2020 Azerbaycan genel seçimleri

Azerbaycan'da parlamento seçimi

2020 Azerbaycan genel seçimleri, 9 Şubat 2020 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 6. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir. Normal şartlarda 8 Kasım 2020 tarihinde yapılması gereken seçim, Yeni Azerbaycan Partisi milletvekillerinin talebi, cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in onayı ile 5. dönem Azerbaycan Millî Meclisinin feshedilmesi üzerine cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından erkene alınmıştır. Bu seçim Azerbaycan tarihinde ilk erken genel seçim olma özelliğini taşır.

2020 Azerbaycan genel seçimleri
Azerbaycan
← 2015 9 Şubat 2020 2024 →

Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi'nin 125 sandalyesi için
Çoğunluk için gereken 63 sandalye
Katılım%46,84
  Birinci parti İkinci parti Üçüncü parti
 
Lider İlham Aliyev Sabir Rüstemhanlı Fezail Ağamalı
Parti YAP VHP Ana Vatan Partisi
Liderlik tarihi 26 Mart 2005 3 Kasım 1992 24 Kasım 1990
Liderin bölgesi Yok 72 sayılı Yardımlı 60 sayılı Salyan-Neftçala
Son seçim 71 sandalye 2 sandalye 1 sandalye
Sandalye 70 3 1
Değişim azalış 1 artış 1 Sabit

  Dördüncü parti Beşinci parti Altıncı parti
 
Lider Elşen Musayev Kudret Hasanguliyev Fazıl Mustafa
Parti Azerbaycan Demokratik Maarifçilik Partisi Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi BKP
Liderlik tarihi 2004 3 Nisan 2004 2003
Liderin bölgesi 110 sayılı Zagatala 36 sayılı Hatai 4. 26 sayılı Sabuncu 1.
Son seçim 1 sandalye 1 sandalye 1 sandalye
Sandalye 1 1 1
Değişim Sabit Sabit Sabit

  Yedinci parti Sekizinci parti Dokuzuncu parti
 
Lider Asım Mollazade Tahir Kerimli Sabir Hacıyev
Parti DİP Vahdet Partisi Vatandaş Birliği Partisi
Liderlik tarihi 5 Haziran 2005 1994 2003
Liderin bölgesi 22 sayılı Nesimi 2. 87 sayılı Ağsu-İsmayıllı 88 sayılı Göyçay
Son seçim 1 sandalye 1 sandalye 1 sandalye
Sandalye 1 1 1
Değişim Sabit Sabit Sabit

Önceki Meclis Başkanı

Oktay Esedov
YAP

Seçilen Meclis Başkanı

Sahibe Gafarova
YAP

Arka plan

değiştir

2019 tarihinde medyada erken seçim söylentileri dolaşsa da 19 Mayıs 2019 tarihinde Yeni Azerbaycan Partisi Genel Sekreteri, Başbakan Yardımcısı Ali Ahmedov seçimlerin zamanında düzenleneceğini ve bu söylentilerin doğru olmadığını söyledi.

 
28 Kasım 2019 tarihli Yeni Azerbaycan Partisi basın toplantısı

28 Kasım 2019 tarihinde saat 11.00'da Yeni Azerbaycan Partisi Siyasi Şurası olağanüstü toplantı kararı aldı. Başbakan Ali Asadov'un da katıldığı ve 1 saat süren toplantıda cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e 5. dönem Millî Meclisinin feshedilmesi ile ilgili talep gönderildi. Saat 15.00'da Yeni Azerbaycan Partisi Genel Sekreteri Ali Ahmedov, Genel Sekreter Yardımcıları Mübariz Kurbanlı ve Siyavuş Nevruzov'un da katıldığı basın toplantısı düzenlendi.

 
Yeni Azerbaycan Partisi Genel Sekreteri Ali Ahmedov basın toplantısında

2 Aralık 2019 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi'nde feshedilme talebi oyalamaya sunuldu. 102 milletvekilinin katıldığı oylamada 99 milletvekili "evet", 1 milletvekili "hayır", 1 milletvekili "çekimser" oy kullandı. 1 milletvekili ise oylamaya katılmadı.[1]

Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev 5 Aralık 2019 tarihinde kararname imzalayarak 9 Şubat 2020 tarihine erken seçim tayin etti.

Seçim çevreleri

değiştir

125 sandalyeye uygun ülke 125 seçim çevresine bölünmüştür. İşgal altında olan bölgelerin milletvekilleri için seçim çevreleri (8 seçim çevresi; 118-125) ülke genelinde göçmenlerin yaşadıkları şehirleri, rayonları, kasabaları kapsamaktadır.

Seçime katılım

değiştir

Seçimler için rekor sayda 2453 kişi başvurmuştur. Yine rekor sayda 1637 aday kayda alınmıştır, lakin 31 Ocak tarihine olan bilgiye esasen 312 kişi adaylığını geri çekmiştir. Adaylığını geri çekenlerin çoğu YAP üyeleri olmuştur. Buna sebep Yeni Azerbaycan Partisi'nin ortak aday listesinden kenar parti üyelerinin parti kararına uymayarak aday olması durumda partiden ihraç edileceğini ilan etmesi olmuştur. Açıklamadan sonra adaylığını geri çeken sayısı 95 kişiden 237'ye yükselmiştir. Böylece aday sayısı 1325'e inmiştir. Bunlardan 360 aday 19 siyasi partini temsil etmiştir.

İttifaklar

değiştir

Seçimlere resmen katılan ittifak olmamıştır. Buna rağmen resmi olmasa da 3 ittifak kurulmuştur:

  1. Hareket Seçim İttifakı
  2. Islahatlar Namına Açık Medya İttifakı (İNAM)
  3. REAL Cumhuriyetçiler İttifakı

Hareket

 
Hareket Seçim İttifakının kuruluşu

6 Kasım 2019 tarihinde REAL Partisi Meclis Başkanı Azer Kasımlı partisinden istifa etti. Kasımlı parti genel başkanı İlgar Mammadov'un Yönetim Kurulu, Parti Meclisi ve diğer kurumları feshetmesine itiraz etmiş, bunu otoriter bir yönetim olarak nitelendirmiştir. Partisinden istifa etmesine rağmen Kasımlı seçimlere katılma fikrinde kararlı olduğunu açıkladı.

25 Aralık 2019 tarihinde bağımsız adaylar, D18 Hareketi ve N!DA Vatandaş Hareketinin katılımıyla Hareket Seçim İttifakı kuruldu. Bu ittifaka Azer Kasımlı, D18 lideri Ruslan İzzetli, blogger Mehman Hüseynov, ekonomist Tuğrul İsmail, N!DA üyeleri: İsa Gamber'in oğlu Turgut Gamber; İlkin Rüstemzade; Ülvi Hasanlı; vekil Fariz Namazlı; hukukçu Samet Rehimli ve aktivist Rebiyye Memmedova katıldı.

İNAM

24 Ocak 2020 tarihinde bir grup gazeteci ve yazar tarafından oluşturulan seçim ittifakı. İttifaka Yeni Müsavat TV/Gazetesi sahibi Rauf Arifoğlu; gazeteci Azer Hasret; gazeteci Aygün Murathanlı[a]; yazar Keramet Büyükçöl; yazar Ali Haziguliyev [b],gazeteciler Laman Alaşrafkızı ve Afet Telmankızı [c] isimler dahildi.

REAL Cumhuriyetçiler

2009 yılında hareket, 2018'de parti olarak kurulan REAL resmi kayda alınmadığı için seçimlere resmi ittifak kurarak katılamadı. Buna rağmen bazı bağımsız adaylarla REAL Cumhuriyetçiler İttifakı kuruldu.

Bu ittifakın adayları REAL Yönetim Kurulu üyeleri Erkin Kadirli, Natig Caferli; doktor Vasif İsmayıl; hukukçu Cevat Cevadov gibi isimlerdi.

Siyasi partiler

değiştir
Parti
Genel Başkanı
Başkanın Bölgesi
Ana Vatan Partisi Fezail Ağamalı 60 sayılı Neftçala-Salyan
Azerbaycan Demokrat Partisi Serdar Calaloğlu 15 sayılı Yasamal 1.
Azerbaycan Demokratik Maarifçilik Partisi Elşen Musayev 110 sayılı Zagatala
Azerbaycan Millî İstiklal Partisi Arzuhan Alizade 26 sayılı Sabuncu 1.
Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi Fuat Aliyev 26 sayılı Sabuncu 1.
Azerbaycan Sosyal Refah Partisi Hanhüseyn Kazımlı Katılmadı.
Azerbaycan Tekâmül Partisi Tayyip Ganioğlu 34 sayılı Hatai 2.
Azerbaycan Ümit Partisi İkbal Ağazade 35 sayılı Hatai 3.
Büyük Azerbaycan Partisi Elşat Musayev 9 sayılı Binegedi 1.
Büyük Kuruluş Partisi Fazıl Mustafa 26 sayılı Sabuncu 1.
Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi Kudret Hasanguliyev 36 sayılı Hatai 3.
Demokratik Islahatlar Partisi Asım Mollazade 22 sayılı Nesimi 2.
Millî Diriliş Hareketi Partisi Ferec Guliyev 31 sayılı Surahanı 2.
Muasır Müsavat Partisi Hafız Hacıyev 101 sayılı Göygöl-Daşkesen
Müsavat Partisi Arif Hacılı 15 sayılı Yasamal 1.
Vahit Azerbaycan Partisi Tural Abbaslı 21 sayılı Nesimi 1.
Vahdet Partisi Tahir Kerimli 87 sayılı Ağsu-İsmayıllı
Vatandaş Birliği Partisi Sabir Hacıyev 88 sayılı Göyçay
Vatandaş Dayanışması Partisi Sabir Rüstemhanlı 61 sayılı Neftçala 1.
Vatandaş ve Kalkınma Partisi Ali Aliyev 17 sayılı Yasamal 3.
Yeni Azerbaycan Partisi İlham Aliyev Katılmadı.

Tartışmalar

değiştir

Sonuçlar

değiştir
Parti
Genel Başkanı
Oy
Sandalye
#
%
+\-
Sayı
+\-
Yeni Azerbaycan Partisi İlham Aliyev 70   3
Bağımsız - 41  
Vatandaş Dayanışması Partisi Sabir Rüstemhanlı 3   1
Ana Vatan Partisi Fezail Ağamalı 1  
Demokratik Islahatlar Partisi Asım Mollazade 1  
Azerbaycan Demokratik Maarifçilik Partisi Elşen Musayev 1  
Büyük Kuruluş Partisi Fazıl Mustafa 1  
Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi Kudret Hasanguliyev 1  
Vahdet Partisi Tahir Kerimli 1  
Vatandaş Birliği Partisi Sabir Hacıyev 1  
Milletvekili çıkaramayan
Azerbaycan Demokrat Partisi Serdar Calaloğlu
Azerbaycan Millî İstiklal Partisi Arzuhan Alizade 3,777
%0,15
  0,22
Azerbaycan Liberal Demokrat Partisi Fuat Aliyev
Azerbaycan Sosyal Refah Partisi Hanhüseyn Kazımlı   1
Azerbaycan Tekâmül Partisi Tayyip Ganioğlu
Azerbaycan Ümit Partisi İkbal Ağazade
Aydınlar Partisi Gulamhüseyn Alibeyli 1.050
%0,04
  0,04
Büyük Azerbaycan Partisi Elşat Musayev
Millî Diriliş Hareketi Partisi Ferec Guliyev   1
Muasır Müsavat Partisi Hafız Hacıyev
Müsavat Partisi Arif Hacılı 38.814
%1,55
  0.67
Vahit Azerbaycan Partisi Tural Abbaslı
Vatandaş ve İnkişaf Partisi Ali Aliyev

REAL Partisi'nin resmi devlet kaydı olmadığı için "REAL Cumhuriyetçiler İttifakı"ndan ortak adayı Erkin Kadirli bağımsız milletvekili seçildi.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi'nde 2015 tarihinde itimad kurultayı düzenleyip genel başkan seçildiğini iddia eden Razi Nurullayev partisi (parti kolu) resmi devlet kaydında olmadığı için bağımsız milletvekili seçildi.

Sonuç iptalleri

değiştir

Merkezi Seçim Komisyonu tarafından 33 sayılı Hatai 1.; 35 sayılı Hatai 3.; 74 sayılı Lenkeran Köy ve 80 sayılı İmişli-Beylegan seçim çevresinin sonuçları iptal edilmiştir.[2] Bu seçim çevrelerinde sırasıyla Yeni Azerbaycan Partisi adayı Hüseynbala Miralamov, bağımsız aday Rauf Arifoğlu, Yeni Azerbaycan Partisi adayı Hadı Recepli ve bağımsız adayı Cengiz Ganizade seçimi 1. tamamlamıştır.

Toplamda 54 seçim çevresinde 328 seçim noktasının (sandık kurulu) seçim sonuçları iptal edilmiştir.[3]

Toplamda yaklaşık 1 milyon seçmenin kayıtlı olduğu seçim çevrelerinde, bölgelerinde, noktalarında sonuçlar iptal edilmiştir.

İtirazlar

değiştir
  1. ^ Seçimlerden sonra kurulan Azerbaycan Yükseliş Partisi kurucu üyesi
  2. ^ Aralık 2020'de BAHCP Genel Başkan Yardımcısı atandı.
  3. ^ Seçimlerden sonra bir araya gelen iki şahıs YouTube platformu üzerinden LAF TV haber kanalını kurdular.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 

Dış bağlantılar

değiştir