Şiar Yalçın
Osman Şiar Yalçın (d. 25 Ekim 1924 – ö. 17 Ekim 2010, Ankara), Türk yazar, çevirmen, hukukçu.
İngilizce, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Almanca, Latince ve Farsça bilen Yalçın, çevirileri ve Türkçeyi kullanma konusundaki hassasiyetinin yanı sıra satranç, briç ve bulmacaya olan ilgisi ile tanınır.
Yaşamı değiştir
25 Ekim 1924 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Osmanlı Devleti’nin maliye nazırlarından Cavid Bey, annesi Nazlı Aliye Hanım’dır. Annesi Nazlı Aliye Hanım’ın padişah II. Abdülhamit’in oğlu Şehzade Mehmed Burhaneddin Efendi ile yaptığı ilk evlilikten olan oğlu Osman Ertuğrul Efendi dolayısıyla Osmanlı hanedanı ile akrabalık bağı vardır.
Babası Cavid Bey İzmir suikastı ardından 26 Ağustos 1926’da idam edilince henüz 22 aylık bir bebekken babasız kaldı. İlk 22 aylık dönemine dair babasının tuttuğu defteri sonradan kitaplaştırmıştır. Kendisini, babasının Mülkiye’den sınıf arkadaşı, gazeteci Hüseyin Cahit Bey evlat edindi. Bu nedenle soyadı kanunu çıktığında “Yalçın” soyadını alan Hüseyin Cahit Bey’in soyadını taşıdı.
İlkokulu Nişantaşı’ndaki English Highschool’da okudu. 1939’da Robert Kolej’e kaydoldu, 1945’te mezun oldu. Buradaki sınıf arkadaşlarından bazılar Bülent Ecevit, Ahmet İsvan ve Altemur Kılıç'tır. Kolejdeki öğreniminin ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde bir yıl türkoloji bölümünde okudu, daha sonra hukuk öğrenimine yöneldi ve üniversiteyi 1949’da tamamladı. Buradaki sınıf arkadaşlarında bazıları ise Osman Örek ve Coşkun Kırca'ydı. 1950 yılında seçimlerde Demokrat Parti'yi destekledi. Askerliğinin ardından 1952-1953 senelerinde Adalet Bakanlığı’nda staj yaptı ve Pınarhisar ilçesine sorgu hakimi olarak atandı. Fatin Rüştü Zorlu'nun desteğiyle doktora öğrenimi için Paris’e gittiyse de, 1960 İhtilali üzerine doktorasını tamamlayamadan yurda geri çağrıldı. Yurda dönüşünde İsmet Paşa tarafından İstanbul cumhuriyet savcı yardımcısı olarak görevlendirildi. 1961-1962 arasında bu görevde kaldıktan İstanbul savcısıyla anlaşamadığını öne sürerek, küçük bir sahil kasabasında savcılık talebinde bulundu. Finike’de görev yaptı. Savcılık görevini 1967-1970 yıllarında Koyulhisar’da sürdürdü. Bu dönemde özellikle Akşam gazetesinde yayımlanan ve komünist fikirler içeren yazıları 6 ay hapis cezası almasına neden oldu, ardından Kemah’ta görevlendirildi. Daha sonra Hakimler ve Savcılar Kurulu kararıyla politika ile uğraşması nedeniyle meslekten uzaklaştırıldı.[1]
1970-71 yıllarında TRT Dış Yayınlar Müdürlüğü’nü komünist düşünceye sahip Emil Galip Sandalcı yapmaktaydı. Sandalcı tarafından TRT Dış Yayınlarda mütercim olarak çalıştı. 12 Mart döneminde tutuklanmasının ardından TRT’deki görevine son verildi. 12 Mart’tan sonra aşırı solcular takip edilmeye başlayınca Şiar “dönek” damgası yedi.[2] Bu tarihten sonra tamamen çeviri işleri ile uğraştı. Marx literatürü ve briçle ilgili kitaplar ağırlıklı olmak üzere, 50 kadar kitap tercümesi yayınlandı.[3] Daha önce iki evlilik gerçekleştirmiş olan Şiar Yalçın, 1967’den 1983’teki ölümüne kadar, yazar İzzet Melih Devrim’in kızı olan Remide Hanım ile birlikte yaşadı.[4] Hiç çocuğu olmadı.
Şiar Yalçın, Ankara’da akciğer ve böbrek rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü Başkent Hastanesi’nde 17 Ekim 2010’da hayatını kaybetti. Kocatepe Camii’ndeki cenaze töreninin ardından Cebeci Asri Mezarlığı’nda toprağa verildi[5]
Kaynakça değiştir
- ^ "AKSİYON". web.archive.org. 17 Ocak 2011. 17 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2020.
- ^ Kurt, Prof Dr Yılmaz (7 Ekim 2021). "Şiar Yalçın'ın İbretlik Hayat Hikâyesi • Sonsöz Gazetesi". 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2022.
- ^ Şiar Yalçın’ı kaybettik, Cumhuriyet Gazetesi, 18.10.2010
- ^ "Cemal A. Kalyoncu, Babamın Mezarını Celal Bayar Buldu, Aksiyon Dergisi, Sayı 482, 01.03.2004". 17 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2010.
- ^ "Fevzi Kızılkoyun, Gazeteci-Yazar Şiar Yalçın Toprağa Verildi, DHA, 20.10.2010". 23 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2010.