Ulukent, Arhavi
Ulukent, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.
Ulukent | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Ulukent'in Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Arhavi |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 523 m |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 186 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08290 |
Tarihçe değiştir
Bugün Ulukent ve Balıklı adını taşıyan yerleşmelerin ortak eski adı, Pilargeti'dir. Balıklı köyü Yukarı Pilargeti, Ulukent köyü ise Aşağı Pilargeti olarak bilinmektedir. Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda Pilargeti (ფილარგეთი) olarak geçer.[3][4]
Pilargeti adının Pelergivati Pilergivati adından değişime uğradığı tahmin edilmektedir. Pelergivati ise, "leylek" anlamındaki Lazca "pelergivi"den türemiştir ve "leylekli / leylek yeri" anlamına gelir. Bu durumda Ardeşen ilçesinde bugün Akkaya adını taşıyan köyün eski adı olan Pilergivati / Pelergivati ile Pilargeti, aynı kökten gelen yer adlarıdır.[5]
Pilargeti'nin bulunduğu bölge, antik çağda Kolheti Krallığı'nın bir parçasıydı. Osmanlılar bu bölgeyi, 1461 yılında Trabzon İmparatorluğu'nu ortadan kaldırdıktan sonra ele geçirdi. Arhavi, Osmanlı döneminde Lazistan olarak adlandırılan bölgede bulunuyordu. Pilargeti'nin yer aldığı Arhavi, erken Osmanlı kayıtlarında Trabzon sancağına bağlı Arhavi kazası olarak geçer. Arhavi kazası, 1486 tahriri sırasında Arhavi-Laz nahiyesinden, 16. yüzyılda ise, Arhavi-Laz, Gonio, Vilayet-i İskele ve Vilayet-i Bağobit nahiyelerinden oluşuyordu.[6]
Pilargeti, 1835 tarihli Arhavi Nüfus Defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Pilarget / Pilarket" (پلاركت) olarak geçer. 1928 yılında Pilargeti, Rize vilayetinin Hopa kazasının Arhavi nahiyesine bağlıydı.[7][8] 1935 genel nüfus sayımında ise, Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Hopa kazasına bağlı Arhavi nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu sayımda köyün nüfusu 714 kişiden oluşuyordu.[9]
Pilargeti, 1955 genel nüfus sayımında tek bir köy olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Pilargeti, Arhavi kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 939 kişiden oluşuyordu.[10] 1956 yılında Pilargeti'nin Emenyat, Bağva ve Bardi mahallelerinin birleştirilmesi sonucunda Balıklı köyü kuruldu.[11] Pilargeti veya Pilarket adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Ulukent olarak değiştirildi.[12] Nitekim 1960 genel nüfus sayımında köyün adı "Ulukent (Pilarket)" olarak geçer. Bu sayımda Ulukent'in nüfusu 536 kişiden, Balıklı köyünün nüfusu ise 506 kişiden oluşuyordu.[13] Adının değişmesine karşın, köyün eski adı yeni adıyla birlikte resmî kayıtlarda "Ulukent (Pilarget)" biçiminde bir süre daha kullanılmıştır.[14]
Köyde 19. yüzyılda yapıldığı düşünülen bir cami bulunmaktadır. Caminin korkuluklarında ve kubbe göbeğinde bitkisel motifler, kadınlar mahfili katının altında yer alan kirişte ise oyma geometrik desenler görülmektedir. Caminin ahşap minberi işlenmiştir.[15]
Coğrafya değiştir
Arhavi ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[16]
Nüfus değiştir
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2020 | 186[2] |
2019 | 203[2] |
2018 | 239[2] |
2017 | 163[2] |
2016 | 183[2] |
2015 | 197[2] |
2014 | 202[2] |
2013 | 257[2] |
2012 | 138[2] |
2011 | 128[2] |
2010 | 120[2] |
2009 | 133[2] |
2008 | 98[2] |
2007 | 100[2] |
2000 | 189[16] |
1990 | 421[16] |
1985 | 551[16] |
Kaynakça değiştir
- ^ "Ulukent, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Artvin Arhavi Ulukent Köy Nüfusu". Nufusune.com. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 65, 71, 259, 272, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ "Bakur Gogohia, Doğu Lazistan Tarihi ve Kişi Ad-Soyadları (Gürüce: აღმოსავლეთ ლაზეთის ისტორია და გვარსახელები), Tiflis, 2019, s. 171," (PDF). 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 65-66, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ "Kenan Aydın, "Arhavi Kazasında İskân ve Nüfus (1583-1681/1682)" - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2021 Bahar (34), s. 203". 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ "1165 no.lu Arhavi Nüfus Defteri". 1835.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 621.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 310" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 143.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 272, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 741". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ "1960 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 73" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021.
- ^ "Ulukent Köyü Camii". karadeniz.gov.tr. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022.
- ^ a b c d "Ulukent Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar değiştir
- Yerelnet4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ulukent, Arhavi için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft