1905 Tsetserleg depremi
1905 Tsetserleg depremi, 9 Temmuz 1905'te Moğolistan'ın Khövsgöl Eyaletinin Tsetserleg Sum veya yakınında meydana gelmiştir. Deprem, moment büyüklüğü ölçeğinde 7,9[3][4] ile 8,3[1] olarak tahmin edilmiştir.
| UTC zamanı | 1905-07-09 09:40:39 |
|---|---|
| Yerel tarih | 9 Temmuz 1905[1] |
| Yerel saat | 17:40 |
| Büyüklük | 8.0 Mw[2] |
| Derinlik | 15.0 km |
| Merkez üs | 49°43′N 98°29′E / 49.71°K 98.48°D[1] |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler | Moğolistan |
Arka plan değiştir
Tsetserleg depreminin, Bolnai Fayı'nın bir kolunun yaklaşık 190 km uzantısının doğrultu atımlı bir kırılması olduğuna inanılmaktadır. Deprem sırasında fayın yer değiştirmesi 5 m'den büyüktü[3] ve sürenin yaklaşık bir dakika olduğu tahmin edilmektedir.[2] Ancak bu yorum tartışmalıdır; depremden sonra yapılan saha araştırmaları, bir doğrultu-atım mekanizmasının özelliği olması gerekmeyen karmaşık bir kırılma göstermektedir.[5]
Tsetserleg depremini iki hafta sonra gerçekleşen Bulnay depremi aynı genel kabuk hareketinin bir parçası olarak kabul edilmektedir.
Zarar değiştir
1905'te Moğolistan'ın uzaklığı nedeniyle meydana gelen depremin ani etkilerine dair çok az kayıt vardır. Ancak, yakındaki dağlarda kaya kaymaları bildirildi ve "her biri sekiz dönüm büyüklüğünde iki gölün kaybolduğu" rivayet edilir.[6]
Popüler kültür değiştir
Depremin manzaraya verdiği kalıcı hasar, Amazon Prime otomobil şovu The Grand Tour'un Moğolistan özel 3. sezon bölümünde görülebilir.[7][8]
Kaynakça değiştir
- ^ a b c "M8.3 - central Mongolia". United States Geological Survey. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015.
- ^ a b Schlupp, Antoine; Cisternas, Armando (June 2007). "Source history of the 1905 great Mongolian earthquakes (Tsetserleg, Bolnay)". Geophysical Journal International. 169 (3): 1115-1131. Bibcode:2007GeoJI.169.1115S. doi:10.1111/j.1365-246X.2007.03323.x.
- ^ a b Okal, Emile A. (March 1977). "The July 9 and 23, 1905, Mongolian earthquakes: A surface wave investigation". Earth and Planetary Science Letters. 34 (2): 326-331. Bibcode:1977E&PSL..34..326O. doi:10.1016/0012-821X(77)90018-8.
- ^ Pollitz, Fred; Vergnolle, Mathilde; Calais, Eric (25 Ekim 2003). "Fault interaction and stress triggering of twentieth century earthquakes in Mongolia" (PDF). Journal of Geophysical Research. 108 (B10): 2503. Bibcode:2003JGRB..108.2503P. doi:10.1029/2002JB002375. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2015.
- ^ Ilyin, A.V. (September 1978). "Comment on "The July 9 and 23, 1905, Mongolian earthquakes, a surface-wave investigation" by Emile Okal". Earth and Planetary Science Letters. 41 (1): 107-109. Bibcode:1978E&PSL..41..107I. doi:10.1016/0012-821X(78)90047-X.
- ^ Gunn, Angus McLeod (2008). Encyclopedia of Disasters: Environmental Catastrophes and Human Tragedies. Westport, Connecticut: Greenwood Press. ss. 215-216. ISBN 978-0-313-34002-4.
- ^ "The Grand Tour" The Mongolia Special-Survival of the Fattest (TV Episode 2019) - IMDb (İngilizce), 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Ağustos 2022
- ^ "The Grand Tour" The Mongolia Special-Survival of the Fattest (TV Episode 2019) - IMDb (İngilizce), 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Ağustos 2022
Dış bağlantılar değiştir
- The International Seismological Centre has a bibliography and/or authoritative data for this event.