Nükleer por veya Nükleer gözenek, ökaryotik hücrelerin nükleer zarında bulunan, moleküllerin hücre çekirdeği ile sitoplazma arasında hareketini düzenleyen bir yapıdır. Bu yapı, nükleer por kompleksi (NPC) olarak adlandırılır ve birçok farklı proteinden oluşur.[1]

Por
Sistemnuclear envelope
Tanımlayıcılar
JSTORnuclear-pore
Microsoft Academic126725582
MeSHD022022
FMA63148

NPC'nin temel işlevi, RNA molekülleri, ribozomal proteinler ve diğer proteinler gibi büyük molekülleri hücre çekirdeğinden sitoplazmaya ve tam tersi yönde transfer etmektir. Bu transfer, belirli sinyal dizilerini içeren moleküller için seçici olarak gerçekleşir. Küçük moleküller, NPC aracılığıyla özgürce difüzyon yapabilir.

Kompleksin temel bileşenlerinden biri nükleoporinlerdir. Bu proteinler, NPC'nin yapısını oluşturur ve moleküllerin seçici hareketini sağlar. Bazı nükleoporinler, FG (fenilalanin-glisin) tekrarları içeren düzensiz protein yapılarına sahip olup, bu tekrarlar molekül taşıma işlemi için kritiktir.[2]

Nükleer taşıma, enerji harcamaz; bunun yerine Ran GTPaz döngüsüyle ilişkili konsantrasyon gradyanlarına dayanır. Nükleer por kompleksinin sayısı, hücre tipleri ve hücrenin yaşam döngüsündeki aşamaya göre değişir.[3]

İnsan hücre çekirdeğinin kapsamlı bir diyagramı.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Lin, D. H., Stuwe, T., Schilbach, S., Rundlet, E. J., Perriches, T., Mobbs, G., … Hoelz, A. (2016). Architecture of the nuclear pore complex symmetric core. Science, 352(6283), aaf1015. http://doi.org/10.1126/science.aaf1015
  2. ^ Peyro, M.; Soheilypour, M.; Lee, B.L.; Mofrad, M.R.K. (6 Kasım 2015). "Evolutionarily Conserved Sequence Features Regulate the Formation of the FG Network at the Center of the Nuclear Pore Complex". Scientific Reports. 5: 15795. Bibcode:2015NatSR...515795P. doi:10.1038/srep15795. PMC 4635341 $2. PMID 26541386. 
  3. ^ Maul, Gerd G; Deaven, Larry (1977). "Quantitative Determination of Nuclear Pore Complexes in Cycling Cells with Differing DNA Content". Journal of Cell Biology. 73 (3): 748-760. doi:10.1083/jcb.73.3.748. PMC 2111421 $2. PMID 406262. 

Dipnotlar değiştir