1945 Fransa yasama seçimleri

1945 Fransa yasama seçimleri, 21 Ekim 1945 tarihinde Fransa'da yapılan seçimlerdir. Kurucu Meclis'i oluşturmak için yapıldı. Nazi Almanyası işgali altında bulunan ülkede II. Dünya Savaşı'nın ardından yapılan ilk seçimdir.

Arka plan değiştir

1945 Genel seçimleri II. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan ilk genel seçimdir. 21 Ekim 1945 tarihinde yapılan seçimde aynı zamanda bir referandum da yapılmıştır. Seçmenlerden Kurucu Meclis için vekil belirlemeleri istenmiş ayrıca iki soruluk bir referanduma cevap vermeleri istenmiştir. Sorular; "Yeni bir anayasaya ihtiyacımız var mı?" ile "Bu anayasa Kurucu Meclisin görevlerini sınırlamalı mıdır?" şeklindeydi. Üçlü ittifak olarak tanımlanan komünistler, sosyalistler ve Hristiyan demokratlar referandumda evet propagandası yaparken geleneksel sağcı ve muhafazakârlar hayırdan yanaydı. Seçimlerde kadınlar ve silah altındaki askerler de oy kullanmıştır. II. Dünya Savaşı'nın hemen başında askerî olarak yetersizliği ortaya çıkan ve Fransa Savaşı'nda yaşanan mağlubiyetin sorumlusu olarak görülen geleneksel siyasi partiler bu dönemde etkisizdir. Özellikle Nazi Almanyası'yla iş birliği yapan Vichy Fransası'nın geleneksel sağ tarafından desteklenmesi, işgale karşı savaşan solcu direnişçi Maquisler nezdinde komünistlerin ve ABD başta olmak üzere müttefiklerin desteğini alan General Charles de Gaulle'ün etkisinin artmasına yol açmıştır.

Sonuçlar değiştir

Referandumda %96 oranında "Evet" oyu çıktı. Buna göre toplumda Kurucu Meclis yönünde bir eğilim olduğu görüldü.

Kurucu Meclis vekillik seçimlerinde ise Fransız Komünist Partisi tarihi bir başarı kazandı. %26.23 oy oranıyla seçimlerden birinci sırada çıkan parti 159 vekillik kazandı. De Gaulle tarafından desteklenen, merkezde yer alan Cumhuriyetçi Halk Hareketi meclise girdi. Savaş öncesi dönemde önde gelen siyasi partilerden olan Radikal Sosyalist Parti ise büyük oy kaybı yaşadı. Bu parti savaş sırasındaki başarısızlıkların, Nazilerle iş birliği yapan Pierre Laval Hükûmetinin icraatlarının sonuçlarını çekti.

Komünistler ve sosyal-demokratlar tek kamaralı parlamenter bir rejim öngörürken, Cumhuriyetçi Halk Hareketi iki kamaralı parlamentoda ısrarcı oldu. De Gaulle ise devlet başkanlığında kararlıdır. Siyasi ağırlığı artmakta olan ve özellikle gelişmeye başlayan Soğuk Savaş ortamında Batı tarafından desteklenen De Gaulle 1946 yılı Ocak ayında görevinden istifa etti. Komünistlerin ve sosyal-demokratların önerileri 5 Mayıs 1946 tarihli referandumla reddedilince genel seçimle ortaya çıkmış olan Kurucu Meclis lağvedildi. 2 Haziran 1946 tarihinde yeniden sandık başına giden Fransızlar bu kez birinci parti olarak Cumhuriyetçi Halk Hareketini seçtiler.

d • t
Partiler ve koalisyonlar		Kısaltma	Oy	%	Sandalye
	Fransız Komünist Partisi (Parti communiste français)	PCF	5,005,336	26.1	148
	Cumhuriyetçi Halk Hareketi (Mouvement républicain populaire)	MRP	4,780,338	24.9	141
	İşçi Enternasyonali Fransa Grubu^[1] (Section française de l'Internationale ouvrière)	SFIO	4,561,411	23.8	134
	Toplam "Üç Parti İttifakı"		14,347,085	74.8	423
	Muhafazakârlar (Demokratik İttifak, Kurtuluş ve Köylüler Ulusal Merkezi, Cumhuriyetçi Özgürlük Partisi ve diğerleri)	DA/CNI	2,545,845	13.3	62
	Radikal Sosyalistler (Parti radical-socialiste) (Sol Bağımsızlar ve diğerlerini de içerir)	Rad./IG	2,131,763	11.1	35
	Çeşitli		165,106	0.9	2
	Geçersiz/boş oylar		467,804
Toplam			19,657,603	100	522
Katılım: 81.85%
Kaynak: Nohlen & Stöver^[2]

Halk oyu

PCF			%26.08
MRP			%24.91
SFIO			%23.77
Muhafazakârlar			%13.27
Radikal Sosyalistler			%11.11
Diğerleri			%0.86

Kaynakça değiştir

^ II. Enternasyonale bağlı olan sosyal-demokrat bir siyasi partidir
^ Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, s. 688 ISBN 978-3-8329-5609-7

[1] II. Enternasyonale bağlı olan sosyal-demokrat bir siyasi partidir

[DN-2] Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, s. 688 ISBN 978-3-8329-5609-7

[1]

[2]