Standardizasyon
Standart, Uluslararası Standardizasyon Birliği (ISO) tarafından yapılan tariflere göre, üretimde, anlayışta, ölçme ve deneyde bir örnekliktir.
Standart Çeşitleri değiştir
Yapı Karakterlerine Göre Standartlar değiştir
Madde Standartları değiştir
Bu standart ürünün üretilmesinde kullanılan fakat henüz üretim sürecine girmemiş hammaddelere ilişkin standartları ifade eder.
Mamul Standartları değiştir
Üretilmiş ürüne ait standartlardır. Ürünün standart olması, ilgili spesifikasyonları karşılaması ile ölçülür.
Mahsul Standartları değiştir
Genellikle tarım ürünleri için kullanılan standartlardır...
Usul (metot) Standartları değiştir
Bir mal veya hizmetin üretilme veya ortaya konma biçimi, herhangi bir işlemin veya denetimin yapılış koşullarını belirleyen standartlardır.
Hizmet Standartları değiştir
Hizmetin sunulma biçimi, yeri zamanı ve karşılıklı iletişim ve etkileşimi de dikkate alır tarzda, hizmet kalitesinin müşteri tatmini sağlayacak şekilde belirlenmesi ile ilgili olarak düzenlenen standartlardır.
Uygulama Şekillerine Göre Standartlar değiştir
İsteğe Bağlı Standartlar değiştir
Standardizasyon konusunda görevli kuruluşlar tarafından hazırlanıp yürürlüğe konulan, ancak uygulanmasına ilişkin hiçbir yasal zorunluluk olmayan standartlardır. Ulusal Standartlar Enstitüleri tarafından düzenlenirler.
Zorunlu Standartlar değiştir
İlgili kuruluşlar tarafından hazırlandıktan sonra, resmi yetkililerce zorunlu olarak uygulamaya konulan standartlardır.
Uygulama Alanlarına Göre Standartlar değiştir
- İşletme
işyerinin belirli ihtiyaçlarını karşılamak için düzenledikleri özel standartlardır.
- Endüstriyel
Aynı malı üreten sanayi kuruluşlarının mamülleri için hazırladıkları standarlardır
- Milli
milli standart kuruluşlarının milli sınırlar içinde uygulanmak üzere yapılan sıtandartlardır.
- Bölgesel
- uluslararası(ISO, IEC vb.)
Standardizasyon :Belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamak üzere bütün ilgili tarafların yardım ve işbirliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir.
Standardizasyon, Kalite ve Kalite Kontrol değiştir
Toplam Kalite Yönetimi 'nde sürekli iyileştirmenin temel unsurlarından birisi de PUKÖ veya Deming döngüsüdür. Bu döngü yapılan iyileştirmenin standart hale getirilmesi ve sürekli gözden geçirmelerle yapılacak iyileştirmelerin tekrar standartlara dönüştürülmesini vurgulamaktadır. Dolayısıyla kalite yolculuğu boyunca gerçekleştirilen bu standartlar, mükemmele ulaşmada önemli birer araç olarak göze çarpmaktadırlar.[2]
Uluslararası Standartlar değiştir
TS-ISO 9000 Kalite Güvence Sistemleri değiştir
ISO 9000 Kalite Standartları Serisi, 1987 yılında ISO tarafından geliştirilmiştir. Türkiye'nin de içerisinde bulunduğu 51 ülkede, doğrudan doğruya herhangi bir değişikliğe uğramadan tercüme edilen bu standartlar ile ürünler değil, bizzat ürünlerin üretildiği kalite sistemi, diğer bir ifade ile kalite sistemini kuran firmalar belgelendirilmektedir. En güncel hali ISO 9001:2015'tir.[3]
EN 45000 Akreditasyon Standartları değiştir
Bir test kuruluşunun düzenlediği belgelere güvenilebilmesi için, bu kuruluşların belirlenen uluslararası kriterlere göre çalışıyor olduğunun belgelenmesi gerekir. Dünyadaki uygulamalara paralel olarak Avrupa Birliği'nde de bu kriterler EN 45000 standartlar serisinde açıklanmıştır.
CE İşareti değiştir
Her AB üyesi ülkede uygulanmakta olan teknik düzenlemelerin birbirinden farklı oluşu, bir üye ülkenin kurallarına göre üretilmiş bir ürünün başka bir ülkede piyasaya arzını zorlaştırmaktaydı. Bu engelleri ortadan kaldırmak üzere kabul edilen yeni yaklaşıma göre, birbirine benzeyen ürünler bir grupta toplanarak bu ürünlerin sahip olması gereken asgari güvenlik koşulları belirlenmektedir. Bu asgari güvenlik koşullarının kriterleri, ürünün insan ve hayvan sağlık ve güvenliğine ve çevreye zarar vermemesi ve tüketicinin korunmasıdır. Yeni yaklaşım gereğince, üründe tek bir Birlik işaretinin yer alması sağlanmıştır. Bu işaret CE işareti dir. CE işareti Fransızca Avrupa normlarına uygunluk anlamına gelen Conformite Europenne sözcüklerinin baş harflerinden oluşur. Tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamaz, ürünlerin bir ülkeden diğerine dolaşımları sırasında pasaport işlemi gösmektedir.[4]
- Standardizasyonun Faydaları[5]
1.ÜRETİCİYE FAYDALARI
-Üretimin belirli plan ve programlara göre yapılmasına yardımcı olur.
-Uygun kalite ve seri imalâta imkân sağlar.
-Kayıp ve artıkları asgariye indirir.
-Verimliliği ve hasılayı artırır.
-Depolamayı ve taşımayı kolaylaştırır, stokların azalmasını sağlar.
-Maliyeti düşürür.
2.EKONOMİYE FAYDALARI
-Kaliteyi teşvik eder, kalite seviyesi düşük üretimle meydana gelecek emek, zaman ve hammadde israfını ortadan kaldırır.
-Sanayii belirli hedeflere yöneltir. Üretimde kalitenin gelişmesine yardımcı olur.
-Ekonomide arz ve talebin dengelenmesinde yardımcı olur.
-Yanlış anlamaları ve anlaşmazlıkları ortadan kaldırır.
-İhracatta ve ithalatta üstünlük sağlar.
-Yan sanayi dallarının kurulması ve gelişmesine yardımcı olur.
-Rekabeti geliştirir.
-Kötü malı piyasadan siler.
3. TÜKETİCİYE FAYDALARI
-Can ve mal güvenliğini sağlar.
-Karşılaştırma ve seçim kolaylığı sağlar.
-Fiyat ve kalite yönünden aldanmaları önler.
-Ucuzluğa yol açar.
-Ruh sağlığını korur. Stresi önler.
-Tüketicinin bilinçlenmesinde etkili rol oynar.
Kaynakça değiştir
- ^ , Küçük, O.,(2004), Standardizasyon ve Kalite, Seçkin Yayıncılık, Ankara,s32-33, ISBN 975-347-749-X
- ^ , Küçük, O.,(2004), Standardizasyon ve Kalite, Seçkin Yayıncılık, Ankara,s37, ISBN 975-347-749-X
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2016.
- ^ , Küçük, O.,(2004), Standardizasyon ve Kalite, Seçkin Yayıncılık, Ankara,s60-61, ISBN 975-347-749-X
- ^ "TSE",2011,"Uluslararası Standardizasyon", http://www.tse.org.tr/hizmetlerimiz/standardizasyon-hizmetleri/ulusal-standardizasyon 16 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sitesinden alınmıştır.