Su bölümü çizgisi
Su bölümü çizgisi, iki akarsu havzasını birbirinden ayıran doğal sınırdır. Genellikle dağların dorukları ile sırtlardan geçerler.
Su bölümü çizgilerinin yerleri sabit değildir, zamanla değişebilir. Akarsuların kaynak alanına doğru, geriye aşındırması bu değişikliğe sebep olur. Yatak eğimi fazla, akışı güçlü bir akarsuyun geriye aşındırması da güçlü olur. Bu durumda komşu akarsulardan daha yavaş aşındırma yapanlara doğru yaklaşır. Su bölümü çizgisi diğer akarsuyun havzasına doğru ilerlemeye başlar. Sonuçta güçlü akarsu, güçsüz akarsuyun tamamını veya bir kolunu kendine katar, bu olaya kapma veya akarsu kapması denir.[1]
Kapma olayının olduğu alanda kapılan akarsu sert bir dönüş yapacağından bu alanda akarsu dirseği (kapma dirseği) oluşur. Böylece kapma yapan akarsu havzasını büyütür, kendisi güçlenir. Türkiye'deki büyük havzalı uzun akarsular bu şekilde oluşmuştur: Sakarya ve Kızılırmak nehirleri gibi.[1]
Kaynakça değiştir
- ^ a b "AKARSULARIMIZIN DOĞUŞU, OLUŞU VE BESLENİŞİ" (PDF). TÜRKİYE’NİN AKARSULARI VE VADİLERİ. 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015.