Nekropsi (patoloji)

Hayvanlara uygulanan postmortem uygulama biçimi

Nekropsi ya da nekroskopi, necroscopie'den (necro:ölü - leş, opsie:görme) köken alır.[1][2] İnsan dışındaki hayvanların kadavralarına veteriner hekimlerce uygulanan inceleme işlemidir.

Bir koyunun nekropsisi

Nekropsi hematolojik, biyokimyasal, tanısal görüntüleme, endoskopi veya tanısal cerrahi gibi klinik muayeneye değer katan bir uygulamadır.[3] Bilimsel araştırmalarda ve adli durumlarda bilgi vermek söz konusu olduğunda daima kadavra tümden incelenerek lezyonlu doku ve organların yanında normal görülenlerinde durumunun kaydedilmesi gerekir.[4] Nekropsi uygulaması; sürü sağlığı, hayvan bakımevlerindeki hayvanların sağlığı ve insan sağlığı için önem arz etmektedir.[5]

Birçok bölgede şarbon hastalığı gibi tehlikeli ve bulaşıcı hastalığa sahip olan hayvanlara nekropsi yapılması uygun görülmez veya yasaktır.[6][7]

Genel kuralları değiştir

Nekropsi zamanı: Ölümden sonra mümkün olduğunca hızlı yapılmalıdır. Bozulmayı önlemek için nekropsi zamanına kadar kadavra soğuk tutulmalıdır.[8]
Nekropsi yeri: Nekropsi salonları ya da kırsal alanlar.
Kadavranın imhası: Krematoryumlar bu iş için en uygun olan yerlerdir.Fakat en çok kullanılan yöntem kadavranın kireçli çukura gömülmesidir.[1]

Memeli hayvanlarda aşamaları[9] değiştir

 
Tavşan kadavrasına nekropsi uygulaması
  • Kadavra önce dıştan incelenir. Hayvanın kimliği, kadavranın beden yapısı, besi derecesi, ölüm anında hayvanın pozisyonu, ölüm belgeleri ve ölüm zamanı belirlenir ve anamnez alınır.[10]
  • Daha sonra sırt üstü pozisyonda düz ve uygun zemin üzerine konur.
  • Daha iyi inceleme yapılabilmesi içın, genellikle ön bacakların kadavradan kısmen ayrılması gerekir.
  • Arka bacaklar ise bacakların iç yüzündeki kasların koksa-femoral eklem hizasından kesilmesiyle iki yana açılır.
  • Vücut boşluklarının açılmasına geçilir.
  • Bu amaçla karın duvarı orta çizgi boyunca sternumdan anal bölgeye kadar kesilir, karın boşluğu açığa çıkarılır.
  • Göğüs boşluğu da her iki yandaki kaburgaların kesilip, sternum ve bağlayıcı dokuların uzaklaştırılmasıyla açılır.
  • İç organların çıkarılıp incelenmesi güdülen amaç çerçevesinde yapılır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Pendik Veteriner Kontrol Enstitüsü (PDF), 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 18 Ocak 2020  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Enstitü" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ "necropsy - Wiktionary". en.wiktionary.org (İngilizce). 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  3. ^ ÖZYİĞİT, Musa Özgür. "Koyun ve Kuzuların Nekropsi Bulgularının Makroskobik Olarak Değerlendirilmesi." Turkiye Klinikleri Veterinary Sciences-Internal Medicine-Special Topics 3.1 (2017): 101-108.
  4. ^ BÜYÜKBAŞ ve KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA SİSTEMİK NEKROPSİ TEKNİKLERİ, Veteriner Hekim Dr. Yavuz ULUSOY (PDF), 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 20 Ocak 2020 
  5. ^ "Necropsy". vdl.uky.edu (İngilizce). Kentucky Üniversitesi Veteriner Tanı Laboratuvarı. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 
  6. ^ "Şarbon Hastalığı hakkında". web.harran.edu.tr. 11 Eylül 2018. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  7. ^ "Anthrax facts". American Veterinary Medical Association (İngilizce). 4 Aralık 2001. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020. 
  8. ^ "Sample Collection – Necropsy". MU Veterinary Medical Diagnostic Laboratory (İngilizce). 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 
  9. ^ Labaratuvar Hayvanları ile Bazı Vahşi Hayvanlarda Nekropsi Yöntemleri 
  10. ^ "Nekropsi ve Demonstrasyon" (PDF). avys.omu.edu.tr. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. s. 65. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.