Kalemtıraş veya kalemaçacak, kalemlerin uçlarını tıraş etmede kullanılan kırtasiye malzemesidir. Elektrikli ve elle çalışan kalemtıraşlar vardır. Genelde çelik bir kesici bölüm ve onu tutan plastik bir dış yüzeyden oluşur.

17. yüzyıl Osmanlı sanatının örneklerinden altın kakma olup değerli madenlerle süslenmiş bir kalemtıraş.
Klasik kalemtıraş
Pil ile çalışan bir kalemtıraş.

Tarihçe değiştir

Kalemtıraş adı Osmanlı devrinde hattat kalemtıraşları için kullanılırdı.[1] Günümüzde de hattatların kalem açmak için kullandıkları bu aletler işlemeli ve sanatkarane fildişi, mercan, gümüş, bağa gibi çeşitli kıymetli malzemelerden imal edilir.

Fransız matematikçi Bernard Lassimone, 1828'de kalemtıraş için ilk patenti alan kişi oldu[2] (Fransız patenti, numara #2444). Therry des Estwaux ise elle çalışan ilk kalemtıraşı icat etti. İlk ABD kalemtıraşı için ise Walter K. Foster, 1855 yılında patent aldı.[3] Elektrikli kalemtıraşların ofislerde kullanım için icat edilmesi 1917'yi buldu.[4] Ancak versatil kalemlerin icat edilmesi ve kullanımındaki artış, kalemtıraşların önemini bir ölçüde azalttı.

Kaynakça değiştir

  1. ^ J.W. Redhouse, An English and Turkish Dictionary, 1856.
  2. ^ Description des machines et procédés spécifiés dans les brevets d'invention, publ. par C.P. Molard. [With] Table générale des vingt premiers volumes... (Fransızca). 1835. ss. 583, 81-83. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020. 
  3. ^ "Handheld Pencil Sharpeners". 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Electric Pencil Sharpeners". 18 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.