1915 Çanakkale Köprüsü
1915 Çanakkale Köprüsü, Çanakkale'nin Lapseki ile Gelibolu ilçeleri arasında bulunan asma köprüdür. Çanakkale Boğazı'nın ilk ve Marmara Bölgesi'nin beşinci asma köprüsüdür. Malkara-Çanakkale Otoyolu'nun bir parçası olan köprü, 18 Mart 2022'de hizmete girdi. 2.023 metre orta açıklık uzunluğu ile Japonya'daki Akashi Kaikyō Köprüsü'nü geçerek dünyanın en uzun orta açıklığına sahip asma köprüsü olmuştur.
| 1915 Çanakkale Köprüsü | |
|---|---|
 1915 Çanakkale Köprüsü, Mart 2022 | |
 | |
| Taşınan | Motorlu taşıt |
| Geçiş | Çanakkale Boğazı |
| Konum | Kocaveli ve Sütlüce, Çanakkale,[1] Türkiye |
| Koordinatlar | 40°20′24″K 26°38′24″D / 40.34000°K 26.64000°D |
| Türü | Asma köprü |
| Malzeme | Beton · Çelik |
| Şerit sayısı | 3+3 |
| Ayak sayısı | 2 |
| Uzunluk | 4.608 m (15.118 ft) |
| Genişlik | 45 m (148 ft) |
| Yükseklik | 334 m (1.096 ft) |
| En geniş açıklık | 2.023 m (6.637 ft) |
| Alt açıklık | 70 m (230 ft) |
| Başlangıç tarihi | 3 Mart 2017 |
| Bitiş tarihi | Şubat 2022 |
| Yapım maliyeti | 9.843.000.000 ₺ |
| Açılış | 18 Mart 2022) |
| Kullanım | Otoyol 6 / Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu |
| Tarihî durumu | Kullanımda |
| Geçiş ücreti | 295 ₺ (Otomobil) ₺75 (Motorsiklet) ₺370 (3,20 metreden büyük her türlü iki akslı araçlar) ₺665,00 (3 akslı araçlar) ₺740,00 (4 ve 5 akslı araçlar) ₺1400,00 (6 ve üstü akslı araçlar)[2] |
  1915 Çanakkale Köprüsü (Türkiye) | |
Tarihçe değiştir
Çanakkale Boğazı'na köprü yapma düşüncesi ilk kez 1984-1989 yılları arasında ortaya atıldı. Daha sonra 1994'te tekrar gündeme gelen köprü projesi için 1995'te ihaleye çıkıldı. 18 yabancı firmanın katıldığı ihaleyi kazanan firma, projenin yapılabilir olmadığını belirterek projeden çekildi.[3]
3 Mart 2016 tarihinde dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, yeniden gündeme alınan köprünün adının "1915 Çanakkale Köprüsü" olacağını açıkladı.[4] 26 Ocak 2017 tarihinde 1915 Çanakkale Köprüsü’nün ihalesini en kısa işletme süresini teklif eden Daelim (Güney Kore) – Limak – SK (Güney Kore) – Yapı Merkezi OGG kazandı. İhale sürecinin tamamlanmasıyla, köprünün temeli 18 Mart 2017 tarihinde Başbakan Binali Yıldırım, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ve Güney Kore Altyapı ve Ulaştırma Bakanı Ho-In Kang'ın da katıldığı törenle Lapseki'de atıldı.[5] 16 Mayıs 2020'de köprünün kuleleri tamamlandı.[6][7] Şubat 2022'de tamamlanan köprü, 18 Mart 2022'de trafiğe açıldı.[8] Seyit Onbaşı'nın kaldırdığı top mermilerini simgeleyen her biri 16 metre boyundaki metal figürler, Kasım 2022 ve Aralık 2022 tarihlerinde köprü kulelerinin tepelerine yerleştirildi.[9]
Tasarım değiştir
Lastik tekerlekli araçların geçebildiği köprünün orta açıklığı 2.023 m, toplam uzunluğu 3.563 m'dir. Bu orta açıklık uzunluğu ile köprü, Japonya'daki Akashi Kaikyō Köprüsü'nü 32 metre geçerek "Dünyanın En Uzun Asma Köprüsü" unvanını aldı. Orta açıklığı cumhuriyetin 100. yılına atfen 2.023 metre olarak belirlenmiştir. Yan açıklıklar ve yaklaşım viyadüklerinin uzunluğu ile birlikte köprünün toplam uzunluğu 4.608 metredir.[10] İki çelik kulesi olan köprünün kule yüksekliği 318 metredir. Kule yüksekliği ise, Osmanlı ordusunun Çanakkale Savaşı'nda 18 Mart 1915'te aldığı galibiyetine atıfla, üçüncü ayın on sekizinci günü anlamına gelecek şekilde, 3 ve 18 sayılarından oluşturulmuştur.[11] Kulelerin üzerine Seyit Onbaşı'nın savaş sırasında tek başına kaldırdığı top mermilerini temsilen 16 metre uzunluğunda ve 78 ton ağırlığında mermi figürleri yerleştirilmiştir. Böylece köprünün toplam yüksekliği 334 metreye ulaşmış; köprü, dünyanın en yüksek kulelerine sahip asma köprüsü olmuştur.[10][12] Kulelerde kullanılan kırmızı ve beyaz renkler, Türk bayrağına atfen seçilmiştir.[10]
Trafik değiştir
Malkara-Çanakkale Otoyolu'nun bir parçası olan köprü, otoyol tamamen hizmete girdiğinde Silivri'deki O-3 ve O-7 ile Balıkesir'deki O-5 arasında bağlantı kurulmasını sağlayacaktır.
Yapım maliyeti ve geçiş ücretleri değiştir
Türkiye-Güney Kore ortaklığında yapılan 1915 Çanakkale Köprüsü'nün toplam maliyeti 2 milyar 545 milyon euro olarak açıklanmıştır.[13][14] 2034 yılından itibaren köprü, devlete tamamıyla devredilecektir. Sözleşmede yüklenici firma ile geçiş ücreti eşdeğer araç başına 15 euro + %18 KDV olarak belirlenmiş, ancak köprü açılışında geçiş ücreti 200 Türk lirası olarak açıklanmıştır.[15]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Emen, İdris (23 Eylül 2014). "Çanakkale köprüsü ilk kez imar planına girdi". Hürriyet. İstanbul. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2016.
- ^ "YİD Projeleri 2024 yılı 1915 Çanakkale Köprüsü Geçiş Ücretleri Tarifesi". KGM. 1 Ocak 2024. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024.
- ^ Ateş, Hamdi (1 Aralık 2009). "Çanakkale Boğaz Köprüsü Sarıçay-Kilitbahir arasında". sabah.com.tr. Ankara. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2016.
- ^ "Çanakkale 1915 Köprüsü 2023'e kadar hizmete girecek". www.aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 3 Mart 2016. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "1915 Çanakkale Köprüsü´nün Temeli Atıldı". canakkale.com. Çanakkale Haber. 18 Mart 2017. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "1915 Çanakkale Köprüsü'nde tarihi gün". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "1915 Çanakkale Köprüsünün 318 metrelik çelik kuleleri tamamlanıyor". bloomberght.com. Bloomberg HT. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: 1915 Çanakkale Köprümüzün açılışını, 18 Mart'ta gerçekleştirme kararı aldık". haberturk.com. Habertürk. 20 Şubat 2022. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- ^ Şen, Cemhan; Aktuğ, Orhan (12 Aralık 2022). "Karaismailoğlu: 1915 Çanakkale Köprüsü tarihe geçti". hurriyet.com.tr. Hürriyet (gazete). 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022.
- ^ a b c "Çanakkale Boğazı'nın iki yakasını birleştirecek projede sona yaklaşıldı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 6 Şubat 2022. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- ^ "1915 Çanakkale Köprüsü'nün 318 metrelik çelik kuleleri tamamlandı". ahaber.com.tr. A Haber. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu: Çanakkale Köprüsü'yle yılda 567 milyon lira tasarruf sağlayacağız". tr.sputniknews.com. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: 1915 Çanakkale Köprüsü her bir teknik özelliğiyle de farklı anlamlar taşıyor". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 18 Mart 2022. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Çanakkale Köprüsü: Köprüyle ilgili bilinenler ve tartışmalar". bbc.com. BBC Türkçe. 18 Mart 2022. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: Köprü geçiş ücreti 200 lira olacak". dunya.com. 18 Mart 2022. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta 1915 Çanakkale Köprüsü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |