Rezső Kasztner
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Rudolf Israel Kastner olarak da bilinen Rezső Kasztner (1906 - 15 Mart 1957), Holokost sırasında Yahudilerin işgal altındaki Avrupa'dan kaçmalarına yardım edişi ile tanınan Macar-İsrailli bir gazeteci ve avukattı. İsrail mahkemesinin onu Nazilerle işbirliği yapmakla suçlaması sonrası 1957'de suikasta kurban gitti.
Rezső Kasztner | |
|---|---|
 1950'lerin başı | |
| Doğum | 1906 Kaloşvar, Avusturya-Macaristan |
| Ölüm | 15 Mart, 1957 (51 yaşında) Tel Aviv, İsrail |
| Ölüm sebebi | Silahlı süikast |
| Defin yeri | Nahalat Yitzhak Mezarlığı[1] |
| Eğitim | Hukuk |
| Meslek | Avukat, gazeteci |
| Tanınma nedeni | Auschwitz'e gidecek olan Kasztner treni ile 1.684 Yahudiyi kurtarmak |
| Siyasi parti | Mapai |
| Evlilik | Elizabeth, née Fischer |
| Çocuk(lar) | Zsuzsi |
| Ebeveyn(ler) | Yitzhak ve Helen Kasztner |
Kasztner, II.Dünya Savaşı sırasında Yahudi mültecileri Macaristan'a kaçıran Budapeşte Yardım ve Kurtarma Komitesi'nin (Va'adat Ezrah Vehatzalah veya Vaada) liderlerinden biriydi ve ayrıca Mart 1944'te Naziler Macaristanı da işgal ettiğinde yahudilerin oradan da kaçmalarına yardım etmiştir.
Mayıs ve Temmuz 1944 arasında, günde ortalama 12.000 Macar Yahudisi Auschwitz'deki gaz odalarına ölüme gönderiliyordu. Kasztner, 1.684[2] Yahudinin para, altın ve elmas karşılığında Kastner treni olarak bilinen trenle İsviçre'ye gitmesine izin verilmesi için kıdemli bir SS subayı olan Adolf Eichmann'a rüşvet vermiştir.
Kasztner, savaştan sonra İsrail'e taşındı ve 1952'de Ticaret ve Sanayi Bakanlığı sözcüsü oldu.[3] 1953'te, yazar Malchiel Gruenwald tarafından yayınlanan bir broşürde Nazi işbirlikçisi olmakla suçlandı. İddia, SS subayı Adolf Eichmann ve Kurt Becher ile olan ilişkisine ve savaştan sonra Becher ve diğer iki SS subayına olumlu karakter referans vermesine ve böylece Becher'in savaş suçlarından yargılanmaktan kaçmasına dayandırılıyordu. İsrail hükûmeti Gruenwald'ı Kasztner'e iftira suçlamasıyla dava etti. 18 ay süren duruşma 1955'te sonuçlandı ve Yargıç Benjamin Halevy'nin sözleriyle Kasztner'ın "ruhunu şeytana sattığı" kararıyla sonuçlandı.[4]
Yargıç, Kasztner'i seçkin Yahudileri "Kasztner treni"nden kurtararak, diğerlerini gaz odalarına gönderilmek konusunda uyarmamakla suçladı.[4] Karar İsrail hükûmetinin düşmesine neden oldu.[5]
Kasztner hükümetdeki görevinden istifa etti ve gazetecilere "geceden daha karanlık, cehennemden daha siyah" bir yalnızlıkla yaşadığını söyledi ve davanın Drefyus olayı'na döndüğünü iddia etti.[4] Karısı bu olaylardan ötürü derin bir depresyona girdi.[6]
Kasztner 3 Mart 1957 tarihinde Zeev Eckstein tarafından silahla vuruldu. On iki gün sonra vefat eden Kasztner suikastini, devlet-öncesi milis Lehi örgütüne üye Zeev Eckstein, Yosef Menkes ve Yaakov Heruti birlikte planladıkları ortaya çıktı.[7] İsrail Yüksek Mahkemesi, Ocak 1958'de Kasztner aleyhindeki kararın çoğunu bozarak alt mahkemenin "ciddi şekilde hata yaptığını" belirtti.[5]
Kaynakça değiştir
- ^ Porter, Anna (2007). Kasztner's Train. Constable & Robinson Ltd. s. 29. ISBN 9781780337388.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "The Kastner Affair". 8 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bilsky 2001.
- ^ a b c "On Trial" 21 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Time, July 11, 1955.
- ^ a b "Israel: Exoneration of Dr. Kastner" 24 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Time Magazine, January 27, 1958.
- ^ Porter 2007, p. 405.
- ^ Zweig 2002, p. 232.