekreteri Bağdad Amreyev Bakü'de, 2 Kasım 2020.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve devamında Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, 1 ve 5 Ekim 2020'de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) yaptığı gibi[3] çatışmaların karşılıklı olarak durdurulması çağrısında bulundu. Kapalı bir konsey toplantısının ardından Güvenlik Konseyi güç kullanımını kınadı ve Genel Sekreter'in çatışmayı derhal durdurma, gerginliği azaltma ve anlamlı müzakerelere dönme çağrısını yineleyerek "büyük ölçekli askerî eylemler", ölü sayısı ve savaşın sivil nüfus üzerindeki etkisinden duyulan endişeyi dile getirdi. Ayrıca AGİT'in "merkezi rolüne" tam destek vererek her iki tarafı da ön şartlar koymadan diyalog için işbirliği yapmaya çağırdı.[4] 18 Ekim 2020'de BM Genel Sekreteri, Ermenistan ve Azerbaycan'ı insani ateşkese saygı göstermeye çağırdı ve sivillere yönelik saldırıları kınadı.[5] Benzer şekilde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, çatışmaların boyutunun artmasıyla ilgili derin endişelerini dile getirdi ve tarafları derhal çatışmayı durdurmaya ve barışçıl bir çözüme doğru ilerlemeye çağırarak NATO üyesi Türkiye'yi de bu amaçla nüfuzunu kullanmaya çağırdı.[6][7] Stoltenberg, NATO'nun tarafsızlığını ifade ederek "Ermenistan ve Azerbaycan'ın 25 yıldan uzun süredir NATO ortakları için değerli ülkeler olduğunu" söyledi.[8] NATO ve Avrupa Birliği (AB), Türkiye'nin çatışmaya dahil olmasını alenen eleştirmeyi reddettiler.[6][9]

Amerikan Devletleri Örgütü Genel Sekreteri Luis Almagro, Azerbaycan'ın düşmanlıklara son vermesini talep ederken,[10] Türk Keneşi Ermenistan'ın işgal altındaki Azerbaycan topraklarından kayıtsız şartsız çekilmesini talep etti[11] ve Türk dünyasının "kardeş Azerbaycan"ın yanında yer olduğunu ekledi.[12] İslam İşbirliği Teşkilatı da Ermeni tarafının "provokasyonlarını" kınadı.[13] Devamında Ermenistan'ın 10 Ekim 2020 insani ateşkesini ihlal etmesi konusunda endişelerini dile getirerek İKT'nin ve BM Güvenlik Konseyi'nin tutumunu vurguladı ve Azerbaycan'ın egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve uluslararası kabul görmüş sınırlarına saygı duyduğunu teyit ederek siyasi bir çözüm bulunması çağrısında bulundu.[14]

19 Ekim 2020'de Rusya, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa'nın talebi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Dağlık Karabağ'daki durumla ilgili kapalı istişarelerde bulundu.[15] Görüşmelerin ardından Güvenlik Konseyi Başkanı adına bir bildirge taslağı hazırlandı. Taslak bildirgede konuyla ilgili önceki BM Güvenlik Konseyi kararlarına atıf yapılmıyordu. Hikmet Hacıyev'e göre bu bildirge ağırlıklı olarak Rusya ve Fransa tarafından hazırlanmıştı.[16] Ancak Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan Bağlantısızlar Hareketi üye ülkeleri, BM Güvenlik Konseyi kararlarına atıfta bulunulması gerektiği konusunda ısrar ederek sessizlik prosedürünü iki kez ihlal ettiler. Bağlantısızlar Hareketi üye ülkelerinin ısrarcı tutumunun ardından söz konusu taslak resmen geri çekildi.

Bağlantısızlar Hareketi'nin de başkanı olan[17] Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, aralarında Endonezya, Nijer, Tunus, Vietnam, Güney Afrika, Saint Vincent ve Grenadinler ve Dominik Cumhuriyeti'nin de bulunduğu ülkelere "adil duruşlarından" dolayı teşekkür etti ve üye devletlerin çıkarlarını, uluslararası hukuku ve uluslararası kuruluşlardaki adaleti savunmaya devam edeceğini belirtti.[18]

Ülkeler değiştir

Rusya değiştir

AGİT Minsk Grubu'nun eş başkanı olan Rusya'nın bu çatışmadaki ana rolü arabuluculuk olmuştur. 2 Ekim 2020'de, grubun diğer iki eş başkanı Fransa ve ABD ile birlikte Dağlık Karabağ'daki çatışmaların derhal durdurulması çağrısında bulundu ve her iki taraftan da müzakerelere ön koşul olmaksızın devam etmesini istedi.[19] 6 Ekim 2020'de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve İranlı mevkidaşı Muhammed Cevad Zarif, Suriye ve Libyalı paralı askerlerin Türkiye'nin olası desteğiyle Dağlık Karabağ sorununa dahil olmasından duydukları endişeyi dile getirdi.[20][21] Hem Rusya hem de Ermenistan iki taraflı bir savunma paktının parçası olmasında karşın 8 Ekim 2020'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, çatışmaların Ermenistan topraklarında olmadığını ve bu nedenle Rusya'nın mevcut çatışmaya müdahale etmeyeceğini ifade etti.[22] Ayrıca Rusya'nın hem Ermenistan hem de Azerbaycan ile iyi ilişkilerinin olduğunu belirtti. 9 Ekim 2020'de Lavrov, Moskova'da Ermenistan ve Azerbaycan Dışişleri Bakanları arasında 10 saatlik görüşmelerin ardından varılan ateşkes kararına aracılık etti. Ancak ateşkes çabucak bozuldu.[23] Putin, 22 Ekim 2020'de Ermeniler ve Azeriler arasındaki çatışmaların köklü olduğunu belirterek 1980'lerde yaşanan Ermenilere karşı düzenlenen Sumgayıt Pogromu'na atıfta bulundu.[24][25]

Amerika Birleşik Devletleri değiştir

27 Eylül 2020'de Amerika Birleşik Devletleri başkanı Donald Trump, yönetiminin "çatışmaya çok güçlü bir şekilde baktığını" ve onu durdurup durduramayacağını kestirmeye çalıştığını" söyledi.[26] Başkan adayı ve eski Başkan Yardımcısı Joe Biden ise Azerbaycan askerlerinin Dağlık Karabağ’da ilerlemesinin önlenmesi amacıyla "Ermenistan, Azerbaycan ve Türkiye’nin liderleriyle doğrudan görüşme gerçekleştirilmesi"[27] ve Türkiye'nin çatışmaya dahil olmaması gerektiğini belirtti.[28][29] ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Senato Dış İlişkiler Komitesi üst düzey üyesi Bob Menendez ve Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer dahil bazı siyasetçiler, Trump yönetiminin Pentagon'un "ortak yardım programı oluşturma"[30][31] kapsamında Azerbaycan'a sağladığı askerî yardımı derhal askıya almasını istedi.[30][32] Meclis Dışişleri Komitesi Başkanı Eliot Engel, Türkiye gibi "üçüncü taraf ülkeler"in çatışmaya etkilerini "rahatsız edici" olarak nitelendirdi.[33] Pompeo 15 Ekim 2020'de her iki tarafı da insani ateşkese saygı göstermeye çağırdı ve “Ermenilerin, Azerilerin yaptıklarına karşı savunma yapabileceklerinden ve bu gerçekleşmeden önce ateşkesi doğru bir şekilde yerine getireceklerinden, sonrasında da masaya oturup bu tarihî ve karmaşık problemler silsilesini çözmeye çalışacaklarından umutluyuz." dedi.[34]

22 Ekim 2020'de Frank Pallone, meslektaşlarının da desteğiyle "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni destekleyen, kendi kaderini tayin hakkını tanıyan, Azerbaycan ve Türkiye'yi saldırgan olarak tanımlayan" iki partili bir karar çıkaracağını söyledi.[35] Brad Sherman ise Magnitsky Yasası ile Azerbaycan'a yaptırım uygulanması çağrısında bulundu[36]

23 Ekim 2020'de Başkan Trump, çatışmada anlaşmaya varma konusunda "iyi bir ilerleme" kaydedildiğini belirterek "Bundan bahsediyoruz; Ermenistan ile konuşuyoruz, Ermenistan ile çok iyi ilişkilerimiz var. Harika insanlar ve onlara yardım edeceğiz." dedi.[37] 25 Ekim 2020'de ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert C. O'Brien, Ermenistan'ın ateşkesi kabul ettiğini, Azerbaycan'ınsa henüz kabul etmediğini ancak kabul etmeleri için baskı uygulanacağını belirtti.[38] Günün ilerleyen saatlerinde her iki tarafın da insani ateşkesi kabul ettiği açıklandı.[39]

Ermenistan'ın ABD Büyükelçisi Varujan Nersesyan ve Azerbaycanlı mevkidaşı Elin Süleymanov, ABD'yi çatışmaya müdahale etmeye davet etti.[40]

Türkiye değiştir

 
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 6 Ekim 2020 .

Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Azerbaycan'ın yanında olduklarını söyleyerek Kafkasya'da barış ve istikrarın önündeki en büyük engelin Ermenistan'ın konumu olduğunu vurguladı.[41] Adalet ve Kalkınma Partisi sözcüsü Ömer Çelik, resmî Twitter hesabından Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik saldırılarını şiddetle kınadı. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın da Twitter hesabından Azerbaycan'ın yanında olduklarını açıkladı.[42] Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise: "Ermeni halkını, kendilerini felakete sürükleyen hükûmetlere karşı çıkmaya ve onları kukla olarak oynayanlara, geleceklerini sahiplenmeye çağırıyorum. Tüm dünyayı işgal ve zulme karşı mücadelede Azerbaycan'ın yanında olmaya çağırıyorum. Yaklaşık 30 yıldır konuyu görmezden gelen AGİT Minsk Grubu eş başkanları maalesef sorunu çözmek için çalışmaktan çok uzak. Ermenistan, bölgedeki barış ve istikrar için en büyük tehdit olduğunu bir kez daha gösterdi. Türk milleti her zaman olduğu gibi bugün de tüm imkanları ile Azerbaycanlı kardeşlerimizin yanında." dedi.[43] 28 Eylül'de Uluslararası Deniz Hukuku ve Doğu Akdeniz Sempozyumu'nda da Erdoğan, “Dün Azerbaycan topraklarına saldıran Ermenistan'ı bir kez daha kınıyorum. Türkiye tüm desteği ve kalbi ile kardeş Azerbaycan'ın yanında olmaya devam edecek. Bölgede Dağlık Karabağ kriziyle başlayan çatışmaya son vermenin zamanı geldi. Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve Fransa'dan oluşan Minsk Grubu 30 yıldır hiçbir şey yapmadı, hatta hiçbir şey yapmamak için elinden geleni yaptı. Ermenistan'ın işgal altındaki topraklardan derhal çekilmesiyle bölge yeniden barışa kavuşturulacak." diyerek sonuna kadar Azerbaycan'ın yanında kalacaklarını da sözlerine ekledi.[44][45][46][47]

Diğer ülkeler değiştir

 
Abbas Arakçı liderliğindeki İran Cumhurbaşkanlığı Komitesi Bakü'de, 28 Ekim 2020.

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad çatışmadan Türkiye'yi sorumlu tutarken,[48] 16 Ekim 2020'de Erivan'ı ziyaret eden Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Türkiye'nin çatışmaya müdahalesinin ciddi uluslararası endişelere yol açtığı konusunda uyarıda bulunarak dış müdahalenin sona ermesini gerektiğini söyledi.[49]

İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, şiddetin ve can kaybının yeniden başlamasından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, İsrail'in Azerbaycan ile uzun süredir devam eden iş birliğinin ve ilişkilerinin saldırı amaçlı olmadığını belirtti ve İsrail'in Ermenistan ile ilişkileri geliştirmekle beraber kendilerine insani yardım sunmaya hazır olduğunu da sözlerine ekledi.[50] Ancak Nikol Paşinyan, İsrail'i Azerbaycan'a ve Azerbaycan'ın müttefiklerine silah sattığı için ağır bir şekilde eleştirdi ve İsrail'in sivilleri hedefleyen "paralı askerler ve teröristler" ile çalıştığını söyledi.[51][52] Daha sonra Ermenistan, İsrail büyükelçisini geri çağırdı. Başbakan Nikol Paşinyan, İsrail'in önerdiği insani yardımı redderek İsrail'in bu yardımı "teröristlere" göndermesi gerektiğini belirtti.[53] İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz ise Türkiye'yi bölgedeki barış çabalarını aksatmakla suçladı ve Türkiye'ye, ülkenin "doğrudan terörizmi" desteklediği gerekçesiyle baskı yapılması çağrısında bulundu.[54] İsrail, Azerbaycan'a desteği kesme olasılığı hakkında yorum yapmaktan kaçındı.[55]

Macaristan, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü desteklediğini belirterek, artan çatışmada gerginliğin azaltılmasını ve müzakere sürecini desteklediğini belirtti.[56][57] Ukrayna da benzer şekilde Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü desteklediğini ancak iki devlete de askerî yardım sağlamayacağını duyurarak[58][59][60] kendi Ermeni ve Azeri toplulukları arasında etnik bir çatışmanın yaşanmamasını dilediğini belirtti.[61] Pakistan ise her iki taraf arasındaki barışın, çatışmayla ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanmasına ve Ermeni kuvvetlerinin Azerbaycan topraklarından çekilmesine bağlı olduğunu belirterek Azerbaycan'ı destekledi.[62][63][64] İran, Ermenistan'ı Azerbaycan'ın toprak bütünlüğüne saygı duymaya çağırarak ateşkes ve siyasi diyaloğa olan ihtiyacı vurguladı ve çatışmalar konusundaki endişelerini dile getirdi.[65][66] İran dinî lideri Ali Hamaney, Azerbaycan'ın "işgal ettiği toprakları kurtarmaya hakkı olduğunu" ancak Ermeni azınlığın güvenliğinin de sağlanması gerektiğini söyledi.[67] Arnavutluk da Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü desteklediğini belirtti ve her iki tarafı da anlaşmazlığı barışçıl müzakerelerle çözmeye çağırdı.[68]

Arjantin,[69] Kanada,[70] Şili,[71] Çin,[72] Hırvatistan,[73] Estonya,[74][75] Fransa,[76][77][78] Gürcistan,[79] Almanya,[80] Yunanistan,[81] Hindistan,[82][83] Endonezya,[84] İran,[85][86][87] Kazakistan,[88][89] Letonya,[90][91] Litvanya,[91][92] Moldova,[93] Polonya,[94] Romanya,[95][96] Rusya,[77][78][97] Suudi Arabistan,[98] Birleşik Krallık,[99] Amerika Birleşik Devletleri,[77][78][100] Uruguay,[101] ve Kutsal Makam[80] temsilcileri çatışmaya barışçıl bir çözüm için çağrıda bulundular. Afganistan, Dağlık Karabağ'da "Ermeni işgaline" son verilmesi çağrısında bulunurken ateşkes çağrısı yaptı ve ilgili tarafları uzun süredir devam eden krizi barışçıl yoldan çözmeye çağırdı.[102]

Bosna-Hersek cumhurbaşkanlığının Boşnak üyesi Šefik Džaferović ve Demokratik Eylem Partisi lideri Bakir Izetbegović durumu 1992-1995 yılları arasında gerçekleşen Bosna Savaşı ile karşılaştırarak Ermeni tarafını kınadılar ve Azerbaycan'a desteklerini dile getirdiler.[103][104] Kıbrıs Cumhuriyeti, ateşkesi ihlal ettiği gerekçesiyle Azerbaycan'ı kınadı ve barışçıl müzakerelere geri dönüş çağrısında bulundu.[105]

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanıyan tanınmayan veya kısmen tanınan devletler Transdinyester, Abhazya ve Güney Osetya, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ne desteklerini ilettiler.[106][107][108][109][110][111]

Rus-Ermeni film yönetmeni Sarik Andreasyan, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'yi Azerbaycan'a fosfor bombası ihraç etmekle suçladı. Zelensky, Instagram'daki paylaşımına çatışmayla herhangi bir ilgisi olmadığını söyleyerek cevap verdi.[112][113]

İnsani yardım kuruluşları değiştir

İnsan hakları kuruluşları; yoğun nüfusa sahip sivil yaşam bölgelerinde geniş alanlı etkisi olan ağır patlayıcı silahların kullanımını kınadı ve her iki tarafı da çatışmayı sona erdirmeye ve Misket Bombaları Sözleşmesi'ne dahil olmaya çağırdı.[114][115] Buna ek olarak Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, hem Azerbaycan'ı[114][116][117] hem de Ermenistan'ı[118][119] misket bombası kullandıkları gerekçesiyle kınadı.

Önerilen yaptırımlar değiştir

10 Kasım 2020'de varılan ateşkes anlaşmasının ardından Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Türkiye'nin Dağlık Karabağ sorununun tarafları tarafından akdedilen ateşkes şartlarına saygı göstermesi gerektiğini, aksi takdirde Avrupa Birliği'nin ülkeye ek yaptırımlar uygulayabileceğini belirtti.[120] 18 Kasım 2020'de Hollanda Parlamentosu, hükûmeti Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e, Mihriban Aliyeva'ya ve "Türkiye'nin Dağlık Karabağ'da konuşlandırdığı Suriyeli savaşçılara" savaş suçu işledikleri gerekçesiyle yaptırım uygulamaya çağıran bir önergeyi kabul etti.[121] Milletvekilleri, Dağlık Karabağ'daki olayların Türkiye desteğiyle Azerbaycan tarafından başlatıldığını belirten başka bir kararı daha onayladı.[122][123] 19 Kasım 2020'de ise New Jersey Senatörü Bob Menendez ABD'nin, Ermenistan ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ne yönelik saldırıları nedeniyle Türkiye ve Azerbaycan'a yaptırım uygulamasını talep etti.[124]

Yurt dışındaki vatandaşlar değiştir

Ermeniler değiştir

Ermeni diasporası, Ermenistan ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni desteklemek için Los Angeles (sol) ve Barselona (sağ) dahil dünya genelinde çok sayıda protesto düzenledi.

Dünyanın dört bir yanındaki Ermeniler barış görüşmeleri için toplandılar.[125] 1 Ekim'de Güney Osetya Ermeni topluluğuu Azerbaycan ve Türkiye'yi kınıyarak Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının tanınması çağrısında bulundu.[126] Ertesi gün Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti kentindeki Ermeniler endişelerini ve yardım gönderme niyetlerini dile getirdiler.[127] Daha sonra Gürcistan, Gürcistan'daki Ermeni azınlığa engel olmak amacıyla Ermenistan ile sınırını kapattı.[128] Hırvatistan'ın Ermeni diasporasının lideri, kendi deyimiyle Ermenilere yönelik bir soykırım için Ermeniler lehine destek istedi.[129] 5 Ekim'de Amerikalı Ermeniler, Los Angeles'taki CNN binasının önünde protesto gösterileri düzenleyerek "daha doğru haberlerin yapılması için" çağrı yaptı.[130] 11 Ekim'de LA topluluğu Türk Konsolosluğu'na doğru 100.000 kişilik protesto yürüyüşü düzenledi. Los Angeles'teki protestoya destek olmak amacıyla Washington, San Francisco, New York, Boston ve Amerika Birleşik Devletleri'nin başka yerlerinde küçük çaplı protestolar düzenlendi.[131][132] Los Angeles belediye başkanı, belediye binasını Ermeni bayrağının renkleriyle aydınlatarak Ermenistan'a ve şehirdeki Ermeni topluluğuna destek verdi.[133][134] Orange County'de Başkan Trump'ın mitingi öncesi, Türkiye ve Azerbaycan'a yaptırım uygulanması için bir protesto daha düzenlendi.[135] Trump ise Carson City'deki mitingi öncesi "Ermenistan halkı ülkeleri için harika bir ruha sahip" diyerek Ermenileri övdü.[136] Avrupa'nın dört bir yanında Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının tanınmasını talep eden protestolar düzenlendi. En büyük protestoların gerçekleştiği yerler arasında Fransa'nın Paris şehri ve Brüksel, Belçika'da yer alan Avrupa Birliği Konseyi binasının önü bulunmaktaydı.[137] Büyük bir protesto da Suriye'nin Halep şehrinde yaşayan Ermeniler ve Suriyeliler tarafından düzenlendi.[138] Ayrıca Arjantin'deki,[139] Avustralya'daki[140] Kanada'daki[141] ve Uruguay'daki[142] Ermeni toplulukları da Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ne destek amacıyla protestolar düzenledi.

Ekim 2020'de Ermeniler tarafından organize edilen bir e-posta kampanyası, SpaceX'e yüzlerce e-postanın gönderilmesiyle sonuçlandı ve bu e-postalar SpaceX'ten Türksat 5A'yı uzaya göndermemelerini talep ediyordu.[143] Ancak SpaceX bu taleplere yanıt vermedi.[144] 29 Ekim 2020'de yüzlerce Ermeni, Türk uydusunun SpaceX tarafından uzaya gönderilmesini protesto etmek amacıyla Los Angeles'taki SpaceX genel merkezinin önünde toplandı.[145] SpaceX protestolara karşı sessizliğini korumaya devam etti ve yetkililer haberlerle ilgili konuşma yapmayı reddetti.[146][147] 27 Eylül'de Armenia Fund tarafından "Biz ve sınırlarımız: Her şey Artsah için" sloganıyla bağış toplama kampanyası başlatıldı ve 170 milyon dolardan fazla bağış toplandı.[148][149] 28 Ekim'de, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti için farkındalık yaratmak ve fon sağlamak amacıyla Ermeni ve yabancı sanatçıların yer aldığı çevrimiçi bir müzik etkinliği düzenlendi.[150] Çatışmaların sona ermesinden sonra bağışların 100 milyon doları hükûmete yönlendirildi. Bu durum Başbakan Sarkisyan ve para iadesi isteyen bazı bağışçılar tarafından eleştirildi.[149][151]

4 Kasım günü yerel saatle 20.30 sularında 20-30 yaşları arasında 6-8 Ermeni erkek Güney Beverly Drive'da bir Türk lokantasına girip "Türkleri öldürmeye" geldiklerini söyleyerek masa ve sandalyeleri kırmaya başladı.[152][153] İşletmenin eşyalarını tahrip eden kişilerin daha sonra da çalışanlara fiziksel olarak saldırdıkları bildirildi.[154] Kurbanlar hafif yaralansalar da olay yerinde tıbbi tedavi görmeyi reddettiler.[152] Beverly Hills Belediye Başkanı bunu "kabul edilemez bir nefret ve şiddet eylemi" olarak nitelendirdi ve böyle bir davranışa asla yer olmadığını belirtti.[155] Türkiye'nin ABD Büyükelçisi de saldırıyı şiddetle kınayarak Los Angeles belediye başkanını da saldırıyı kınamaya ve yetkilileri olay yerine yakın bölgelerde yaşayan Amerikalı Türkleri koruma altına almaya çağırdı.[156][157]

7 Kasım gecesi Ukrayna'nın Harkiv kentinde kimliği belirsiz iki şahıs tarafından Azerbaycan Fahri Konsolosluğu binasına ateş açıldı.[158] Ancak olayda kimse yaralanmadı. Harkov polisi aynı gün soruşturma başlattı.[159] Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı olayı kınadı ve olayın faillerinin "radikal Ermeni güçleri" olduğunu söyledi.[160]

Azerbaycanlılar ve Türkler değiştir

 
Türkler ve Azerbaycanlılar Azerbaycan'ı desteklemek için yürüyüş düzenledi.

1 Ekim'de Ali Hamaney'in dört eyaletteki (Erdebil, Doğu Azerbaycan, Batı Azerbaycan ve Zencan) temsilcileri; Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan'a ait olduğunu ve toprakların iade edilmesi gerektiğini ve Azerbaycan hükûmetinin yasalara göre hareket ettiklerini belirtti.[161][162] Ertesi gün, Tebriz de dahil olmak üzere başkent Tahran ve İran'ın çeşitli şehirlerinde Azerbaycan'ı desteklemek için çok sayıda protesto düzenlendi. İranlı Azeriler protestolar sırasında Azerbaycan yanlısı sloganlar attılar.[163] Yerel güvenlik güçleri gösterilere müdahale ederek en az 38 kişiyi gözaltına aldı.[164] Aynı gün Moldova'daki 50 Azerbaycanlı temsilci başkent Kişinev'de Azerbaycan'a desteklerini iletti.[165] 3 Ekim'de Gürcistan'daki Azeriler, Azerbaycan için savaşmaya hazır olduklarını ve Dağlık Karabağ'ı geri alma arzularını dile getirdiler.[166] 16 Ekim'de Birleşik Krallık'ta yaşayan Azerbaycanlılar, İranlı Azerbaycanlılar ve Türkler; Uluslararası Af Örgütü'nün Londra'daki merkezinin önünde toplanarak Gence, Mingeçevir, Terter ve diğer yerleşim bölgelerine yönelik Ermeni saldırılarını kınayan bir protesto mitingi düzenlediler.[167] Ertesi gün Amerikalı Azeriler Chicago'da, Gence'ye yönelik saldırıları kınayan bir miting düzenlediler.[168] Ertesi gün Birleşik Krallık'taki Azerbaycanlılar; Londra'daki Azerbaycan Büyükelçiliği'nin önünde, saldırılarda ölen sivilleri andı.[169] Gürcistan Azerileri ise Tiflis'teki Parlamento Binası önünde miting düzenledi.[170] Aynı gün Rusya Azerileri, Azerbaycan'ın Moskova'daki büyükelçiliğinin önünde 17 Ekim saldırısı kurbanlarını andı.[171] Tebriz'de patlak veren protestolarda birçok İranlı Azeri, Azerbaycan yanlısı sloganlar attı ve İran'ın Nurduz sınır kapısı üzerinden Ermenistan'a olan silah desteğini protesto etti.[172] İran güvenlik güçleri protestoya müdahale ederek 200'den fazla kişiyi gözaltına aldı.[173] 23 Ekim'de Amerikalı Azerbaycanlılar, Trump yanlısı bir mitingde toplandı ve Azerbaycan'a desteklerini dile getirdi.[174] San Francisco ve Minnesota'da ise Azerbaycanlılar toplanıp Ermenistan'ı "balistik füze saldırıları" nedeniyle kınadılar.[175][176][177] 26 Ekim'de Azerbaycanlılar Almanya'nın Bielefeld kentinde ve Danimarka'nın Kopenhag kentinde Azerbaycan yanlısı gösteriler düzenledi.[178][179] 28 Ekim 2020 akşamı onlarca Türk ve Azerbaycanlı Fransa'nın Lyon sokaklarında gösteri düzenledi ve Ermenileri tehdit ederek Erdoğan yanlısı sloganlar attı.[180][181] Fransa Bağımsız Polis Komiserleri Birliği, Lyon'un 35 kilometre güneyindeki Vienne kasabasında Türklerin şehirde Ermenileri aramak için yürüyüş düzenledikleri ve yerel polis ekibine saldırdığı benzer bir olayın görüntülerini paylaştı.[180] Bu olaylar Lyon ile Marsilya arasındaki otoyolun kapatılmasına neden olan Ermenistan'a destek gösterisi sırasında A7 otoyolunda Türkler ve Ermeniler arasında çıkan çatışmalardan sonra geldi.[182] Kavga sırasında çekiç darbesi sebebiyle hastaneye kaldırılan 23 yaşındaki bir Ermeni ve 4 Türk yaralandı.[180][182][183] Birkaç gün sonra, Lyon Ermeni Soykırımı Anıtı, Ülkü Ocakları tarafından Türkiye yanlısı grafiti ve hakaretlerle tahrip edildi.[184] Anıtın tahrip edilmesinin ardından Fransa Ülkü Ocakları'nı yasakladı ve Lyon'daki Ermeni okulları ve kiliselerinin etrafındaki güvenlik seviyesini arttırdı.[80][185][186]

Spor değiştir

Çatışma nedeniyle UEFA, Ermenistan ve Azerbaycan'ın 2020-21 UEFA Uluslar C Ligi iç saha maçları için ev sahipliği yapmayacaklarını duyurdu. Bunun yerine Ermenistan Polonya'nın Tychy kentinde, Azerbaycan ise Arnavutluk'un Elbasan kentinde oynayacak.[187]

31 Ekim 2020'de PR ve medya yöneticisi Nurlan İbrahimov'un sosyal ağlardaki "yaşlı ve genç tüm Ermenileri ayrım göz etmeksizin öldürülmesi gerektiği" yönünde nefret söylemi içeren paylaşımlarından sonra Ermenistan Futbol Federasyonu, FIFA ve UEFA'ya Azerbaycan kulübü Karabağ FK'ye yaptırım uygulanması çağrısında bulundu.[188][189] Ertesi gün İbrahimov için Ermenileri hedef alan "ırkçı ve ayrımcı davranışları" nedeniyle ömür boyu men ve 100.000€ idari para cezası verildi.[190][191][192][193] UEFA'nın yaptırımından kısa bir süre sonra İbrahimov, Ermenistan'da arananlar listesine eklendi.[194]

Ünlüler değiştir

Sonradan taraf tutmadıklarını belirten Cardi B[195] ve Elton John[196] gibi ünlüleri içeren bazı ünlüler çatışmalar hakkında yorumda bulundular. Ermenistan'ı destekleyenler arasında Mel Gibson, Ronda Rousey, Henrikh Mkhitaryan, Peter Gabriel, Sean Penn, Michael B. Jordan, Kylie Jenner, Tinashe ve Cher bulunmaktadır.[197][198][199][200][201][202][203][204] Kim Kardashian ve diğer Kardashianlar Ermenistan'ı desteklemek için video mesajlar yayınladılar; Ermenistan Fonu'na 1 milyon dolar bağışta bulundular.[205][206] Rapçi Kanye West, Ermenistan için dua edeceğini belirten bir tweet attı.[207] Azerbaycan tarafını desteklemek içinse Arsenal futbolcusu Mesut Özil ve şarkıcı Sami Yusuf tweet atarken,[208][209] Barcelona'nın eski oyuncusu Ronaldinho ve Amerikalı aktör Chuck Norris Azerbaycan'ı destekleyen bir video mesajı yayınlayarak Azerbaycan'ı desteklemişlerdir.[210] Sinan Akçıl,[211] Hadise, Bergüzar Korel,[212] Acun Ilıcalı,[213] Kenan İmirzalıoğlu,[214] Tarkan, Cem Yılmaz[215] gibi birçok Türk ünlü de Azerbaycan'a taziye ve desteklerini paylaştı.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin tanınması değiştir

 
Fransız Senatosu, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin tanınması çağrısında bulunan kararı kabul ederken, 25 Kasım 2020.

Devam eden çatışmalar nedeniyle, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımaya yönelik acil önergeler farklı şehir ve kasabalarda kabul edildi.[216][217][218][219][220][221] 25 Kasım'da Fransız Senatosu, Fransız hükûmetini Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımaya çağıran kararı kabul etti.[222][223][224][225] Senato tarafından alınan kararlar, Fransız hükûmeti için tavsiye niteliği taşımakta ve hükûmet için bağlayıcı hüküm ifade etmemektedir.[226] Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Baptiste Lemoyne, "Karabağ'ın tek taraflı tanınmasının kimseye faydası olmayacağını" ve bunun arabuluculuk çabalarını arttırmayacağını söyledi.[227] Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Fransız Senatosunun verdiği bu kararın "tarihî bir karar" olduğunu belirtti.[228] Dağlık Karabağ Dışişleri Bakanlığı, Fransız Senatosunun oylamasının Fransa Ulusal Meclisi ile diğer ülkelerin kurumları için de örnek teşkil edeceğini umarak yapılan oylamayı "cesurca" olarak nitelendiren ve senatoya minnettarlık ifade eden bir bildiri yayımladı.[229] Fransa'nın Azerbaycan Büyükelçisi Zacharie Gross, "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin tek taraflı tanınmasının Fransız hükûmetinin politikası olmadığını" belirtti.[230] Azerbaycan Parlamentosu, Fransız Senatosunun kararını kınadı ve Azerbaycan hükûmetini AGİT'e Fransa'nın AGİT Minsk Grubu eş başkanlığından çıkarılması için çağrıda bulunmaya çağırdı.[231] Parlamento başkanı Sahibe Gafarova, kararın "çatışmanın özünü çarpıttığını" söyledi. Fransa'nın AGİT Minsk Grubu eş başkanı olduğunu vurgulayan Gafarova, "Özgürlük ve demokrasiden söz eden bu ülke işgalci ile işgal edilen arasında hiçbir zaman ayrım yapmadı ve önyargılı bir tutum sergiledi" dedi.[232] Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı da Fransa Büyükelçiliğine bir protesto notası gönderdi.[233] 27 Kasım'da Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve İYİ Parti Fransız Senatosunun Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin tanınmasına ilişkin kararını kınayan ortak bir bildiri yayımladı.[234] Bildirinin yayımlanmasından iki gün sonra Fransa Dışişleri Bakanlığı, Fransa'nın "tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni" tanımadığına dair bir açıklama yaptı.[235][236]

3 Aralık 2020'de Fransa Ulusal Meclisi, Fransız hükûmetini Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni tanımaya çağıran bir kararı kabul etti.[237] Oylamadan önce Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin Fransa tarafından tanınmasının hem Karabağ'daki barış süreci hem de Fransa için ters yönde bir etki yapacağını söyledi.[238] Dağlık Karabağ Dışişleri Bakanlığı, tanınmanın "Dağlık Karabağ vatandaşlarının kendi topraklarında özgürce yaşama haklarını garanti edeceğini" ve çatışmanın siyasi çözümünün kendi kaderini tayin hakkına dayanması gerektiğini iddia etti.[239] Ertesi gün Azerbaycan, Fransız Büyükelçisine bir protesto notası gönderdi.[240] Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı da alınan bu kararın Fransız parlamentosu tarafından yapılan "tamamen temelsiz, düşmanca ve kışkırtıcı başka bir faaliyet" olduğunu belirterek ve bu "taraflı" kararın Azerbaycan'a karşı "sürekli bir kampanyanın" parçası olduğunu ekledi. Kararın başlığına atıfta bulunan bakanlık, Fransız Ulusal Meclisi üyelerini çatışmaya "dinî imalar eklemekle" suçladı ve kararın yasal bir dayanağı olmadığını vurguladı.[241]

Bazı uluslararası analistler, arabulucuların tarafsızlıklarını sürdürmeleri gerektirdiğine değinerek Fransa'yı Ermenistan'a verdiği destek nedeniyle Minsk Grubu eş başkanlığından istifa etmeye çağırdı.[242]

22 Kasım 2020'de uluslararası hukuk açısından Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan'ın bir parçası olduğunu söyleyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin "Statükonun Dağlık Karabağ ve Ermenistan arasında iletişimin sağlanması şartıyla kayda alınması ve geleceğe taşınması gerekiyor" dedi.[243] Vladimir Putin'in Basın Sekreteri Dmitri Peskov, Rusya'nın diğer ülkeler gibi Dağlık Karabağ'ın statüsü konusundaki tutumunu değiştirmediğini ve bu toprakların mülkiyetinin BM Güvenlik Konseyi kararları ile belirlendiğini söyledi. Peskov'a göre Karabağ'dan "sorumlu kimse" yok ve Rusya, bölgedeki faaliyetlerini çatışmanın iki tarafı olan Azerbaycan ve Ermenistan ile koordineli bir şekilde sürdürüyor.[244] Devlet Başkanı Vladimir Putin, 17 Aralık'taki yıllık basın toplantısında tutumunu yineleyerek uluslararası hukukun Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıdığını ve Rusya'nın her zaman Dağlık Karabağ çevresinde işgal edilmiş yedi rayonun Azerbaycan'a iade edilmesi taraftarı olduğunu söyledi.[245]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News (İngilizce). 27 Eylül 2020. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020. 
  2. ^ "Statement by the Co-Chairs of the OSCE Minsk Group". AGİT (İngilizce). 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 
  3. ^ Gumrukcu, Tuvan; Tétrault-Farber, Gabrielle; Soldatkin, Vladimir (27 Eylül 2020). Heritage, Timothy; Evans, David; Wallis, Daniel (Ed.). "Armenia–Azerbaijan clashes kill at least 16, undermine regional stability". Reuters. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  4. ^ "UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh". france24.com. Associated Press. 30 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  5. ^ Melimopoulos, Arwa Ibrahim,Elizabeth. "UN chief urges Nagorno-Karabakh rivals to respect truce". aljazeera.com. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  6. ^ a b "NATO to continue to support Turkey, Secretary-General says". United Press International. 5 Ekim 2020. 16 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "NATO chief tells Turkey to help calm Karabakh conflict". Bangkok Post. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  8. ^ "Armenian president accuses Turkey in visit to NATO". Deccan Herald. 21 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Nato and EU silent on Turkey, despite Armenia's appeal". EUobserver. 23 Ekim 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ OAS (27 Eylül 2020). "OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development". OAS – Organization of American States. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  11. ^ "Statement of the Secretary General of the Turkic Council". turkkon.org (İngilizce). Türk Keneşi. 28 Eylül 2020. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  12. ^ "We, as the Turkic Council and the Turkic world, have stood by brotherly Azerbaijan – Turkic Council SecGen". 3 Kasım 2020. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "OIC Condemns Repeated Provocations and Aggresion by Armenian Military Forces against Azerbaijan". Organisation of Islamic Cooperation (İngilizce). 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "OIC Reaffirms its Solidarity with the Republic of Azerbaijan". İslam İşbirliği Teşkilatı. 14 Ekim 2020. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  15. ^ "СБ ООН обсудил меры по контролю за соблюдением перемирия в Карабахе". 20 Ekim 2020. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  16. ^ "Members of Non-Aligned Movement refuse to adopt document against Azerbaijan". 23 Ekim 2020. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  17. ^ "Official web-site of President of Azerbaijan Republic – NEWS » Events". en.president.az. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  18. ^ "Помощник Президента Хикмет Гаджиев прокомментировал обсуждения в Совете Безопасности ООН по армяно-азербайджанскому конфликту". apa.az. 23 Ekim 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 
  19. ^ "France, Russia and US call for immediate truce in Nagorno-Karabakh". France 24. 2 Ekim 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  20. ^ "Armenia ready for "mutual concessions" with Azerbaijan". Al Jazeera. 6 Ekim 2020. 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  21. ^ "Russia, Iran concerned about Syrian and Libyan fighters in Nagorno-Karabakh – Moscow". Reuters. 2 Ekim 2020. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  22. ^ "Putin Says Fighting Is Not Taking Place In Territory Of Armenia". Caspian News. 8 Ekim 2020. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  23. ^ "Armenia and Azerbaijan accuse each other of violating Nagorno-Karabakh ceasefire". Reuters. 10 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  24. ^ "Путин заявил о почти пяти тысячах погибших в Карабахе". Ria. 23 Ekim 2020. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  25. ^ "Putin: Karabakh conflict started with brutal crimes against Armenian people". Public Radio of Armenia. 22 Ekim 2020. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  26. ^ "Trump says U.S. will seek to stop violence between Armenia, Azerbaijan". Reuters. 28 Eylül 2020. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  27. ^ "Biden'dan Dağlık Karabağ ve Türkiye Açıklaması". Amerika'nin Sesi. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  28. ^ "Joe Biden'ından Trump'a 'Türkiye' çağrısı!". Sözcü. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  29. ^ Laura Kelly, Biden says Turkey must stay out of Azerbaijan-Armenia conflict 4 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Hill 29 Eylül 2020
  30. ^ a b "Democrats urge halt to security aid to Azerbaijan in Armenia conflict". Defense News. 6 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  31. ^ "US Allocates US$100 million in Security Aid to Azerbaijan in 2018–19". USC Institute of Armenian Studies. 17 Temmuz 2019. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  32. ^ "Senate and House Leaders to Secretary of State Pompeo: Cut Military Aid to Azerbaijan; Sanction Turkey for Ongoing Attacks Against Armenia and Artsakh". The Armenian Weekly. 2 Ekim 2020. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  33. ^ "Democrats warn Turkey over involvement in Azerbaijan-Armenia conflict". The Hill. 29 Eylül 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  34. ^ "Secretary Michael R. Pompeo With Erick Erickson of The Erick Erickson Show on WSB Atlanta". state.gov. The United States Department of State. 15 Ekim 2020. 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021.    Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  35. ^ "Pallone to Introduce Bipartisan Resolution Supporting Artsakh's Right to Self-Determination". Congressman Frank Pallone (İngilizce). 22 Ekim 2020. 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  36. ^ "Rep. Brad Sherman calls for applying Global Magnitsky sanctions on Azeri officials". Armenpress. 10 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  37. ^ "Armenians are great people and we're going to help them – Donald Trump". Public Radio of Armenia. 23 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  38. ^ "Armenia has accepted a ceasefire, Azerbaijan has not – Robert O'Brien". Public Radio of Armenia. 25 Ekim 2020. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  39. ^ "Humanitarian ceasefire in Nagorno Karabakh to be effective at 08:00 on 26 October 2020". Public Radio of Armenia. 25 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  40. ^ "Exclusive: Armenia, Azerbaijan Speak Out, Here's What They Want from U.S." newsweek.com. Newsweek. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  41. ^ "Türkiyənin müdafiə naziri: "Azərbaycanlı qardaşlarımızın yanında olacağıq"". Sputnik Azerbaijani (Azerice). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  42. ^ "İbrahim Kalın: Türkiyə bu hücumlara qarşı Azərbaycanın yanındadır | TRT Azerbaycan". www.trt.net.tr (Azerice). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  43. ^ Ordu; Ordu. "Ərdoğan: Türk milləti bütün imkanları ilə Azərbaycanın yanındadır". Ordu.Az (İngilizce). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  44. ^ "Ərdoğan: "Ermənistanı bir daha qınayıram" - VİDEO". azerforum.com. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  45. ^ "Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycana dəstək verən Türkiyənin parlamentdəki siyasi partiyalarına təşəkkür edib". 28 Eylül 2020. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  46. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ermenistan bölgedeki barışın en büyük tehdidi". Sözcü. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020. 
  47. ^ "Son dakika... Cumhurbaşkanı Erdoğan: Türk Milleti tüm imkanlarıyla Azerbaycanlı kardeşlerinin yanındadır". Hürriyet. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020. 
  48. ^ "Syria's Assad blames Turkey for fighting between Azeris and Armenians". The Jerusalem Post (İngilizce). 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  49. ^ "Statement by Minister of Foreign Affairs, N. Dendias, following his meeting with the Minister of Foreign Affairs of Armenia, Zohrab Mnatsakanyan (Yerevan, 16 October 2020)" (Basın açıklaması) (İngilizce). Yunanistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 16 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  50. ^ "Rivlin speaks with Armenian president, hopes ambassador will return soon". The Jerusalem Post. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  51. ^ "Armenian PM to Post: Israel joins forces with the devil". The Jerusalem Post (İngilizce). 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  52. ^ "Pashinyan To Israel: You've Aligned With Turkey, Terrorists And Syrian Mercenaries". HYE PRESS (İngilizce). 3 Kasım 2020. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  53. ^ "Armenian PM to Post: Israel joins forces with the devil". jpost.com. The Jerusalem Post. 3 Kasım 2020. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. Humanitarian aid by a country that is selling weapons to mercenaries, which they are using to strike a civilian peaceful population? I propose that Israel send that aid to the mercenaries and to the terrorists as the logical continuation of its activities. 
  54. ^ "Azerbaijan–Armenia war: Saudi Arabia calls for boycott of Turkish goods, Israel urges NATO action against Turkey". News24 English. 6 Ekim 2020. 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  55. ^ "Israel may halt its weapons sale to Azerbaijan, Armenian ambassador says". The Jerusalem Post. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  56. ^ Kaszás, Fanni (1 Ekim 2020). "Hungarian Gov't Stands by Azerbaijan in Nagorno-Karabakh Conflict". Hungary Today. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  57. ^ Buzna, Viktor (1 Ekim 2020). "Magyarország kiáll Azerbajdzsán mellett a hegyi-karabahi konfliktusban". Index (Macarca). 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  58. ^ "Avakov: Ukraine won't provide military assistance to Armenia-Azerbaijan conflict parties". Ukrinform. 2 Ekim 2020. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  59. ^ Yavuz, Tahla (2 Ekim 2020). "Ukraine supports Azerbaijan's territorial integrity". Anadolu Agency. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  60. ^ "Ukraine at OSCE calls for peaceful settlement of Nagorno-Karabakh conflict". Ukrinform. 30 Eylül 2020. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  61. ^ "Kuleba calls on officials to make balanced comments on Azerbaijan-Armenia conflict". Ukrayna Bağımsız Bilgi Ajansı. 2 Ekim 2020. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  62. ^ "PM pays tribute to Azeri forces 'valiantly defending their territorial integrity'". The Express Tribune. 18 Ekim 2020. 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021. 
  63. ^ Ordu; Ordu. "Pakistan XİN: Ermənistan hərbi əməliyyatları dayandırmalıdır". Ordu.Az (İngilizce). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  64. ^ "Pakistan expresses 'deep concern', assures support to Azerbaijan over Nagorno-Karabakh conflict". www.thenews.com.pk (İngilizce). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020. 
  65. ^ "دولت ایران: ارمنستان باید 'مناطق اشغالی' جمهوری آذربایجان را تخلیه کند". BBC News (Farsça). 6 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  66. ^ "Tehran urges Armenia to respect Azerbaijan's territorial integrity". 6 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  67. ^ "Iran's policies not to change with change of US gov". 3 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  68. ^ "President Meta accepts Azerbaijan ambassador's credentials". albaniandailynews.com. 22 Ekim 2020. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. I confirmed Albania's support for the territorial integrity of Azerbaijan.. 
  69. ^ "Preocupación argentina por los enfrentamientos entre Armenia y Azerbaiyán" [Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki çatışmalar hakkında Arjantin'in endişesi]. cancilleria.gob.ar (İspanyolca). Dışişleri ve İbadet Bakanlığı. 27 Eylül 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  70. ^ "Joint statement by Canada and the United Kingdom on the Armenia-Azerbaijan conflict". canada.ca. Kanada Dışişleri Bakanlığı. 28 Eylül 2020. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  71. ^ "Chile expresa su preocupación por enfrentamientos entre Armenia y Azerbaiyán" [Şili, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki çatışmalardan duyduğu endişeyi dile getirdi]. minrel.gob.cl (İspanyolca). Şili Dışişleri Bakanlığı. 29 Eylül 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2020. 
  72. ^ "China says hopes Armenia, Azerbaijan resolve differences via talks". Reuters. 28 Eylül 2020. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  73. ^ "Croatia calls for ceasefire in Nagorno-Karabakh". N1. Zagreb. 28 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  74. ^ "Estonia plans to initiate UNSC consultations on Nagorno-Karabakh". TASS. 27 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  75. ^ "Riigikogu parliamentary groups express concern for Armenia, Azerbaijan". Eesti Rahvusringhääling. 30 Eylül 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  76. ^ Blamont, Matthias (27 Eylül 2020). Evans, Catherine (Ed.). "France calls on Armenia, Azerbaijan to end hostilities". Reuters. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  77. ^ a b c "Putin, Macron, Trump call for talks on Nagorno-Karabakh without preconditions". TASS Russian News Agency. TASS. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  78. ^ a b c Foy, Henry; Pitel, Laura; Peel, Michael. "Russia, France and US demand Nagorno-Karabakh ceasefire". Financial Times. The Financial Times, Ltd. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  79. ^ "Georgia concerned with resumption of hostilities between Armenia, Azerbaijan". Agenda.ge. 27 Eylül 2020. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  80. ^ a b c "Armenia-Azerbaijan clashes: How the world reacted". www.aljazeera.com (İngilizce). 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  81. ^ Simos, Andriana (28 Eylül 2020). "Greece calls on Armenia-Azerbaijan to stop military operations immediately". The Greek Herald. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  82. ^ "Armenia-Azerbaijan war rages on for fifth day, India voices concern and calls for restraint". Zee News. 1 Ekim 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  83. ^ "Armenia-Azerbaijan flare-up: India asks all sides to cease hostilities". The Indian Express. 2 Ekim 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  84. ^ Arbar, Thea Fathanah (3 Ekim 2020). "Perang Armenia vs Azerbaijan, Ini Sikap RI". CNBC Indonesia (Endonezyaca). 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  85. ^ Hafezi, Parisa (27 Eylül 2020). Evans, Catherine (Ed.). "Iran calls for immediate end to the conflict between Armenia, Azerbaijan – TV". Reuters. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  86. ^ "Rouhani: Iran Ready to Help Resolve Dispute between Armenia, Azerbaijan". FARS News Agency. FARS News Agency. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  87. ^ "Iran cannot tolerate conflict on its borders: Spox". Iran Press. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  88. ^ "Statement of the Ministry of Foreign Affairs of Kazakhstan over the escalation of the Armenian-Azerbaijani conflict". Kazakistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 27 Eylül 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  89. ^ Ordu; Ordu. "Qazaxıstan XİN cəbhədəki vəziyyətlə bağlı bəyanat yayıb". Ordu.Az (İngilizce). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020. 
  90. ^ "Latvian minister urges Armenia and Azerbaijan to cease hostilities". Vestnik Kavkaza. 30 Eylül 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  91. ^ a b "Lithuanian, Latvian FMs concerned over Armenia's large-scale provocation against Azerbaijan". Trend News Agency. 27 Eylül 2020. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  92. ^ "Linkevičius: Lithuania calls on Armenia and Azerbaijan to stop military action". Delfi. 28 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  93. ^ Avanesov, Aleksandr (28 Eylül 2020). "Президент Молдовы призывает Армению и Азербайджан остановить огонь". Arminfo (Rusça). 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  94. ^ "Polish MFA expresses deep concern with reported military clashes around Nagorno-Karabakh". en.trend.az. Trend News Agency. 27 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  95. ^ "Conflict militar între Armenia și Azerbaidjan în regiunea Nagorno-Karabah". Radio Europa Liberă România (Rumence). 27 Eylül 2020. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  96. ^ Grigoryan, Anna (27 Eylül 2020). "Ռումինիան հայկական, ադրբեջանական կողմերին կոչ է անում վերսկսել քաղաքական երկխոսությունը". Armenpress (Ermenice). Erivan. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  97. ^ Temnikova, Kseniya (27 Eylül 2020). "Россия призвала Ереван и Баку прекратить огонь в Нагорном Карабахе". İzvetsiya. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  98. ^ "Bahrain News Agency". bna.bh. 2 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  99. ^ News, Mirage (29 Eylül 2020). "By Canada and United Kingdom on Armenia-Azerbaijan conflict". miragenews.com (İngilizce). Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  100. ^ Schroeder, Pete (27 Eylül 2020). Cooney, Peter (Ed.). "U.S. urges immediate halt to violence between Azerbaijan and Armenia". Reuters. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  101. ^ "Gobierno del Uruguay expresa preocupación por escalada de violencia en la región de Nagorno – Karabaj" [Uruguay Hükûmeti, Dağlık Karabağ bölgesinde şiddet olaylarının tırmanmasıyla ilgili endişelerini dile getirdi]. gub.uy (İspanyolca). Uruguay Dışişleri Bakanlığı. 28 Eylül 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  102. ^ "Kabul calls for end to occupation in Nagorno-Karabakh". Anadolu Agency. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  103. ^ "Džaferović i Izetbegović podupiru Azerbajdžan i osuđuju Armeniju, nadaju se trajnom rješenju". Jutarnji list. Zagreb. 28 Eylül 2020. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  104. ^ "Afghanistan backs Azerbaijan in its clashes with Armenia". 28 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  105. ^ "Press Releases Article – PIO". pio.gov.cy (İngilizce). 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  106. ^ Şari, Vitali (29 Eylül 2020). "Карабахская "разморозка": реакция из Абхазии". Echo of the Caucasus (Rusça). 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  107. ^ "Глава МИД Приднестровья поддержал коллегу из Нагорного Карабаха". EADaily (Rusça). 28 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  108. ^ "The Pridnestrovian MFA's statement on the armed conflict escalation between Azerbaijan and the Republic of Artsakh". Dışişleri Bakanlığı. 28 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  109. ^ "Парламент Абхазии обеспокоен резким обострением конфликта в Нагорном Карабахе". NEWS.am (Rusça). 2 Ekim 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  110. ^ "Южная Осетия призвала мировое сообщество остановить военный конфликт в Нагорном Карабахе". Kommersant (Rusça). 27 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  111. ^ "Парламент Южной Осетии осудил "реваншистские действия" Баку против Арцаха". EADaily (Rusça). 29 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  112. ^ "Zelensky dismisses fake news about Ukraine selling chemical weapons to Azerbaijan". KyivPost. 3 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  113. ^ "Ukraine does not support war, unlike another well-known country – Zelensky responses to Andreasyan's accusations". Interfax-Ukraine (İngilizce). 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  114. ^ a b "Armenia/Azerbaijan: Use of artillery salvos and ballistic missiles in populated areas must stop immediately". amnesty.org (İngilizce). 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  115. ^ "Armenia/Azerbaijan: Don't Attack Civilians". Human Rights Watch (İngilizce). 30 Eylül 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  116. ^ "Azerbaijan: Cluster Munitions Used in Nagorno-Karabakh". Human Rights Watch (İngilizce). 23 Ekim 2020. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  117. ^ "Armenia/Azerbaijan: Civilians must be protected from use of banned cluster bombs". amnesty.org (İngilizce). 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  118. ^ "Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia 'cruel and reckless'". amnesty.org (İngilizce). 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  119. ^ "Armenia: Cluster Munitions Kill Civilians in Azerbaijan". Human Rights Watch (İngilizce). 30 Ekim 2020. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  120. ^ "ЕС может ввести жесткие санкции против Турции при нарушении перемирия в Карабахе". tass.ru (Rusça). TASS. 10 Kasım 2020. 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  121. ^ "Hollanda parlamentosundan Türklere yaptırım kararı". Takvim. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  122. ^ "Netherlands supported sanctions against Aliyev". thesaxon.org. The Saxon. 18 Kasım 2020. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  123. ^ "Dutch coalition MPs call for EU weapons embargo against Turkey". dutchnews.nl. Dutch News. 11 Kasım 2020. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  124. ^ "Sen. Bob Menendez demands U.S. sanctions on Turkey, Azerbaijan". foxla.com. KTTV. 19 Kasım 2020. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  125. ^ "Why The Armenia-Azerbaijan Fighting Could Spiral Into A Larger Regional Conflict". Time. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  126. ^ "The Armenian community in South Ossetia calls on the world community to condemn the actions of Azerbaijan against the Republic of Artsakh" [Güney Osetya'daki Ermeni topluluğu, dünya toplumunu Azerbaycan'ın Artsah Cumhuriyeti'ne karşı eylemlerini kınamaya çağırıyor]. State Information and Press Committee of South Ossetia. 1 Ekim 2020. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  127. ^ Ayvazyan, Ağunik (2 Ekim 2020). "How the escalation in Karabakh has affected Armenians living in Georgia". JAMnews. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  128. ^ Lomsadze, Giorgi (6 Ekim 2020). "Armenia and Azerbaijan to Georgian mediation: Thanks, but no thanks". Eurasianet. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  129. ^ "Armenci u Hrvatskoj: 'Ne tražimo pomoć, nego samo podršku da se ne dogodi genocid'". Šibenik.hr. Šibenik. 2 Ekim 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  130. ^ "Armenian protesters in L.A. decry 'false equivalence' in media coverage of conflict". Los Angeles Times. 5 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  131. ^ "Tens of thousands protest outside L.A.'s Turkish Consulate in solidarity with Armenia". Los Angeles Times (İngilizce). 12 Ekim 2020. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  132. ^ Sennott, Adam; Lotan, Gal Tziperman (11 Ekim 2020). "'America has to do something': Local Armenian Americans protest Azerbaijan conflict". The Boston Globe (İngilizce). 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  133. ^ "We stand with the people of Armenia – Los Angeles Mayor". Ermenistan Devlet Radyosu. 5 Ekim 2020. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  134. ^ "LA city hall building is illuminated with colors of Armenian flag". News.am. 15 Ekim 2020. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  135. ^ "Rally held in OC, Armenian community calling on President Trump to sanction Turkey, Azerbaijan". KTTV. 19 Ekim 2020. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  136. ^ "Trump: Armenians have a great spirit for their country". Armenpress. 19 Ekim 2020. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  137. ^ "Այլևս երբեք-ի ի՞նչն է անհասկանալի. Սփյուռքը պահանջում է զսպել թուրք-ադրբեջանական ագրեսիան, պատերազմը լուսաբանել օբյեկտիվ" [Diaspora, Türk-Azerbaycan saldırganlığının durmasını, savaşta yaşananların objektif bir şekilde duyurulmasını talep ediyor]. Armtimes.com (Ermenice). 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  138. ^ "Thousands of Armenians and Arabs protest in Syria, condemn Azerbaijani-Turkish aggression". News.am. 26 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  139. ^ "Armenians in Argentina decry Nagorno-Karabakh conflict". Bangkog Post. 11 Ekim 2020. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  140. ^ "Սիդնեյում հայ համայնքի ներկայացուցիչները փակել են կամուրջը՝ ի նշան Ադրբեջանի ագրեսիայի դեմ բողոքի". Nees.am. 18 Ekim 2020. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  141. ^ "Armenian Montrealers protest in front of Montreal City Hall". Global News. 15 Ekim 2020. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  142. ^ "Ուրուգվայի հայ համայնքի հարյուրավոր ներկայացուցիչներ բողոքի ակցիայի են դուրս եկել". Shant News. 8 Ekim 2020. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  143. ^ "Ermeniler, SpaceX'in TURKSAT 5A'yı Uzaya Götürmesine Karşı". Webtekno. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  144. ^ Coldeway, Devin (27 Ekim 2020). "Armenian email campaign asks SpaceX not to aid Turkish regime with satellite launch". techcrunch.com. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  145. ^ Gohd, Chelsea. "Hundreds gather at SpaceX headquarters to protest Turkish satellite launch: report". Space.com (İngilizce). 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  146. ^ "Armenian community protests at SpaceX HQ in Hawthorne over Turkish satellite launch". ABC 7. 30 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  147. ^ Habeshian, Sareen (29 Ekim 2020). "Armenian Americans protest outside SpaceX headquarters in Hawthorne, call on Elon Musk to nix satellite launch for Turkish government". KTLA. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  148. ^ "Hayastan All-Armenian Fund initiates fund-raising for Artsakh". Armenpress. 27 Eylül 2020. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  149. ^ a b "Armenian President Wants Government to Return $100 Million Donation". The Armenian Mirror-Spectator. 10 Aralık 2020. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  150. ^ "Iconic musicians unite for Concert for Artsakh". GlobeNewswire. 22 Ekim 2020. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  151. ^ Arşakyan, Tevos (12 Aralık 2020). "Призрак гражданской войны в Армении и паралич власти". armenianreport.com (Rusça). 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  152. ^ a b "Police Investigating Hate Crime At Beverly Hills Restaurant That Left Employees With Minor Injuries". CBS Los Angeles (İngilizce). 5 Kasım 2020. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  153. ^ "Armenians attack American-Turkish diner, Turkey's Ambassador says". Middle East Monitor (İngilizce). 6 Kasım 2020. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  154. ^ Gonzalez, Christina (6 Kasım 2020). "Beverly Hills police investigating hate crime against Turkish restaurant". Fox 11 Los Angeles (İngilizce). 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  155. ^ Wittner, Michael (5 Kasım 2020). "Beverly Hills Investigating Attack At Turkish Restaurant". Patch (İngilizce). 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  156. ^ "Turkish envoy slams US senator over remarks". Yeni Şafak (İngilizce). 6 Kasım 2020. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  157. ^ Gunerigok, Servet; Kutlu, Ovunc (6 Kasım 2020). "Turkey's US envoy condemns attack on Turkish restaurant" (İngilizce). Anadolu Ajansı. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  158. ^ "Ukrayna'da Azerbaycan Fahri Konsolosluğuna saldırı". timeturk.com. 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  159. ^ Ferhadoğlu, Tapdık (7 Kasım 2020). "Azərbaycanın Xarkovdakı konsulluğu atəşə tutulub". Amerikanın Səsi (Azerice). Voice of America. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  160. ^ Vakıfoğlu, Reşad (7 Kasım 2020). "MFA condemns attack on Azerbaijani consulate in Kharkiv". Report Information Agency (İngilizce). 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  161. ^ "دولت ایران: ارمنستان باید 'مناطق اشغالی' جمهوری آذربایجان را تخلیه کند". BBC News (Farsça). 6 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  162. ^ "نمایندگان آیت‌الله خامنه‌ای در چهار استان: قره‌باغ متعلق به جمهوری آذربایجان است". BBC News (Farsça). 1 Ekim 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  163. ^ "Iran fears spillover from Nagorno-Karabakh". Deutsche Welle. 12 Ekim 2020. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  164. ^ "Protests Erupt In Iran Backing Azerbaijan In Nagorno-Karabakh Conflict". 2 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  165. ^ "Los azerbaiyanos de Moldova expresaron su apoyo al ejército azerbaiyano". Azerbaijan State News Agency (İspanyolca). 2 Ekim 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  166. ^ Amirjanova, Shalala (2 Ekim 2020). "Azerbaijanis in Georgia ready to fight for Azerbaijan – report from Marneuli". JAMnews. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  167. ^ "Azerbaijanis living in Britain hold protest rally in front of Amnesty International building – PHOTO". APA.az (İngilizce). 11 Ekim 2020. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  168. ^ "Rally condemning Ganja terror held in Illinois state of US". APA.az (İngilizce). 17 Ekim 2020. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  169. ^ "People, who were killed in Ganja, commemorated in front of Azerbaijani Embassy in Great Britain". APA.az (İngilizce). 18 Ekim 2020. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  170. ^ "Campaign in support to Azerbaijan held in front of parliament building in Tbilisi – PHOTOSESSION". APA.az (İngilizce). 18 Ekim 2020. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  171. ^ "Victims of act of terrorism committed by Armenia in Azerbaijan's Ganja city were commemorated in Moscow". APA.az (İngilizce). 18 Ekim 2020. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  172. ^ "Iran on edge as Azeri minority backs Karabakh war". Asia Times. 8 Ekim 2020. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  173. ^ "Təbrizdə keçirilən aksiyada İran-Ermənistan sərhəd məntəqəsinin qapadılması tələb edilib" (Azerice). Voice of America. 18 Ekim 2020. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  174. ^ "The slogan "Karabakh is Azerbaijan" was raised at the rally of the US President" (İngilizce). Trend News Agency. 23 Ekim 2020. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020. 
  175. ^ "US Azerbaijanis hold protest in San Francisco against Armenian terror (PHOTOS)" (İngilizce). Trend News Agency. 25 Ekim 2020. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  176. ^ "Azerbaijani compatriots living in Minnesota hold protest rally (PHOTO)" (İngilizce). Trend News Agency. 26 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  177. ^ "Azerbaijanis hold rally in California, condemning Armenian terror (PHOTO)" (İngilizce). Trend News Agency. 26 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  178. ^ "Protest rally against Armenian attack on Ganja held in Bielefeld, Germany (PHOTO)" (İngilizce). Trend News Agency. 26 Ekim 2020. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  179. ^ "Azerbaijanis in Denmark hold protest rally against Armenian terror (PHOTO)" (İngilizce). Trend News Agency. 26 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  180. ^ a b c "Video shows Turkish and Azeri nationals 'looking for Armenians' in France". The Independent (İngilizce). 29 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  181. ^ ""Where are the Armenians?!" : punitive expedition of dozens of Turks in the streets of Décines". Lyonmag.com (Fransızca). 28 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  182. ^ a b "Son dakika... Fransa Ülkü Ocakları'nı kapatıyor". Milliyet. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  183. ^ "After clashes between Armenians and Turks on the A7, clashes spread to Vienna and the suburbs of Lyon | En24 World" (İngilizce). 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  184. ^ "Lyon: le mémorial du génocide arménien profané par des tags pro-Turquie". L'Obs. 1 Kasım 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  185. ^ "France bans Turkish ultra-nationalist Grey Wolves group". Deutsche Welle. 4 Kasım 2020. 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  186. ^ "Rhône : sécurité renforcée près des établissements scolaires et lieux de culte arméniens". Lyon Capitale. 5 Kasım 2020. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  187. ^ "Archived copy". 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  188. ^ "Ermenistan'dan UEFA'ya şok başvuru!". Hürriyet. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  189. ^ "Armenian Football Federation Complains About Qarabag 'Hate' Post". Barron's. 31 Ekim 2020. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  190. ^ "UEFA ban Qarabag official for Armenia comments". Arab News. 4 Kasım 2020. 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2020. 
  191. ^ "Person making harmful calls on social networks was punished in administrative manner". Azeri Press Agency. 1 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  192. ^ "UEFA To Investigate Qarabag 'Hate' Post Targeting Armenians". Barron's. 2 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  193. ^ "UEFA gives soccer official life ban for racist behavior". The Washington Post. 26 Kasım 2020. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  194. ^ "Armenia declares Qarabag FK press officer Nurlan Ibrahimov wanted". Public Radio of Armenia. 27 Kasım 2020. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  195. ^ ZORNOSA, LAURA (7 Ekim 2020). "Cardi B apologizes for misstep and asks for peace in Armenia-Azerbaijan conflict". Los Angeles Times. Los Angeles Times. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020. 
  196. ^ Ghazanchyan, Siranush (5 Ekim 2020). "Elton John calls attention to Azerbaijani-Turkish aggression against Artsakh". Public Radio of Armenia. Public Radio of Armenia. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020. 
  197. ^ "Mel Gibson expresses solidarity with Armenians amid Azerbaijan's aggression against Nagorno-Karabakh (Artsakh)". gagrule.net. 27 Ekim 2020. Erişim tarihi: 29 Ekim 2020. 
  198. ^ "'Armenians are being slaughtered by Trump pal Erdogan' – US actor Sean Penn". Armen Press. 24 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2020. 
  199. ^ "Peter Gabriel's Comments on Nagorno-Karabakh Conflict". 168.am. 168.am. 7 Ekim 2020. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020. 
  200. ^ Zonrnosa, Laura (8 Ekim 2020). "Why these Armenian American celebs are speaking out about a chronic conflict". Los Angeles Times. Los Angeles Times. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020. 
  201. ^ "Former UFC champ Ronda Rousey shows solidarity with Armenia over conflict with Azerbaijan". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  202. ^ Ghazanchyan, Siranush (3 Ekim 2020). "Henrikh Mkhitaryan: Stop aggression against Armenians and global peace". Public Radio of Armenia. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2020. 
  203. ^ "Hollywood star Michael B Jordan expresses support to Armenia". 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  204. ^ "Tinashe Twitter". 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  205. ^ Shafer, Ellise (11 Ekim 2020). "Kim Kardashian West Donates $1 Million to Armenia Fund Amid Ongoing Conflict With Azerbaijan". Variety. Variety. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  206. ^ "Kim Kardashian West donates $1 million to Armenia Fund". MSN. MSN. 12 Ekim 2020. 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  207. ^ "Kanye West: Praying for Armenia". 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  208. ^ "Arsenal's Ozil favours Azerbaijan in Karabakh dispute". 14 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  209. ^ "Sami Yusuf expresses support to Azerbaijan". 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  210. ^ "Ronaldinho films video message in support of Azerbaijan" (İngilizce). Trend News Agency. 29 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2020. 
  211. ^ "Sinan Akçıl, Azeri şarkıcı Saide Guliyeva ile düet yaptı". 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 
  212. ^ "Hadise ve Bergüzar Korel'den Azerbaycan'a destek". 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 
  213. ^ "Ünlü televizyoncu Acun Ilıcalı'dan Azerbaycan mesajı". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 
  214. ^ "Kim Milyoner Olmak İster'de Kenan İmirzalıoğlu'ndan gardaş Azerbaycan'a selam: "Kardeşlerimize selam ve sevgilerimizle"". 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 
  215. ^ "Tarkan ve Cem Yılmaz'dan Ermenistan'ın katliamlarına 23 gün sonra tepki!". 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  216. ^ "City of Milan urges Italian authorities to recognize the Republic of Artsakh". www.armradio.am. Ermenistan Devlet Radyosu. 16 Ekim 2020. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  217. ^ "L'Ajuntament de Berga condemna l'agressió militar de l'Azerbaidjan a la República d'Artsakh i la col·laboració de Turquia". aquibergueda.cat. Aqui Bergueda. 5 Kasım 2020. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 
  218. ^ "RESOLUTION OF THE CITY COUNCIL OF THE CITY OF GLENDALE, STATE OF CALIFORNIA, RECOGNIZING THE INDEPENDENCE OF THE REPUBLIC OF ARTSAKH". glendaleca.gov. Government of Glendale. 27 Ekim 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  219. ^ "Il Comune di Asolo fa un piccolo grande passo verso il riconoscimento della Repubblica armena di Artsakh". QDP il Quotidiano del Piave, notizie dell'Alta Marca Trevigiana. (İtalyanca). 30 Ekim 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  220. ^ "ALBO PRETORIO DIGITALE – Comune di Cerchiara di Calabria". www.servizipubblicaamministrazione.it. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  221. ^ "Canada's Laval recognizes independence of Karabakh". 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  222. ^ "Le Sénat vote pour la reconnaissance du Haut-Karabakh". lefigaro.fr (Fransızca). Le Figaro. 25 Kasım 2020. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  223. ^ "Fransız Senatosu'ndan skandal Dağlık Karabağ kararı". Sözcü. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  224. ^ "French Senate adopts resolution calling for recognition of Artsakh". Ermenistan Devlet Radyosu (İngilizce). 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  225. ^ "Ֆրանսիայի Սենատը ընդունեց բանաձևը, որով կառավարությանն առաջարկում է ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը". news.am (Ermenice). 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  226. ^ "Fransa Senatosu, resmen tanınmamış Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin tanınmasına yönelik tasarıyı oylayacak". tr.sputniknews.com. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  227. ^ "French Senate adopts resolution urging government to recognize Nagorno-Karabakh". TASS. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  228. ^ "Recognition of Artsakh's independence enters into international agenda – PM Pashinyan". armenpress.am. Armenpress. 3 Aralık 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  229. ^ "Stepanakert, Yerevan Welcome French Senate Vote". asbarez.com. Asbarez. 26 Kasım 2020. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  230. ^ "Fransa səfiri: "Dağlıq Qarabağın tanınması Fransa hökümətinin siyasəti deyil"". BBC Azerice (Azerice). 26 Kasım 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  231. ^ "Azerbaijani Parliament calls on government to appeal to the OSCE to withdraw France from co-chair". APA. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  232. ^ "Sahibə Qafarova: "Fransa heç vaxt işğalçı ilə işğala məruz qalan arasında fərq qoymayıb"". BBC Azerice (Azerice). 26 Kasım 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  233. ^ "Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Fransa Səfirinə etiraz notası verib". BBC Azerice (Azerice). 26 Kasım 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  234. ^ "Dört partiden Fransa Senatosu'na kınama". Cumhuriyet. 27 Kasım 2020. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  235. ^ "Karabakh Not Recognized By France". azatutyun.am. Azatutyun. 27 Kasım 2020. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  236. ^ "Haut-Karabagh – Déclaration de la porte-parole (26 novembre 2020)". Ministère de l’Europe et des Affaires étrangères. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  237. ^ "L'Assemblée nationale pour la reconnaissance du Haut-Karabakh, le gouvernement contre". notretemps.com (Fransızca). Notre Temps. 3 Aralık 2020. 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  238. ^ "French Lower House Also Calls For Karabakh's Recognition". Azatutyun. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  239. ^ "Karabakh MFA comment on French National Assembly's resolution on Artsakh". news.am. NEWS.am. 4 Aralık 2020. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  240. ^ "Azərbaycan Fransa Səfirinə etiraz notası verib". BBC Azerice (Azerice). 4 Aralık 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  241. ^ "Azərbaycan XİN Fransa Milli Assambleyası tərəfindən qəbul edilmiş qətnamə ilə bağlı şərh verib". BBC Azerice (Azerice). 4 Aralık 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  242. ^ "France struggles to retain Karabakh sway after Armenia defeat". France 24. AFP. 27 Kasım 2020. 19 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  243. ^ "Putin: Uluslararası hukuk açısından Karabağ, Azerbaycan'ın parçasıdır". Cumhuriyet. cumhuriyet.com.tr. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  244. ^ "Песков подтвердил позицию России по статусу Карабаха". İzvestiya. 4 Aralık 2020. 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  245. ^ "Putin gives run-through of Karabakh issues at annual press conference". JAMnews. 17 Aralık 2020. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 

Dış bağlantılar değiştir