Zugdidi
Zugdidi (Gürcüce: ზუგდიდი, Megrelce: ზუგიდ), Gürcistan’ın batısında, tarihsel Megrelya bölgesinde bulunan bir kenttir. Odişi ovasında, Çhouşi ırmağının kıyısında yer alır. Nüfusu 42.998 'dir (2014). Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinin yönetsel merkezidir.
| Zugdidi ზუგდიდი | |
|---|---|
Kent | |
 | |
.svg) Bayrak  Arma | |
  Zugdidi Zugdidi'nin Gürcistan'daki konumu | |
| Ülke |  Gürcistan |
| Bölge | Samegrelo-Zemo Svaneti Bölgesi |
| Nüfus (2014) | |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Kent | 42,998 |
| Zaman dilimi | UTC+04.00 (Standart Zaman) |
Kaynaklarda adından ilk kez 17. yüzyılda söz edilmiştir. Odişi Prensliği'nin yönetsel ve kültürel merkeziydi. 1855-1857 arasında Osmanlıların egemenliği altında kaldı. Daha sonra Çarlık Rusya’sının yönetimi altına girdi. Demiryolu ve devlet yolu kentten geçmektedir.
Görülecek yerler arasında Zugdidi tarih ve etnografya müzesi, tiyatro, Samegrelo prensleri Dadianilerin sarayı ve nadir bitkilerin bulunduğu botanik bahçesi sayılabilir.
Etimoloji değiştir
Zugdidi adının ilk kullanımına 17. yüzyıl kaynaklarında rastlanmaktadır. Zugdidi Megrelcede "büyük tepe" anlamına gelmektedir ("Zugu/ზუგუ" - tepe, "didi/დიდი" - büyük). Eski kaynaklarda aynı anlama gelen "Zubdidi" (ზუბდიდი) kullanımına da rastlanmaktadır. Megrelya ve Abhazya'daki Megrel köylerinde ise bu ismin kısa formu olan "Zugidi" (ზუგიდი) de görülmektedir. Şehrin doğusundaki tepe şehre bu adı vermiştir. Bu tepede antik dönemden kaleler yer almaktadır.
İklimi değiştir
Köppen iklim sınıflandırmasına göre Zugdidi'de Ilıman dönencealtı iklimi (Cfa) görülmektedir.
 {{{Yerleşim adı}}} iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 10,3 | 11,5 | 14,7 | 19,8 | 24,3 | 27,1 | 28,6 | 29,2 | 26,3 | 21,9 | 16,4 | 12,1 | 20,2 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 5,2 | 6,1 | 9,2 | 13,6 | 17,9 | 21,5 | 23,8 | 24,3 | 20,2 | 15,1 | 10,4 | 6,7 | 14,5 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 2,1 | 2,7 | 5,5 | 9,2 | 13,1 | 17,0 | 19,8 | 20,4 | 16,2 | 11,3 | 6,3 | 2,9 | 10,5 |
| Ortalama yağış (mm) | 145 | 126 | 124 | 130 | 93 | 184 | 153 | 171 | 162 | 156 | 165 | 173 | 1.782 |
Nüfus değiştir
Zugdidi, tarih boyunca tek etnikli bir şehir olarak bilinmekteydi. 2002 eyalet sayımına göre, toplam nüfusunu %98.97'sini (166.039) Gürcüler oluşturmaktadır.[1] 1850'lerin ikinci yarısındaki kısa Osmanlı işgali nedeniyle şehrin nüfusu 2000'den 800'e düşmüştür. 1950'ler ve 1970'lerde Zugdidi gelişmiş ve nüfus artış hızı artmıştır. Son 20 yıldaki nüfus artışı ise diğer şehirlerden gelenlerden Zugdidi'ye olan göçün sonucudur. Abhazya'daki Rus-Gürcü Savaşı sırasında birçok etnik Megrel Zugdidi'ye göç etmek zorunda bırakılmıştır. Bu göçle beraber 2002 nüfus sayımlarında Zugdidi Gürcistan'ın en kalabalık 5. şehri olmuştur. 2014 nüfus sayımlarına göre ise ülkenin en kalabalık 6. şehridir.
.jpg)
Zugdidi'nin yıllara göre nüfusu:[2][3][4]
| Yıl | Toplam | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 1851 | 2,000 | --- | --- |
| 1863 | 800 | --- | --- |
| 1886 | 1,078 | --- | --- |
| 1897 | 3,407 | 2,129 | 1,278 |
| 1917 | 4,000 | --- | --- |
| 1922 | 4,525 | --- | --- |
| 1926 | 5,577 | 2,843 | 2,734 |
| 1939 | 15,062 | 7,394 | 7,668 |
| 1959 | 31,081 | 14,119 | 16,962 |
| 1970 | 39,896 | 18,610 | 21,286 |
| 1979 | 45,170 | 20,988 | 24,182 |
| 1989 | 50,022 | 23,551 | 26,471 |
| 2002 | 68,535 | 31,312 | 37,223 |
| 2014 | 42,998 | 19,746 | 23,252 |
Kaynakça değiştir
- ^ "Georgian Census for 2002" (PDF). 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.
- ^ Russian Empire and Soviet Census for 1897, 1926, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
- ^ "2002 General Population Census Major Findings" (PDF). National Statistics Office of Georgia. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "2014 General Population Census Main Results General Information" (PDF). National Statistics Office of Georgia. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2016.