İstenmeyen yayın

İstenmeyen yayın telekomünikasyonda yayıncının yaptığı bant dışı yayındır. Bu yayın iki sebepten ortaya çıkar:

1. Taşıyıcı harmonikleri (spurious emission)
2. Bant içinde birden fazla taşıyıcısı olan yayınlarda taşıyıcılar arası çapraz modülasyon (cross modulation)

Taşıyıcı harmonikleri değiştir

Yayın sırasında bilgi sinyali taşıyıcı adını alan bir başka sinyali modüle eder. Şayet yayın yapan vericinin devrelerinde doğrusallık sorunu varsa, taşıyıcının sinüs sinyali bozulur ve ana sinyalin yanı sıra ana sinyal frekansının tam katlarında harmonikler oluşur. Bu harmoniklerin yayına zararı yoktur. Ama harmonikler bir başka yayıncının yayın bandı içerisine girip o yayını bozabilir.[1] Mesela orta dalga radyo 500 kHz. taşıyıcı ile yayın yapan bir radyo verici istasyonunun taşıyıcı frekansını birinci harmoniği 1 MHz. dir ki, bu orta dalgada yayın yapan bir başka yayıncının yayınını bozar. Bu sebeple verici çıkışında harmonik filtre denilen ve alçak geçiren elektronik filtreler kullanılır.

Çapraz modülasyon değiştir

 
İki taşıyıcı ve bu iki taşıyıcının ürettiği çapraz modülasyon ürününleri

Bazı yayınlarda yayıncı birden fazla taşıyıcı yayınlamak zorundadır. En tipik örnek televizyonda görüntü ve sesin aynı kanal bandı içerisinde yayınlanmasıdır. Televizyon vericisi içerisindeki ortak modülasyon devreleri bu iki taşıyıcının birbirlerini modüle etmeleri sonucunu doğurur.[2] Mesela (VHF-3) 8.kanal yayınında görüntü taşıyıcı frekansı 196.25 MHz, ses taşıyıcı frekansı ise 201.75 MHz. dir. Bu iki taşıyıcının çapraz modülasyonu 5.5 MHz aralıklarla bir dizi çapraz modülasyon ürününün oraya çıkmasına yol açar. Bu durum 8. Kanalın komşusu olan 7. ve 9. kanallarda, hatta 6.ve 10. kanallarda bozulmaya sebep olur. Sorunun çözümü için söz konusu frekanslarda görev yapan bant bastıran (notch) elektronik filtrelerden yararlanılır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Physics classroom (İngilizce)". 30 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2022. 
  2. ^ "Rehberim sayfası". 30 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2022.