Rambo 4
Rambo, aynı zamanda Rambo IV olarak da bilinir,[1] Sylvester Stallone tarafından yönetilen ve ortaklaşa senaryosu yazılan, yazar David Morrell tarafından First Blood romanı için yaratılan John Rambo karakterine dayanan 2008 Amerikan aksiyon filmidir. Rambo III'ün (1988) devamı, Rambo serisinin dördüncü filmi olup, 1 Şubat 2008 tarihinde gösterime girmiştir. Film, önceki filmlerde Albay Sam Trautman'ı canlandıran ve 2003 yılında kalp yetmezliğinden ölen Richard Crenna'nın anısına adanmıştır. Filmde, Rambo'nun (Stallone tarafından yeniden canlandırıldı), yerel bir piyade birimi tarafından kaçırılan Hristiyan misyonerleri kurtarmak için bir grup paralı askerin Burma'ya girmesine öncülük etmesi anlatılıyor.
| Rambo | |
 Rambo 4 film afişi | |
| Yönetmen | Sylvester Stallone |
|---|---|
| Yapımcı | Sylvester Stallone Bob Weinstein Harvey Weinstein Millennium Films Nu Image |
| Senarist | Sylvester Stallone Art Monterastelli Kevin Bernhardt Kevin Lund David Morrell T.J. Scott Jeb Stuart |
| Oyuncular | Sylvester Stallone Julie Benz Matthew Marsden Graham McTavish Reynaldo Gallegos Jake La Botz Paul Schulze |
| Müzik | Brian Tyler |
| Görüntü yönetmeni | Glen Macpherson |
| Dağıtıcı | Lionsgate |
| Türü | Gerilim/Dram /Aksiyon |
| Yapım yılı | 2008, ABD |
| Süre | 94 dakika |
| Dil | İngilizce, Tayca |
| Bütçe | 50 Milyon $ |
| Hasılat | Yurt içi: 42.754.105 $ Yurt dışı: 70.489.050 $ Dünya geneli: 113.243.155 $ |
| Önceki film | Rambo III |
| Devam filmi | Rambo: Son Kan |
Rambo'nun franchise hakları, Carolco Pictures iflas ettikten sonra 1997 yılında Miramax'a satıldı. Miramax dördüncü bir film yapmayı planlıyordu, ancak Stallone bu rolü tekrarlama konusunda isteksizdi. Filmin hakları daha sonra 2005 yılında, Rocky Balboa filminin yayınlanmasından önce filme yeşil ışık yakan Nu Image ve Millennium Films'e satıldı. Çekimler Tayland, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Ocak 2007'de başladı ve Mayıs 2007'de sona erdi.
Rambo, 25 Ocak 2008'de filmin şiddetini, yönünü, olay örgüsünü, karakterlerini ve siyasi yorumunu hedef alan övgü ve karma eleştirilerle karşılanarak yayınlandı.[2] 50 milyon dolarlık bir üretim bütçesine karşı dünya çapında 113,2 milyon dolar hasılat elde etti. Filmi 20 Eylül 2019'da vizyona giren Rambo: Son Kan izledi.
Konu değiştir
Burma'daki Safran Devrimi'nin siyasi protestolarının ortasında, acımasız Devlet Barış ve Kalkınma Konseyi subayı Binbaşı Pa Tee Tint, Burma cunta ordusu güçlerini korkutmak amacıyla küçük köyleri yağmalamada liderlik etmektedir. Askerleri sadistçe masumları katleder, ordusuna alınmaları için genç erkekleri kaçırır ve seks kölesi olarak tecavüze uğramak üzere kadınları rehin alır.
Bu arada, Afganistan'daki olaylardan 20 yıl sonra, Vietnam Savaşı gazisi John Rambo artık yaşlanmıştır ve Tayland'da Burma sınırına yakın bir yerde yaşamaktadır. Rambo burada yılan avcısı olarak ve tekne gezileri sağlayarak yetersiz bir yaşam sürmektedir. Rambo Yalnız ve sakin, hayatını nehirde yılan yakalayıp satarak sürdürmektedir, 20 yıldır savaştan uzak durmaktadır. Colorado'dan Sarah ve Michael Bennett önderliğindeki bir grup misyoner, köylere tıbbi yardım yapmak için Burma'ya gelmişlerdir. Rambo'dan karayolları mayın döşenmiş olduğu için onları nehirden geçirip köylere ulaştırmasını isterler. Rambo başta reddetse de en sonunda kabul eder ve nehir geçişi başlar. Yolda bir ara nehir korsanlarına rastlarlar, korsanlar para ve Sarah'ı isterler. Rambo korsanlarla konuşup anlaşmaya çalışır, başarısız olur ve bir korsanın silahını kullanarak hepsini öldürür. Grubu kurtarmış olsa da misyonerler çok rahatsız olurlar ve yolun geri kalanına Yalnız devam ederler. Bir hafta sonra, bir rahip Rambo'yu bulur ve grubun kaybolduğunu, elçiliğin yardım edemediğini, bu yüzden de paralı askerler tuttuğunu anlatır. Rambo'dan istediği ise askerleri nehirden geçirmesidir. Hedeflerine vardıklarında Rambo da onlarla gelmek ister ama kimse onun kim olduğunu bilmediği için askerlerin lideri onu başlarından savar. Bir grup Burma askerinin yakaladıkları köylüleri mayın dolu bir su birikintisinden silah zoruyla geçirdiğini gören paralı askerler ne yapmaları gerektiğine karar veremezler. Çünkü sayıca az olan paralı askerler siper alır ve rehinelerini avlarken çaresizce izlerler. Bu sırada köylüler mayına basmadan karşıya ulaşmışlardır. Burma askerleri onları vuracakken, Rambo ortaya çıkar ve hepsini oklayarak öldürür. Köylüleri kurtardıktan sonra, paralı askerlerin lideri Rambo'ya kızarak onu kovmaya çalışır. Rambo ise ona okunu çeker ve "Hiçbişey için yaşa ya da bir amaç uğuruna öl. karar sizin." laflarını söyler. Paralı askerler seçim yaparlar: Rambo ile birlikte misyonerleri bulup kurtaracaklardır. Rambo paralı asker ekibine katılır ve hayatta kalan rehineleri gizlice kurtarıp gecenin karanlığında Tint'in kampına giderler.
Ertesi sabah, Tint ve askerleri onları takip eder. Rambo, ordunun bir bölümünü uyuyan bir İngiliz Tallboy bombasını harekete geçirir ve onları öldürür. Sonunda Tint'in askerleri, paralı askerlerin keskin nişancısı Rambo, Sarah ve School Boy dışında herkesi yakalamayı başarır. Tint, paralı askerleri infaz etmeden önce, Rambo cipe monte edilmiş bir makineli tüfekle sürpriz bir saldırı başlatır ve Tint'in adamlarını katletmeye başlayarak paralı askerlerin kaçmasına ve onlarla çatışmaya girmesine izin verir. Myint liderliğindeki Karen isyancıları gelir ve savaşa katılır, Tint'in askerlerini yok etmeye yardımcı olur. Mağlup olan Tint kaçmaya çalışır, ancak Rambo onu yakalar ve palasıyla onu deşer.
Bir süre sonra Rambo, babasını Bowie, Arizona'daki evinde ziyaret etmek için Amerika Birleşik Devletleri'ne döner.
Oyuncular değiştir
- Sylvester Stallone (John J. Rambo)
- Julie Benz (Sarah Miller)
- Graham McTavish (Lewis-Paralı Asker)
- Reynaldo Gallegos (Diaz-Paralı Asker)
- Jake La Botz (Reese-Paralı Asker)
- Paul Schulze (Michael Burnett)
- Maung Maung Khin .... Tint
- Tim Kang .... En-Joo
- Cameron Pearson .... Jeff - Misyoner #4
- Thomas Peterson .... Dişçi - Misyoner #2
- Tony Skarberg .... Videocu - Misyoner #3
- James With .... Preacher - Misyoner #5
- Kasikorn Niyompattana .... Yılan Avcısı #2
- Shaliew 'Lek' Bamrungbun .... Yılan Avcısı #1
- Supakorn Kitsuwon .... Myint
- Aung Aay Noi .... Teğmen Aye
- Ken Howard .... Rev. Arthur Marsh
- Aung Theng .... Korsan Lideri
- Pornpop 'Tor' Kampusiri .... Yılan Köyünün sahibi
- Wasawat Panyarat .... Yılan köyü MC
- Kammul Kawtep .... Yılan Köyünün genci
Yapım değiştir
Geliştirme ve yazma değiştir
Stallone, dördüncü bir filmin yapımının bu kadar uzun sürmesinin nedeninin bir kısmının, kendisini role geri dönmesi için motive eden ikna edici bir hikâyenin olmamasından kaynaklandığını belirtmişti.[3] İlk fikirlerden biri, Rambo'nun kaçırılan bir genç kızı kurtarmak için Meksika'ya gitmesiydi.[4] Stallone bunun "iyi" olduğunu düşündü, ancak fikrin "Rambo'nun özünden" yoksun olduğunu hissetti ve karakterin "dünyayı dolaşan kayıp bir adam" olmasını istiyordu.[5] Stallone filmi Burma'da çekme fikrini Birleşmiş Milletler'den aldı ve daha sonra yapımcılara sundu.[6]
Yapımcılar, Karen mülteci kamplarını ziyaret ettikten sonra fikri ikna edici buldular.[7] Eski bir Karen özgürlük savaşçısı olan Maung Maung Khin, filmin kötü adam rolünü kabul ederse, ailesinin bir kısmının Burma'da hapsedilme ihtimalinin olduğunu söyledi ama ne olursa olsun rolü kabul etti. Safran Devrimi hakkında farkındalık getirmenin önemli olduğunu hissettiğini söylemiştir.[8]
Yapım öncesi değiştir
Filmi yönetmesi için başlangıçta farklı bir yönetmenle anlaşılmıştı ancak anlaşmazlıklar nedeniyle projeden ayrıldı.[9] Stallone, film için hazırlıklı olmadığı ve vizyonu olmadığı için filmi yönetmekte isteksizdi[3] ama daha sonra "Ya film Rambo tarafından yönetildiyse? Ya filmin kişiliği varsa?" fikrini ortaya atınca heyecanlandı.[10] Graham McTavish daha sonra bu fikri yineleyerek "Filmi birçok yönden Rambo yönetti" dedi.[11] Paul Schulze, neredeyse her sabah Stallone tarafından senaryoyu yeniden yazdıklarını belirtti.[12] Filmde 450 Taylandlı üyesi ve Avustralya, Amerika, Kanada, Myanmar ve Birleşik Krallık'tan 80'in üzerinde yabancı üyeden oluşan 560 kişilik bir yapım ekibi vardı.[13]
Çekimler değiştir
Stallone, küçük prodüksiyon bütçesi nedeniyle filmi unutulmaz kılmanın tek yolunun onu grafiksel olarak şiddetli yapmak olduğunu belirtti. "Hepimiz küçük prodüksiyon bütçesine bakarak oturuyorduk. Sonra 'Hey, sahte kan ucuzdur, haydi kanlı olsun' dedim."
Çekimler 22 Ocak 2007'de başladı ve 4 Mayıs 2007'de sona erdi. Çekimler Chiang Mai, Tayland ve Meksika'da ve Amerika Birleşik Devletleri, Arizona ve California gerçekleşti. Burma sınırı yakınlarında çekim yapılırken, Stallone ve ekibin geri kalanı Burma ordusu tarafından vurulmaktan kıl payı kurtuldular. Stallone, Burma'yı "cehennem çukuru" olarak tanımladı. "Başımızın üzerinden ateş edildi" ve "hayatta kalanların bacakları kesilmiş ve her türlü kara mayını yaralanması, kurtçuklar tarafından enfekte olmuş yaralar ve kulakları kesilmiş" olduğuna tanıklık ettiğini söyledi.[14]
Post prodüksiyon değiştir
John Rambo, filmin orijinal ismiydi ancak ABD'de değiştirildi çünkü Stallone, izleyicilerin bunun Rambo serisinin son filmi olduğunu düşünebileceğini düşünüyordu (daha sonra piyasaya sürülen Rocky Balboa nedeniyle), ki bu onun asıl amacı değildi. Diğer birçok ülkede, ilk Rambo filmi bu ülkelerde Rambo olarak bilinmesi nedeniyle John Rambo adı kullanılmaktadır. Filmin prömiyeri ABD televizyonunda Rambo adıyla yapıldı, ancak başlık dizisi filmden John Rambo olarak bahsediyordu.
12 Ekim 2007'de Lionsgate, filmin başlığının Rambo: To Hell and Back olarak değiştirileceğini duyurdu. Çevrimiçi topluluktan bazı olumsuz geri bildirimlerden sonra Stallone, Harry Knowles[15] ile konuştu ve şunları söyledi:
John Rambo'nun Rocky Balboa'nın bir türevi olduğunu düşünüyordum ve insanlara bunun son Rambo filmi olduğu fikrini verebileceğini düşünüyordum ve bunun olacağını hissetmiyorum. Kesinlikle mükemmel bir atlet, başka bir maceraya devam etmemesi için hiçbir sebep yok. The Searchers'dan John Wayne gibi.
Burma'daki tepkiler değiştir
Film, Burma hükûmeti tarafından yasaklandı. Yayınlandıktan sonra, iktidardaki askerî cunta Burma'daki DVD satıcılarına filmin içeriği nedeniyle filmi dağıtmamalarını emretti.[16] Orada teatral olarak veya DVD'de hiç yayınlanmamasına rağmen, Rambo'nun kaçak sürümleri mevcuttur. Muhalefetteki gençlik grubu Generation Wave, filmi Tatmadaw karşıtı propaganda olarak kopyalayıp dağıttı.[17]
Karen Ulusal Kurtuluş Ordusu, filmin onlara büyük moral verdiğini söyledi. Burma'daki bazı isyancılar filmdeki diyaloğu (en önemlisi "Bir hiç uğruna yaşa ya da bir şey için öl") toplanma noktaları ve savaş çığlıkları olarak benimsedi. Sylvester Stallone, "Bana göre bu, filmde yaşadığım en gurur verici anlardan biri" şeklinde konuştu.[18]
Notlar değiştir
Rambo 4, Rambo serisinin içinde en çok adam ölen filmdir. Yaklaşık olarak 200 kişi ölür filmde, ki diğer 3 filmin toplamından fazladır, ayrıca Rambo tek başına 90 kişi öldürür. Ayrıca en şiddetli savaş filmidir ve diğer Rambo filmlerinden açık ara farkla daha çok şiddet içermektedir. Bir eleştirmen "filmin son 9 dakikası "Er Ryan'ı Kurtarmak"'ı Susam Sokağına benzetiyor" demiştir. Ayrıca diğer Rambo'ların aksine eğlence olarak pek izlenemeyen, biraz belgesel havasında çekilmiş bir filmdir. Sylvester Stallone ise bu şiddet dozunu bilerek kullandığını, çünkü Burma'daki savaşa daha çok dikkat edilmesi gerektiğini ve artık o savaşın bitmesi gerektiğini söylemiştir.
Kaynakça değiştir
- ^ Sadovski, Roberto (1 Şubat 2007). "Rambo Review". Empire. 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018.
- ^ Thomson, Katherine (28 Mart 2008). "Rambo Reviews: Definitely Violent And Otherwise Mixed". HuffPost. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.
- ^ a b Stephenson & Albertson 2008, 00.46.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 01.38.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 02.26.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 02.50.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 03.31.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 07.44.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 08.30.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 09.05.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 09.37.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 12.00.
- ^ Stephenson & Albertson 2008, 16.11.
- ^ "Sylvester Stallone describes Myanmar 'hellhole'". The New Zealand Herald. BANG Showbiz. 3 Ekim 2007. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2011.
- ^ headgeek. "Whoa Whoa Whoa Who says it ain't gonna be called JOHN RAMBO?". Ain't It Cool. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020.
- ^ Thomas Bell (18 Şubat 2008). "Banned Rambo film hot property in Burma". The Telegraph. Londra. 3 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2011.
- ^ "AAPP Case No. 0062". Assistance Association for Political Prisoners. 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2011.
- ^ YouTube'da Latest Rambo Movie Rouses Hopes in Burma