Prens Shōtoku

Prens Shōtoku (7 Şubat 574 – 8 Nisan 622), Asuka Dönemi Japonya İmparatorluk Ailesi üyesi ve devlet adamı. Öldükten sonra verilen adı Prens Umaya’dır. İmparator Yōmei’nin (用明天皇) ikinci oğludur. Annesi ise İmparator Kinmei’nin (欽明天皇) üçüncü kızı Prenses Anahobe no Hashihito’dur (穴穂部間人皇女). İmparatoriçe Suiko’nun (推古天皇) döneminde diğer bir devlet adamı olan Soga no Umako (蘇我馬子) ile işbirliği kurarak siyasette yer almış ve uluslararası gerginliklerin arasında Çin’in Sui Hanedanı gibi merkezlere diplomatik heyetler göndererek Asya kıtasının ileri kültür ve uygulamalarını Japonya’ya getirmiştir. On İki Rütbeli Sistem ile On Yedi Maddeli Anayasa gibi icraatlarıyla imparator odaklı baskıcı bir merkezi devlet yönetim şeklinin kuruluşunu planlamasına ilaveten, Budizm’e derinden inanmış ve Japonya’da önem kazanması için çaba sarf etmiştir.

Adı değiştir

Çocukluğunda kullandığı ad Umayado (厩戸) olup bu adın sebebini Shōtoku'nun at ahırına bakan bir odada doğmasına bağlayan açıklamalar bulunmaktadır. Ayrıca, doğumu anneannesi Soga no Oane no Kimi'nin (蘇我小姉君) evinde, yani amcası Soga Umako'nun (蘇我馬子) evinde gerçekleştiğinden ve Japonca'da "Soga malikanesi" (馬子屋敷 Soga yashiki) ifadesinin bir diğer anlamının "at ahırı"na (厩戸 umayado) denk gelmesini gerekçe gösteren açıklamalara ek olarak, Shōtoku'nun doğduğu evin yakınlarında Umayado adlı bir yerin bulunduğunu öne süren teoriler de mevcuttur.^[1]

Nihon Shoki'deki Tasviri değiştir

Japonya'nın ilk resmî tarih kayıtları olan Nihon Shoki'de, 574 yılında Prens Tachibana no Toyohi (橘豊日皇子) ile Prenses Anahobe no Hashihito'nun birlikteliğinden doğduğu bilgisi yer alır. Prens Toyohi, Budizmin Japonya'daki ilk destekçilerinden Soga Iname'nin (蘇我稲目) kızı Prenses Kitashi'nin oğludur. Prenses Hashihito'nun annesi de Iname'nin diğer kızı olan Soga no Oane no Kimi'dir. Bu sebepten ötürü, Prens Shōtoku'nun Soga ailesi ile güçlü bir kan bağı bulunmaktadır. Prens Toyohi ile Prenses Hashihito'nun anneleri farklı ancak babaları İmparator Kinmei aynı olduğundan, Prens Shōtoku'nun gizli kardeş ilişkisinden doğduğu kabul edilmiştir.

Prens Shōtoku'nun çocukluğundan itibaren bilgelik göstererek Budizme değer verdiği söylenmiş, kendisinden geriye çeşitli anekdot ve efsaneler kalmıştır.

585 yılında İmparator Bidatsu'nun vefat etmesi üzerine, babası Prens Toyohi, İmparator Yōmei adıyla tahta çıktı. Bu dönemde, Budizmin kabul edilmesi konusunda Budizm destekçisi Soga no Umako ile Budizm karşıtı Mononobe no Moriya (物部守屋) arasında şiddetli bir düşmanlık başlamıştır.

İmparator Yōmei, 587 yılında vefat edince taht kavgaları başladı. Soga no Umako, İmparator Bidatsu'nun eşinden aldığı fermanla Moriya'nın desteklediği Prens Anaobu'yu idam ettirip birçok güçlü aile ve prensleri yanına alarak, Moriya'yı bastıracak büyük bir ordu kurdu. Shōtoku'nun da katıldığı bu orduyla Moriya'nın Kawauchi Beyliği'nin Shibukawa şehrindeki köşküne saldıran Soga, savaşçı bir klan olan Monobe ailesi askerlerinin gücü ve sağlam savunmalarına karşılık inatçı bir dirençle karşılık verdi.

Savaştan sonra, Soga'nın desteklediği Prens Hatsusebe tahta geçti ve İmparator Sushūn adını aldı. Ancak, asıl siyasi gücü elinde tutan Soga'yı hazmedemeyen Sushūn, ona karşı düşmanlık beslemeye başladı.Bunun üzerine, 592 yılında Soga, Sushun'a suikast düzenleyerek onu öldürttü. Takiben, Soga'nın desteklediği Prenses Toyomi Kekashikiya, Japonya'nın resmî kayıtlara geçen ilk kadın yöneticisi olarak İmparatoriçe Suiko (推古天皇) adıyla tahta geçti. Veliaht prens konumuna gelen Shōtoku, Soga ile birlikte imparatoriçenin yardımcılığını yürüttü.

Aynı yıl, Monobe ailesi ile savaşırken ettiği yemini tutan Shōtoku, Settsu Beyliği'nin Nanba şehrine Shitenōji Tapınağı'nı inşa ettirdi. Tapınağın içinde eczane, hastane ve mezarlık bulunduğu rivayet edilmektedir.

İmparatoriçe Suiko, 594 yılında Budizmin resmen kabul edildiği fermanı yayımladı. 595'te de Kore'nin Koguryo Krallığı'ndan bir rahip heyeti ziyarette bulunmuş, bir süre Shōtoku'nun din hocalığını yaparak ona "Sui Hanedanı, iyi yönetilen ve Budizm'i koruyan güçlü kardeş ülkemizdir" mesajını iletmişlerdir.

602 yılında imparatoriçe, Kore'deki Silla Krallığı'na sefer göndermeye karar vermiş ve 25.000 askerden oluşan ordunun başına farklı babadan olan kardeşi Prens Kume'yi getirmiştir. Ancak, ordunun denizi aşma hazırlıklarını yürüten Kume aniden vefat edince ve yerine kumandan olarak atanan Prens Tōma eşinin vefatını bahane ederek görevi üstlenmemesinden ötürü, bu sefer başlamadan bitmiştir. Orduyu hazırlamak ve deniz aşırı sefere göndermekle imparatoriçenin güç gösterisi yapma amacında olduğu kabul edilse de, seferin aslında Silla'yı işgal etme amacında bulunduğu da iddia edilmektedir. Aynı yıl Japonya'ya gelen ünlü Koreli rahip Kanroku'yu evine davet eden Shōtoku, ondan Budist takvim sistemini öğrenmiştir.

Shōtoku'nun 603 yılında kurduğu On İki Rütbeli Sistem'de, asil ailelerden olmayan ancak yeteneğini açılan sınavlarda ispat eden kişiler bürokrat olabilmekte ve imparator odaklı merkezi bir devlet yönetimi öngörülmekteydi. Ertesi yıl, 3 Nisan 604'te de On Yedi Maddeli Anayasa'yı çıkartan Shōtoku'nun maddelerde önem verdiği konular imparatora bağlılık ve Budizme saygı olmuştur.^[2] Eylül ayında anayasaya saray protokollerini içeren maddeler eklenmiş, 605'te de resmî görevlilerin kıyafetlerini düzenleyen yasa çıkartılmıştır.

607'de her beyliğe ambar kurdurtmuş ve su depoları kazdırtmış olan Shōtoku, yabancı ülkelere de heyetler göndermiştir. Bir sonraki yıl Çin'deki Qing Hanedanı'ndan olumlu ilişki mesajları taşıyan heyeti karşılamıştır. Nihon Shoki'ye göre bu heyetin getirdiği mesajlar "Yamato İmparatoru'na Soru" damgalıdır. Shōtoku, geri dönen heyetle beraber öğrenci göndermiştir.^[3]

613 yılında yaptırdığı Nanba-Asuka yolu, Japonya'nın en eski şehirlerarası yolu olup günümüzde o güzergahta kullanılan otobanın altında yatmaktadır.

622'de sağlık durumu kötüleşen Shōtoku, 21 Şubat günü Nara'da bulunan İkaruga no Miya tapınağında fenalaşmış, ertesi gün de ölmüştür.

Hakkındaki Rivayetler ve Efsaneler değiştir

Shōtoku'nun hakkında birçok efsane ve söylenti mevcuttur. Ayrıca, başarıları ve hayatı hakkındaki yazılar çoğunlukla Kojiki ile Nihon Shoki'de bulunmakta ve bu yazılar sadece Prens'in hayatını değil, ölümünün üzerinden geçen yüzyılı da aydınlatmaktadır. Bir diğer kaynak olan ve Heian Dönemi'ni anlatan Prens Shōtoku'nun biyografisi Prens Shōtoku Efsaneleri, Shōtoku hakkındaki rivayetlerin ve efsanelerin en kapsamlı derlemesidir.^[4]

Doğumu değiştir

Prens'in doğumuyla ilgili efsaneye göre, Merhamet Tanrıçası Kannon Bosatsu Prenses Hashihito'nun ağzından girmiş ve rahminde Shōtoku'yu oluşturmuştur. İsa'nın doğum hikâyesiyle benzerlik gösteren bu efsanenin Kojiki ile Nihon Shoki'de yer almasının sebebi ise Çin'den gelen Nesturilik etkisi olduğu söylenebilir. Ayrıca, hikâye Buda'nın doğum hikâyesiyle de benzerlik göstermektedir.^[5]

Duyma yeteneği değiştir

Diğer bir rivayete göre, şikayetlerin dinlendiği bir toplantıda 10 kişinin aynı anda konuşmalarına rağmen, Shōtoku herkesi rahatlıkla anlayabilmiş ve tüm şikayetlere aynı anda çözüm bulabilmiştir. Ancak, aslında büyük ihtimalle 10 kişi önce sırayla dertlerini anlatmış ve sonra güçlü hafızasıyla sorunları aklında tutan Prens'in çözümleri sırayla bulmuştur.^[6]

Müneccimliği değiştir

Nihon Shoki'de "müneccimlik" özelliği olduğu yer almaktadır. Olacakları önceden görebildiği iddia edilen Shōtoku'nun geleceği birebir tasvir eden öngörülerini yazdığı bir kitabın varlığı rivayet edilmiştir. Bu rivayet, Heike Monogatari'nin sekizinci cildinde de tekrarlanmış, hatta bir başka tarihi kaynak olan Daiheiki'nin altıncı cildinde bu kitabın İmparator Godaigo'nun yönetimini her detayıyla tasvir ettiği belirtilmiştir. Edo Dönemi'nde insanları kötü anlamda etkileyeceği bahane edilerek, bu rivayetin basılacak eserlerde yer alması Bakufu tarafından yasaklanmıştır.

Uçması değiştir

Prens Shōtoku Efsaneleri'nde anlatılan bir hikâyede, 598 yılının Nisan ayında kendisine binek at arayan Shōtoku, gösterilen yüzlerce atın arasında siyah bir at görür ve atın kutsal olduğunu anlar. Yardımcısına bu atı alıp eğitmesini söyleyen Prens, aynı yılın Eylül ayında atı denemek ister. Shōtoku ata binince, at birden göğe yükselir ve uçmaya başlar. At, Fuji Dağı'nı uçarak aşıp Shōtoku'yu Shinano Beyliği'ne kadar götürür ve üç gün sonra geri getirir.

Prens Shōtoku İnancı değiştir

Prens Shōtoku'nun 8. yüzyılda "Japonya'nın Budası" olarak saygı gördüğü Nihon Shoki'de yer almış ve sadece Kamakura Dönemi'ne kadar hakkında yirmiden fazla biyografi yazılmıştır. Heykelleri yapılan Prens'in adına çeşitli şehirlerde tapınaklar inşa edilmiştir. Dahası, kendisinin Kannon Bosatsu'nun reenkarnasyonu olduğuna inananlar olmuştur.^[7]

Muromachi Dönemi'nden itibaren ölüm tarihi olarak kabul edilen 22 Şubat günü "Prens Shōtoku Günü" ilan edilmiş ve oduncular ile marangozlar tarafından Prens koruyucu ilah olarak benimsenmiştir. Bunun sebebi, Prens'in inşa ettirdiği muazzam büyüklükteki Shitennōji Tapınağı ile Noritaka Tapınağı'nın neredeyse tamamen ahşaptan yapılmış olmasıdır. Edo Dönemi'nde nalbant gibi diğer zanaatkarlar da Prens Shōtoku inancına dahil olmuş, büyük bir şevkle bu inancı sürdürmüşlerdir.

Günümüzde bu inanç halen ana tapınak olan Noritaka Tapınağı'nda devam ettirilmektedir.

Dış bağlantılar değiştir

Shōtoku Fermanı

Kaynakça değiştir

^ 巻二貞観元年（859年）五月十九日甲戌条、巻八貞観6年（864年）正月十四日辛丑条、巻卅八元慶4年（880年）十月廿日庚子条など。
^ 日本書紀では十七条憲法の直後の記事に「推古天皇十二年（604年）秋九月改朝礼因以詔之曰凡出入宮門以両手押地両脚跪之越梱則立行」とある。日本書紀は、十七条憲法と共に、役人は宮門を出る時、宮門に入る時は土下座、四つんばいになるように命じられたとしている。
^ 日本書紀は随を大唐国としている。また、日本書紀には国書の内容（「日出る処…」）の記述はない。
^ 田村圓澄は「その太子像は荒唐無稽な異聞奇瑞（きずい）で満たされている」とする。作者を藤原兼輔とする説が有力であったが、今日では疑問視されている（日本大百科全書（小学館））。
^ 『聖徳太子時空超越―歴史を動かした慧思後身説』王勇大修館書店、1994年
^ 久米邦武は、学僧が日本に持ち帰った景教（ネストリウス派）の知識が太子誕生説話に付会されたのだろうと推定している。佐伯好朗は、1908年に論文「太秦を論ず」において聖徳太子と関係の深い秦氏と景教とユダヤ人の関わりについて論じ景教博士と呼ばれた。さらに空想をたくましくして秦氏と古代イスラエル民族と直接に関連するという日ユ同祖論を唱える極端な仮説（手島郁郎『太秦の神-八幡信仰とキリスト景教』（1971年）が代表例）も存在する。
^ 『日本大百科全書』（小学館）聖徳太子の項

[1] 巻二貞観元年（859年）五月十九日甲戌条、巻八貞観6年（864年）正月十四日辛丑条、巻卅八元慶4年（880年）十月廿日庚子条など。

[2] 日本書紀では十七条憲法の直後の記事に「推古天皇十二年（604年）秋九月改朝礼因以詔之曰凡出入宮門以両手押地両脚跪之越梱則立行」とある。日本書紀は、十七条憲法と共に、役人は宮門を出る時、宮門に入る時は土下座、四つんばいになるように命じられたとしている。

[3] 日本書紀は随を大唐国としている。また、日本書紀には国書の内容（「日出る処…」）の記述はない。

[4] 田村圓澄は「その太子像は荒唐無稽な異聞奇瑞（きずい）で満たされている」とする。作者を藤原兼輔とする説が有力であったが、今日では疑問視されている（日本大百科全書（小学館））。

[5] 『聖徳太子時空超越―歴史を動かした慧思後身説』王勇大修館書店、1994年

[6] 久米邦武は、学僧が日本に持ち帰った景教（ネストリウス派）の知識が太子誕生説話に付会されたのだろうと推定している。佐伯好朗は、1908年に論文「太秦を論ず」において聖徳太子と関係の深い秦氏と景教とユダヤ人の関わりについて論じ景教博士と呼ばれた。さらに空想をたくましくして秦氏と古代イスラエル民族と直接に関連するという日ユ同祖論を唱える極端な仮説（手島郁郎『太秦の神-八幡信仰とキリスト景教』（1971年）が代表例）も存在する。

[7] 『日本大百科全書』（小学館）聖徳太子の項

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]