2,4-Dinitrofenol
2,4-dinitrofenol (2,4-DNP ya da sadece DNP), HOC6H3 (NO2)2 formülüne sahip bir organik bileşik. Tatlı kokulu, sarı, kristalimsi bir katıdır. Süblime olan DNP, çoğu organik çözücünün yanı sıra sulu alkalin çözeltilerde de çözünür.[1] Kuru haldeyken yüksek derecede patlayıcıdır ve ani patlama tehlikesi vardır.[2] Diğer kimyasalların öncülü olarak kullanılabilen madde, mitokondrili hücrelerde adenozin trifosfat (ATP) üretimini inhibe etmesi ile biyokimyasal olarak aktiflik gösterir. Diyet ilacı olarak yüksek dozlarda kullanıldığı takdirde, bir dizi ölüm de dahil olmak üzere ciddi yan etkiler kaydedilmiştir.[3]
| |
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı 2,4-Dinitrophenol | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| ChemSpider | |
| DrugBank | |
| ECHA InfoCard | 100.000.080 |
| KEGG | |
PubChem CID
|
|
| UNII | |
| UN numarası | 0076 – Kuru veya 15%'den az nem içeriyor. 1.1D sınıfı patlayıcı 1320 – 15%'den fazla nem içeriyor. DT Duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar, zehirli 1599 – Zehirli çözelti |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C6H4N2O5 |
| Molekül kütlesi | 184,11 g mol−1 |
| Yoğunluk | 1.683 g/cm3 |
| Erime noktası | 108 °C (226 °F; 381 K) |
| Kaynama noktası | 113 °C (235 °F; 386 K) |
| Asitlik (pKa) | 4.114 |
| -73.1·10−6 cm3/mol | |
| Tehlikeler | |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |    
|
| İşaret sözcüğü | DANGER |
| Tehlike ifadeleri | H201, H300, H311, H331, H372, H400 |
| Önlem ifadeleri | P261, P273, P280, P301+P310, P311 |
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı 0464 |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Canlı hücrelerde DNP, protonların (hidrojen katyonlarının) biyolojik zarlar arasında geçişine olanak sağlayan bir proton iyonoforu özelliği gösterir. Proton gradyanını mitokondri ve kloroplast membranları boyunca dağıtan madde, hücrenin ATP kimyasal enerjisinin çoğunu üretmek için kullandığı kemiosmoz mekanizmasını çökertir. Bu durumda proton gradyanının enerjisi ATP üretmek yerine ısı olarak kaybolur.[3]
Kaynakça değiştir
- ^ Budavari, Susan, (Ed.) (1989). The Merck index : an encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals (11 bas.). Rahway, N.J.: Merck. ss. 1900. ISBN 978-0911910285. OCLC 21297020.
- ^ "DINITROPHENOL, WETTED WITH NOT LESS THAN 15% WATER | CAMEO Chemicals | NOAA". cameochemicals.noaa.gov. 30 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019.
- ^ a b "Summary of previously published fatalities relating to exposure to DNP including basic demographics, amount of exposure and maximal temperature recorded pre-death". J Med Toxicol. 7 (3). 2011. ss. 205-12.