Yugoslav Partizanları
Yugoslav Partizanları[Note 1][6] ya da Ulusal Kurtuluş Ordusu,[Note 2] resmi adıyla Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri,[Note 3][7] komünist olmayan otonomik bir yapıda olan Leh direniş hareketiyle karşılaştırılan Avrupa'nın en etkili Anti-Nazi direniş hareketiydi.[8][9] Yugoslav Direnişi II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Komünist Partisi önderliğinde sürdürülmüştür.[10]
| Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri | |
|---|---|
.svg) | |
| Kuruluş | 1941–1945 |
| Lider(ler) | Josip Broz Tito |
| Merkez(ler) | mobil, Ana Operasyon Grubu'na bağlı olarak |
| Etkin bölgeler | Mihver Devletleri işgalindeki Yugoslavya |
| İdeoloji | Komünizm,[1][2][3][4][5] Sosyalizm, Cumhuriyetçilik, Federalizm, Titoizm Yugoslavizm |
| Büyüklük | 80,000–800,000 |
| Müttefikler | Yunan Halk Kurtuluş Ordusu, Bulgar Partizanlar, Sovyetler Birliği, Arnavut Partizanları ve diğer Müttefik Devletler |
| Rakip(ler) | Almanya, İtalya, NDH, Bulgaristan (9 Eylül 1944 yılına kadar), Çetnikler, Balli Kombëtar, Macaristan |
Yugoslavya Krallığı Nisan 1941'de Almanya'nın öncülüğünde Mihver kuvvetlerince işgal edildi. Josip Broz Tito yönetimindeki Yugoslavya Komünist Partisi Temmuz 1941'de işgale karşı bir silahlı ayaklanma başlattı. Başlangıçta çoğunluğu Hırvatlardan oluşan Partizanlar, buna rağmen etnik bir ideale bağlanmadıklarından dolayı, yavaş yavaş tüm bölge halklarını kapsamaya başladı, amaçları ise sosyalist bir düzende Yugoslavya halklarını birleştirmekti.[11]
Mihver birliklerinin savaşın en kızgın döneminde Partizanları sindirmek için yedi saldırı harekâtı düzenlemesi, öteki Müttefik cephelerinden çok sayıda düşman askerinin çekilmesini sağladı. Savaş sırasında iki önemli siyasi toplantı (Kasım 1942'de Bihać, Kasım 1943'te Jajce) düzenleyen Partizanlar, kurtarılmış bölgeleri kapsayan, geçici nitelikte yerel ve federal yönetim organları oluşturdular. Partizanların denetimindeki bu örgütlenme ağı, komünistlerin savaş sonrasında iktidarı ele geçirmesinde belirleyici rol oynadı. Tito'nun 1948'de Stalin'in siyasal saldırılarına karşın ayakta kalmasını sağlayan en önemli etken de Partizanların yurtseverliği ve Tito'ya bağlılığı oldu.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Sırp-Hırvatça, Makedonca, Slovence: Partizani, Партизани
- ^ Sırp-Hırvatça: Narodnooslobodilačka vojska (NOV), Народноослободилачка војска (НОВ); Makedonca: Народноослободителна војска (НОВ); Slovence: Narodnoosvobodilna vojska (NOV)
- ^ Sırp-Hırvatça: Narodnooslobodilačka vojska i partizanski odredi Jugoslavije (NOV i POJ), Народноослободилачка војска и партизански одреди Југославије (НОВ и ПОЈ); Makedonca: Народноослободителна војска и партизански одреди на Југославија (НОВ и ПОЈ); Slovence: Narodnoosvobodilna vojska in partizanski odredi Jugoslavije (NOV in POJ)
Notlar değiştir
- ^ Fisher, Sharon (2006). Political change in post-Communist Slovakia and Croatia: from nationalist to Europeanist. Palgrave Macmillan. s. 27. ISBN 1-4039-7286-9.
- ^ Jones, Howard (1997). A new kind of war: America's global strategy and the Truman Doctrine in Greece. Oxford University Press. s. 67. ISBN 0-19-511385-3.
- ^ Hupchick, Dennis P. (2004). The Balkans: from Constantinople to communism. Palgrave Macmillan. s. 374. ISBN 1-4039-6417-3.
- ^ Rosser, John Barkley; Marina V. Rosser (2004). Comparative economics in a transforming world economy. MIT Press. s. 397. ISBN 0-262-18234-3.
- ^ Chant, Christopher (1986). The encyclopedia of codenames of World War II. Routledge. s. 109. ISBN 0-7102-0718-2.
- ^ Curtis, Glenn E. (1992). Yugoslavia: A Country Study. Kongre Kütüphanesi. s. 39. ISBN 0-8444-0735-6.
- ^ Trifunovska, Snežana (1994). Yugoslavia Through Documents:From Its Creation to Its Dissolution. Martinus Nijhoff Publishers. s. 209. ISBN 0-7923-2670-9.
- ^ Jeffreys-Jones, R. (2013): In Spies We Trust: The Story of Western Intelligence, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-958097-2
- ^ Adams, Simon (2005): The Balkans, Black Rabbit Books, ISBN 978-1-58340-603-8
- ^ Rusinow, Dennison I. (1978). The Yugoslav experiment 1948–1974. University of California Press. s. 2. ISBN 0-520-03730-8.
- ^ Ömer Alkan, Çift Kutuplu Dünya’da Bir Bağlantısız Örneği: Tito Dönemi Yugoslavyası
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta Yugoslav Partizanları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Hırvatistan Antifaşist Savaşçılar Birliği 27 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.