Loşna Kongresi
Loşna Kongresi (Arnavutça: Kongresi i Lushnjës), Tarihsel olarak Mbledhja Kombiare Lushje adıyla belgelenen, Arnavutluk'un Loşna kentinde 28 Ocak - 31 Ocak 1920 tarihleri arasında Arnavut siyasi liderlerinin düzenlediği bir konferanstır..[1]
Amacı, ülkenin ağırlıklı olarak İtalyan ve ikincil olarak Fransız birliklerinin askeri kontrolünden ve İtalyan yanlısı Dıraç merkezli hükûmetin siyasi liderliğinden kaynaklanan sorunları ele almaktır. Kaso Fuga'nın ikametgâhında düzenlenen toplantıya Arnavutluk'tan, Arnavutların yaşadığı komşu topraklardan ve Arnavut göçmen kolonilerinden 56 delege katıldı.
Elbasanlı Akif Paşa, kongrenini başkanı Ferit Vokopola ise sekreteri seçildi. Kongre, Dıraç hükûmetini geçersiz ilan etti ve Süleyman Delvina başkanlığında yeni bir kabine kurdu. Yeni hükûmet, Yüksek Konsey'den (Arnavutça: Këshilli i Lartë) ve Ulusal Konsey'den (Arnavutça: Këshilli Kombëtar) oluşuyordu. Kongrenin son kararı, Tiran'ın Arnavutluk'un yeni başkenti olarak belirlenmesi oldu. Kongre kararları, birkaç ay sonra Vlora Savaşı'na ve sonuç olarak İtalyan ordusunun Arnavutluk'tan tamamen çekilmesine ve ülkenin toprak bütünlüğünün 1921'de nihai olarak onaylanmasına yol açacaktı. Kongrenin apıldığı bina 1970 yılında müze haline geldi.
Katılımcılar değiştir
İlk komisyonunun üyeleri aşağıda listelenmiştir::[2]
- Besim Nuri
- Ferit Vokopola
- Ibrahim Karbunara
- Taullah Sinani
- Emin Vokopola
- Llazar Bozo
- Nebi Sefa
- Qemal Mullai
- Zija Mullai
- Mustafa Vokopola
- Eşref Fraşeri
- Jonuz Sefa
- Bayram Haxhiu
- İskender Poyani
- Kadri Jenisheri
- Teki Libohova
- Filip Papajani
- Abedin Nepravishta
- Jakov Bozo
- Andrea Papaj
- Kerim Arapi
- Rasim Hoca
- Arif Kurti
- Muntar Luarasi
- Reshat Shazivari
- Abdül Aziz
- Hasan Islami Like
- Hamit Xheka
Kararlar değiştir
Kongre, işgalci İtalyan ordusunun desteğini alan Dıraç Hükûmeti ile de ilgileniyordu. Kongreyi başlatan Abdül Üpi'nin, Kongre'nin diğer delegelerini korkutmak isteyen Dıraç Hükûmeti üyeleri tarafından öldürüldüğü iddia edildi. Kongre, ilk oturumunda oybirliğiyle Dıraç Hükûmeti'nin düşürülmesine ve güney Arnavutluk'un bir bölümünü kontrol eden İtalyan kuvvetlerine karşı silahlı örgütlenmeye karar verdi. Yüksek Konsey, yeni Arnavut devletinin liderlerinin işlevini yerine getirecek Luigj Bumçi, Elbasanlı Akif Paşa, Abdi Toptani ve Mihal Turtulli'den oluşurken, Ulusal Konsey Parlamento olarak görev yapacaktı. Kongrenin kararları, birkaç ay sonra Vlora Savaşı'na ve sonuç olarak İtalyan ordusunun Arnavutluk'tan tamamen çekilmesine yol açacaktı.
Kabine değiştir
- Süleyman Delvina, Başbakan
- Ahmet Zogoğlu – İçişleri bakanı
- Mehmed Konica – Dışişleri bakanı
- Kadri Prishtina – Adalet bakanı
- Ndoc Çoba – Maliye bakanı
- Sotir Peçi – Eğitim bakanı
- Ali Rıza Kolonya – Savaş bakanı
- Eşref Fraşiri – Kamu Hizmetleri direktörü
- Idhomene Kosturi – Posta-Telgraf İdaresi direktörü
- Elbasanlı Akif Paşa - Konferans başkanı
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Pearson, Owen (2004). Albania in the twentieth century: a history. I.B.Tauris. s. 138. ISBN 978-1-84511-013-0. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011.
- ^ Elsie, Robert (2013). Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris. s. 5. 27 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021.