Leman Cevat Tomsu
Prof. Dr. Leman Cevat Tomsu (d. 1913; Kayseri, Osmanlı İmparatorluğu – ö. 29 Nisan 1988; İstanbul, Türkiye), Türk mimar, akademisyen.
| Leman Cevat Tomsu | |
|---|---|
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1913 Kayseri, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Nisan 1988 İstanbul, Türkiye |
| Çalışma ve başarıları | |
| Ünlü yapıtları | Cerrahpaşa Poliklinik Binası, İstanbul Şehremini Halkevi Projesi, İstanbul Kayseri Halkevi Binası Projesi, Kayseri Gerede Halkevi Projesi, Bolu, Köy Enstitüleri Hamidiye ve Mahmudiye, Kepirtepe, Uludağ Sanatoryumu, Bursa |
Türkiye'de mimarlık diploması alan ilk iki kadından birisi (diğeri Münevver Belen) ve İstanbul Mimarlar Odası’na kaydolan ilk kadın mimar olarak Türkiye mimarlık tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Yaşamı değiştir
1913 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Kayseri şehrinde dünyaya geldi. Babası Tavlusun Köyü’nden Mustafa Cevat Bey’dir. Ailenin soyadı, Tavlusun köy meydanının ismi olan “Tomsu” sözünden gelir.[1]
Beş yaşında Erenköy Kız Lisesi’nde yatılı olarak okumaya gönderildi;[2] ilk ve orta öğrenimini bu okulda tamamladı. 1930 yılında Güzel Sanatlar Akademisi’ne yazıldı; 1934 yılında yüksek lisansını tamamladı ve 472 no'lu diploma sahibi mimar olarak mezun oldu.[3]
İstanbul Mimarlar Odası’na 499 numara ile kaydoldu. Mesleğine İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Müdürlüğü’nde çalışan Martin Wagner'in başladı. 1941 yılında asistan olarak Yüksek Mühendis Mektebi’nin (bugünkü adıyla İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Şubesine girdi. “Bursa Evleri” konulu tezi ile doçent unvanını aldı. Tezi, 1950’de kitap olarak yayımlandı. İstanbul Teknik Üniversitesinde görevli bulunduğu sırada İsviçre, Almanya, İsveç, Fransa ve İtalya’nın bazı şehirlerinde harp sonrası gelişmiş mimarlık ve şehirleşme sorunları üzerine etütler yaptı. 1958 yılında İngiltere’de iskân hukuku üzerine incelemelerde bulundu. İlerleyen dönemde de profesörlük unvanını aldı.
1936-1959 arasında 17 uygulama projesi yapan Tomsu, 1938-1954 arası katıldığı yarışmalarda 5’i birincilik olmak üzere 14 ödül aldı. İlk ürünleri olan Gerede ve Emirdağ CHP Evleri’nden belediye bürosunda gerçekleştirdiği plaj soyunma kabinleri, çocuk bahçesi, yüzme havuzu gibi projelerden yarışma projesi olarak hazırladığı banka yapısına kadar tüm eserlerinde dönemin mimarlık yaklaşımlarını yansıtan modernist sade bir dil tutturduğu, ancak 1940’lara doğru geleneksel vurgunun arttığı bir tasarım anlayışına yöneldiği görülmektedir.[2]
Tomsu, 1975 yılında emekli oldu. 29 Nisan 1988 tarihinde vefat etti.[4]
Hakkında basılı kaynaklar değiştir
- Neslihan Türkün Dostoğlu ve Özlem Erdoğdu Erkarslan (2013). Leman Cevat Tomsu, Türk Mimarlığında Bir Öncü. TMMOB Mimarlar Odası.[4]
Projelerinden seçmeler değiştir
- Cerrahpaşa Poliklinik Binası, İstanbul
- Samsun Merkez Bankası Proje Müsabakası, Samsun
- Şehremini Halkevi Projesi, İstanbul[5]
- Kayseri Halkevi Binası Projesi, Kayseri
- Etlik'te Ev Projesi, Ankara
- Gerede Halkevi Projesi, Bolu (Münevver Belen ile)[6]
- Köy Enstitüleri Hamidiye ve Mahmudiye, Kepirtepe (1941-1942,Emin Halid Onat ile)
- Uludağ Sanatoryumu, Bursa (1946, Emin Halid Onat ile)
Kaynakça değiştir
- ^ "Leman Cevad Tomsu, Arthaber.net 29.03.2011, Erişim tarihi:14.02.2014". 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014.
- ^ a b "Belgin Turan Özkaya, Elvan Altan Ergut, Yayın Değerlendirme: Leman Cevat Tomsu, Türk Mimarlığında Bir Öncü, 1913-1988, Mimarlık Dergisi Sayı 373, Eylül-Ekim 2013". 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014.
- ^ "Güzel Sanatlar Akademisi Mezuniyet Defteri". Mimarlık Müzesi. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013.
- ^ a b "Türkiye'nin İlk Kadın Mimarının Biyografisi Yayınlandı". Arkitera.com. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "arkt" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Şehremini Halkevi Projesi İzah Notu" (PDF). Mimarlar Odası Dergisi. 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013.
- ^ "Gerede Halkevi projesi" (PDF). Mimarlar Odası Dergisi. 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013.