İştuanda (Akadca𒌷𒄑𒌅𒀭𒁕[1][2]) ya da İştunda (Akadca𒌷𒅖𒌅𒌦𒁕[3]), Demir Çağı'nda güneydoğu Anadolu'daki Tabal bölgesinde varlık göstermiş, Luvice konuşan bir Geç Hitit devleti idi.

İştuanda
MÖ 1. binyıl başları?-Bilinmiyor
Geç Hitit devletleri arasında İştuanda
Geç Hitit devletleri arasında İştuanda
Başkentİştuanda
Yaygın dil(ler)Luvice
Resmî din
Luvi dini
HükûmetMonarşi
• Kral
Tuḫamme
Tarihî dönemDemir Çağı
• Kuruluşu
MÖ 1. binyıl başları?
• Dağılışı
Bilinmiyor
Öncüller
Hitit İmparatorluğu
Günümüzdeki durumu Türkiye

İştuanda Tabal bölgesinin kuzeybatısında, kuzey Kapadokya'da bulunuyordu ve Atuna krallığına yakın idi. Bu bölge günümüzde Aksaray yakınlarındadır.[4][5][6]

Tarihçe

değiştir

Tunç Çağı

değiştir

Daha sonraki dönemde İştuanda olan topraklar, Geç Tunç Çağı'ndan kalma Hitit metinlerinde tanrıça Hepat'a adanmış bir tapınağın bulunduğu Waşuduwanda'ya (Hititçe𒌷𒉿𒋗𒁺𒉿𒀭𒁕[7]),[4] karşılık geliyor olabilir.[4]

Demir Çağı

değiştir

Yaklaşık MÖ 738 itibarıyla İştuanda da dahil olmak üzere Tabal, Yeni Asur kralı III. Tiglat-Pileser'in hakimiyetine girdi. Bu, muhtemelen MÖ 743-740 arasında Tiglat-Pileser'in Arpad'ı fethinin ardından Tabal'daki devletlerin ona bağlanması ya da Tabal'a bir sefer gerçekleştirmesi ile oldu.[5][5][8]

MÖ 738 ile 732 yılları arasında İştuanda kralı Tuḫamme, Tiglat-Pileser'e vergi ödeyen beş Tabal kralından biriydi.[4][5]

MÖ 710 civarlarında İştuanda, yakınında bulunan bir diğer Tabal devleti olan Atuna ile birlikte Yeni Asur kralı II. Sargon'un sadık vasalı Tuwana kralı II. Warpalawas'a verdiği Bit-Burutaş'ın bazı şehirlerine saldırdı ve ele geçirdi.[9][10][11][12][13]

Hükümdarlar

değiştir
  • Tuḫamme (Akadca𒁹𒌅𒄩𒄠𒈨[14][15] hy. MÖ 738 - y. MÖ 732)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Ištundaya [OF IšTUNDA] (EN)". State Archives of Assyria Online [Asur Çevrimiçi Devlet Arşivleri]. Açık Zengin Dipnotlu Çivi Yazısı Külliyatı. Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi. 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024. 
  2. ^ "Ištundaya [OF IšTUNDA] (EN)". Textual Sources of the Assyrian Empire [Asur İmparatorluğu'nun Yazılı Kaynakları]. Açık Zengin Dipnotlu Çivi Yazısı Külliyatı. Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi. 5 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024. 
  3. ^ "Ištundayu [OF IšTUNDA] (EN)". Textual Sources of the Assyrian Empire [Asur İmparatorluğu'nun Yazılı Kaynakları]. Açık Zengin Dipnotlu Çivi Yazısı Külliyatı. Münih Ludwig Maximillian Üniversitesi. 4 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024. 
  4. ^ a b c d Bryce 2009.
  5. ^ a b c d Bryce 2012.
  6. ^ Weeden 2023.
  7. ^ Kryszeń 2023.
  8. ^ Aro 2013.
  9. ^ Bryce 2009, s. 93.
  10. ^ Bryce 2009, s. 338.
  11. ^ Bryce 2009, s. 726.
  12. ^ Bryce 2012, s. 147.
  13. ^ Weeden 2023, s. 1000.
  14. ^ "Tuhamme [RULER OF IšTUNDA] (RN)". Ancient Records of Middle Eastern Polities [Orta Doğu Devletlerinin Antik Kayıtları]. Açık Zengin Dipnotlu Çivi Yazısı Külliyatı. Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi. 28 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024. 
  15. ^ "Tuhamme [RULER OF IšTUNDA] (RN)". Textual Sources of the Assyrian Empire [Asur İmparatorluğu'nun Yazılı Kaynakları]. Açık Zengin Dipnotlu Çivi Yazısı Külliyatı. Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi. 5 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024. 

Alakalı eserler

değiştir

Ayrıca bakınız

değiştir