Şeyh Yakub Efendi

Germiyanzâde Şeyh Yakub Efendi veya Yakub-ı Germiyani (d. Kütahya; ö. 1571, İstanbul) Halvetî tarikatı şeyhi.

Yaşamı değiştir

Künyesi Ebû Yusuf, lakabı Zeynü’l-İslâm’dır. Kütahya'nın Şeyhlü beldesinde Germiyanlı bir askerin oğludur. Tahsilden sonra Halvetiyye tarikatı pîrlerinden Sünbüliyye tarikatının kurucusu Sümbül Sinan Efendi'ye intisap etti. Mürşidinin vefatı üzerine ana halef olan Merkez Efendi'den tarikatı tamamlayarak hilâfet aldı ve irşad vazifesiyle görevlendirildi.[1] Önce Yanya'da, sonra İstanbul'da Şah Sultan Camii yakınındaki bir zâviyede şeyhlik etti.

1554'te Merkez Efendi'nin vefatını müteakip yerine geçen oğlu Şeyh Ahmed Efendi'nin memleketine göç etmesiyle boşalan Kocamustafapaşa Dergâhı'na şeyh oldu.[2] Kocamustafapaşa Vakıflarında vakfedilen evlerden birisi şahsına verilmiş ve şeyhin ölümünden sonra yerine gelecek olan tahsis edilmiştir.

Şeyh Yakub'un oğlu da Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii ve Külliyesi'nin vakıflarında vakfiye şahidi olarak kaydedilmiştir.[3] 1571 senesinde vefat Eden Yakub Efendi Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii avlusundaki Sümbül Efendi Türbesi yakınına inşa edilen türbesine defnedilmiştir.[4] Vefatından sonra vakıf şahidi olarak da kaydedilen oğlu Sinanüddin Yusuf Efendi şeyh olup 1581'de Hac vazifesinde iken öldü.

Eserleri değiştir

Kendisi altı tane eser yazmıştır. Bunlardan biri Tezkiretü’l-Halvetiyye'dir. Bu eserde Cemâliyye, Halvetîyye, Sümbül Efendi, Merkez Efendi ve babası Yakub Efendi hakkında menkıbeler vardır.[5] Fâzıl ve ârif bir zât olan Yakub Efendi'nin "Zikri Celî ve Devran" hakkında bir risalesi vardır. Oğlu Yusuf Efendi babası hakkında zaman şiir söylediğinden ve mevzun 195 kelâm ettiğinden bahsetmiştir ve örneğin "Ben ne hidmetkâr ne mahdum olaydum kâşki Gelmeyeydüm âleme ma'dûm olaydum kâşki" beytini de babasının yaşayışı üzerinden açıklamıştır.[6]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Ali Öztürk - XVI. Yüzyıl Şiirinde Din ve Tasavvuf , Ankara Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, s. 88-89.
  2. ^ "Mehmet Şakir Yılmaz - "Koca nişancı" of Kanuni: Celalzade Mustafa Çelebi, Bureaucracy and Kanun in the Reign of Suleyman the Magnificent (1520–1566), Bilkent Üniversitesi Doktora Tezi, s.31" (PDF). 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2016. 
  3. ^ Nazif Öztürk, "Koca Mustafa Paşa Vakıfları ve Külliyesi", Vakıflar Dergisi, Sayı 28, 2004, s.24.
  4. ^ Nazif Öztürk, "Koca Mustafa Paşa Vakıfları ve Külliyesi", Vakıflar Dergisi, Sayı 28, 2004, s.32.
  5. ^ Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 273, 274
  6. ^ Niyazi-i Mısri - Mısri Divan-ı İlahiyatındaki Arapça Şiirler