Vicente Martín y Soler
Vicente Martín y Soler (2 Mayıs 1754 Valensiya, İspanya – 30 Ocak 1806 Sankt-Peterburg, Rusya). Klasik opera müziği dönemi içinde çalışan, ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve baleler hazırlamış olan bir İspanyol besteci. Kariyerinin büyük bir kısmını geçirdiği İtalya'da Vincenzo Martini adı ile bilinmektedir. Günümüzde ismi pek bilinmemekle beraber kendi yaşadığı dönemde bir opera buffa janrında besteci olarak çağdaşı olan Wolfgang Amadeus Mozart ile aynı değerde olduğu kabul edilmekteydi. Valensiya'nın Mozart'ı olarak da isim yapmıştır.
Vicente Martín y Soler | |
|---|---|
 Vicente Martín y Soler | |
| Doğum | 2 Mayıs 1754 Valensiya, İspanya |
| Ölüm | 30 Ocak 1806 Sankt-Peterburg, Rusya |
| Diğer ad(lar)ı | Vincenzo Martini |
| Meslek | Müzisyen, Bestecisi |
Yaşamı değiştir
Vicente Martín y Soler İspanya'nın Valensiya şehrinde doğmuştur. Müzik eğitimin İtalya'da Bologna'da almıştır. Hazırladığı ilk opera olan İl tutore burlato (1775) "Filippo Livigni"nin oyunundan uyarlanan ve Giovanni Paisiello'nın La frascatana adlı operası ile aynı konulu bir opera buffa janrında eserdir 1778de besteci bu eserin libretosunu İspanyolca'ya tercüme ettirmiş ve birkaç diyalog da eklenerek bu eser bir zarzula janrında La Madrileña o el tutor burlado adı ile Madrid'de sahnelenmiştir.
1777de Napoli'ye geçerek burada yerleşip San Carlo Tiyatrosu için eserlerini hazırlamaya başladı. Libretist Luigi Serio ile çalışıp İfigenia (1779) ve İpermestra (1780) ve Apostolo Zeno librettosu ile Andromaca (1780) adlı "opera şeria" esereleri sahnelendi. Ayrıca "Charles le Picq" adlı koreografla çalışarak (La Griselda (1779), İ rattı sabını (1780), La bella Arsene (1781) ve Tamas Kouli-Kan (1781) adlı ) dört ballet d'action" ve sonra (La sposa persiana (1778) ve İl barbiere dı Sivıglia (1781) adlı) iki "mezzocratte" bale eserleri hazırladı.
1785'te Viyanaya geçti. Aynı zamanda Mozart ve Antonio Salieri ile birlikte çalışan Lorenzo Da Ponte'nin librettolarını yazdığı Una coşa rara (1786); İl burbero di buon cuore (1786) ve L'arbore dı Diana (1787) opera buffa janrındaki eserleri Viyan seyircisi tarafından çok tutuldu. Una coşa rara eserinde bulunan vals dansını Viyana'ya ilk getiren besteci olarak ün yapmıştır.
1788de Sankt-Peterburg Rus İmparatorluk Sarayına "Saray Bestecisi" görevi verilerek davet edildi. Burada üç Rusça librettolu eser (Şanssız Kahraman Koşmetovich (1789), Melomania (1790) veFedul ve Çocuk (1791) hazırlayıp yapımladı. 1795 sezonu için Londra'ya geçti ve burada yapımlanmak için üç İtalyanca opera La capricciosa corretta, L'isola del piacere ve Le nozze de' contadını spağnuoli hazırladı. Sankt Petersburg'a geri döndüğü zaman son operası olan La festa del villaggio (1798) eserini hazırladı. Sankt-Peterburg "Saray Bestecisi" iken ayrıca dört trajik bale için (Didon abandonée (1792), Amour et Psyché (1793), Tancrède (1799) ve Le retour de Poliorçète (1799)) müzik hazırladı.
Sankt Petersburg'da görevine devam etmekteyken 30 Ocak 1806'da hayatına gözlerini kapadı.
Eserleri değiştir
Operalar değiştir
| Tarih | İsim | Janr | Libretto | İlk temsil şehri |
|---|---|---|---|---|
| 1775 | Il tutore burlato | Opera buffa | Filippo Livigni | Madrid, Ispanya |
| 1779 | Ipigenia in Aulide | Dramma per musica | Luigi Serio | Napoli |
| 1780 | Ipermestra | Dramma per musica | Pietro Metastasio | Napoli |
| 1780 | Andromaca | Dramma per musica | Apostolo Zeno | Lucca |
| 1782 | Partenope | Componimento drammatico | Pietro Metastasio | Napoli |
| 1782 | L'amor geloso | Azione teatrale comica | Napoli) | |
| 1782 | In amor ci vuol destrezza | Opera buffa | Carlo Giuseppe Lanfranchi-Rossi | Venedik |
| 1783 | Vologeso | Dramma per musica | Apostolo Zeno rev. Vittorio Amedeo Cigna-Santi | Torino |
| 1784 | Le burle per amore | Dramma giocoso | Marcello Bernardini | Venedik |
| 1785 | La vedova spiritosa | Dramma giocoso | Parma | |
| 1786 | Il burbero di buon cuore | Dramma giocoso | Lorenzo Da Ponte Kaynak:Carlo Goldoni | Viyana |
| 1786 | Nadir Şey (Una cosa rara ossia Bellezza ed onestà) | Dramma giocoso | Lorenzo Da Ponte | Viyana |
| 1787 | L'arbore di Diana | Dramma giocoso | Lorenzo Da Ponte | Viyana |
| 1789 | Gorebogatïr' Kosometovich | Dramma con musica | Sankt Petersburg | |
| 1790 | Pesnolyubiye | Dramma con musica | Sankt Petersburg | |
| 1791 | Fedul' s det'mi | Dramma con musica | Sankt Petersburg | |
| 1795 | La scuola dei maritati (La capricciosa corretta; Gli sposi in contrasto; La moglie corretta) |
Opera comica | Lorenzo Da Ponte | Londra |
| 1795 | L’isola del piacere (L’isola piacevole) | Opera comica | Lorenzo Da Ponte | Londra |
| 1795 | Le nozze de' contadini spagnuoli | Intermezzo | Londra | |
| 1796 | Camille ou Le souterrain | Komédie mêlée de musique | Benoît-Joseph Marsollier des Vivetières | Sankt Petersburg |
| 1798 | La festa in villaggio | Opera comica | Ferdinando Moretti | Sankt Petersburg |
Diğer eserleri değiştir
- Üç ses için Kantata a tre voci (1779, Napoli)
- Philistaei a Jonatha Dıspersi (Kutsal ilahi, 1784, Venedik)
- İl sogno (Üç soprano ve orkestra için kantata, Metin:Lorenzo Da Ponte, 1787, Viyana)
- La Deità benefica (Kantata, Metin: Ferdinando Moretti, 1790, Sankt Petersburg)
- Strofe (Kantata, Metin: Ferdinando Moretti, 1791-6)
- Cantata per la consacrazione della Chiesa Maltese (Kantata, 1800, Sankt Petersburg)
- Çeşitli kutsal kilise müzik eserleri
- Çeşitli ariette, kanon, kanzonet ve ikili
- Keman için Konçerto (1795, Londra)
Dipnotlar değiştir
Ayrıca bakınız değiştir
Dış bağlantılar değiştir
- İngilizce Wikipedia "Vicente Martín y Soler" maddesi7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 7.6.2010)
- İtalyanca Wikipedia "Vicente Martín y Soler" maddesi13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişme: 7.6.2010)
- Eserleri listesi17 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişme: 7.6.2010)