1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı
1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı veya Üçüncü Osmanlı-Venedik Savaşı, I. Süleyman döneminde yapılan ilk Osmanlı-Venedik Savaşı'dır. Savaş, Osmanlıların deniz üstünlüğünün kabul ettirmesi ve Akdeniz'in başat deniz gücü haline geldiğini göstermesi açısından dikkate değerdir. Bu savaş dönemi içinde 28 Eylül 1538 tarihli Preveze Deniz Muharebesi ile Türk Denizcilik tarihinin en önemli zaferlerinden biri kazanılmıştır. Osmanlı Devleti'ne karşı oluşturulan Kutsal İttifak da dağılmıştır.
| Osmanlı - Venedik Savaşı (1537-1540) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Venedik Savaşları | |||||||||
.jpg) Preveze Deniz Muharebesi'nde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanmasını Adriyatik Denizi'ndeki Preveze Kalesi önünde yenilgiye uğratmasının tablosu, Ohannes Umed Behzad, 1866. | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Venedik Cumhuriyeti İspanya Krallığı Papalık Devleti Ceneviz Cumhuriyeti Sicilya Krallığı Napoli Krallığı Malta Şövalyeleri |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
Andrea Doria  Marco Grimani Vincenzo Capello |
Barbaros Hayreddin Paşa Seydi Ali Reis Salih Reis Turgut Reis Sinan Reis | ||||||||
Çatışma dönemi değiştir
Fransa'nın Kuzey İtalya'yı istila ettiği 1536-1539 arası dönemde Osmanlı ordusu da güney İtalya'ya çıkartma yapmıştır. II. Mehmed'den sonra tekrar Otranto'ya çıkan Osmanlı birlikleri 23 Temmuz 1537'de Valona yakınlarında ordugah kurmuştur. Fransa'nın ilerleyişini durdurması sonrası karaya çıkmış Osmanlı birlikleri de 1 aylık süreden sonra geri çekilmiştir. Apulia'da bulunan Osmanlı birlikleri ve Otranto Boğazı'nın Osmanlı Donanması'nca tutulması, Roma'daki Papalık Devleti'nce büyük bir istila tehdidi olarak görülmüştür. Ayrıca savaş döneminde bu dönemde Venedik'teki Türk Hanı'nda konaklayan Osmanlı tebaasından tüccarların tutuklanması ve mallarının güvence altına alınmasına karar verilmişti.[1]
1538 yazında Osmanlı Devleri, Ege Denizi'nde arta kalan Venedik Cumhuriyeti hakimiyetindeki adaları ele geçirmiştir. Bunlar arasında Nakşa, Santoron ve Paros da bulunmaktaydı. Ayrıca Mora Yarımadası'ndaki Vendedik varlığı da Monemvasia ve Nafplion kalelerinin ele geçirilmesi ile sona erdi. Karadağ'ın Kotor Körfezi'ndeki Herceg Novi de Osmanlılarca ele geçirildi. Bu savaşlar neticesinde Ege ve Mora Yarımadası'ndaki son direnç noktalarını kaybeden Venedik, ayrıca Arnavutluk kıyılarından İstriya yarımadasına kadar olan bölgedeki hakimiyetini de kaybetmiş, deniz gücünün yanı sıra kara gücüne de önemli darbe yemiştir.
Preveze Deniz Muharebesi değiştir
Andrea Dorya liderliğindeki gemilerden oluşan Kutsal İttifak donanması ile Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması arasında cereyan eden bu muharebe kesin Osmanlı zaferiyle sonuçlanmıştır. 28 Eylül 1538'teki bu savaşta Barbaros Hayreddin Paşa ile birlikte Sinan Reis, Cafer Reis, Şaban Reis ve oğlu Hasan Reis (daha sonra Hasan Paşa) merkez hattaydı. Seydi Ali Reis sol kanada, Salih Reis sağ kanada komuta etmiştir.
Çatışma sonrası değiştir
Savaş sonrasında batı ile doğu, arasındaki ticaretin yeniden başlaması ve Venedik-Osmanlı arasındaki ticaretinin canlanması için bir imtiyaz (kapitülasyon) anlaşması 2 Ekim 1540'ta imzalanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu kapitülasyonları'nın yeniden başlaması için Venedik'e verilen imtiyazları içerir ferman günümüze kadar ulaşmıştır.
Galeri değiştir
-
I. Süleyman -
Barbaros Hayreddin Paşa -
Andrea Dorya -
Preveze Deniz Muharebesi'ni tasvir eden Osman Nuri Paşa tablosu. -
Osmanlı ve Frenk donanması Korfu Adası önlerinde Korfu Kuşatması sırasında, Eylül 1537. -
Jean de la Vega tarafından hazırlanmış "Le Voyage du Baron de Saint Blancard en Turquie" -
Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1543'te Fransa, Toulon limanında kışlıyor. Matrakçı Nasuh'un eseri.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Mahmut Şakiroğlu, "Venedik'teki Türk Ticaret Merkezi Hakkında Yeni Bilgiler ve Bunun Ticaret Tarihimizdeki Yeri", s. 615.