Julius Caesar (oyun)

Shakespeare'in beş perdelik bir trajedisi

Julius Caesar, tanınmış İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından 1599'da yazılmış beş perdelik bir trajedidir.

Julius Caesar
The Tragedy of Julius Caesar
Julius Caesar'ın öldürülmesi Ressam: Karl Theodor von Piloty
Julius Caesar'ın öldürülmesi
Ressam: Karl Theodor von Piloty
YazarWilliam Shakespeare
İlk gösterim1599
Ülkeİngiltere
Orijinal dilİngilizce
Tür5 Perdelik Tarihsel Trajedi
Zaman ve mekânAntik Roma

Tarihin en ünlü suikastlarından birisini, Roma Cumhuriyeti diktatörü Julius Caesar’ın katlini ele alan oyun, Shakespeare ‘in antik Roma tarihini konu alan ve "Roma oyunları" diye anılan üç oyunundan ilkidir (diğerleri Coriolanus ile Antonius ve Kleopatra). Antik Yunan tarihçi Plutarkhos'un ünlü Roma ve Yunan büyüklerini karşılaştıran, 1579’da Thomas North tarafından İngilizceye çevrilmiş Paralel Yaşamlar adlı eseri oyuna kaynaklık etmiştir.[1]

Oyunun ilk defa 1599'da Shakespeare tarafından sahnelendiği, Globe Tiyatrosu’nda sahnelenen ilk veya ikinci eser olduğu düşünülür[2]

1623'te kitap olarak basılmış ve Birinci Folyo adı ile bilinen bu yayın, bütün diğer baskılara kaynak olmuştur.

Julius Caesar birinci folio' edisyonu baş sayfası

Oyun, ünlü Roma devlet adamı Julius Caesar'ın (Jül Sezar) adını taşısa da oyun kişileri arasında en önemli karakter o değildir. Julius Ceasar, oyunun sadece ilk üç perdesinde görülür ve üçüncü perdenin ilk sahnesinde ölür. Oyunun asıl kahramanı Marcus Junius Brutus'tur. Oyun, Brutus'un çok değer verdiği şeref, vatanseverlik ve dostluk prensiplerinin birbiri ile çelişmesi ve kişinin bu tür çelişkileri nasıl uzlaştırıp karar verebileceği üzerinedir.

Konu özeti değiştir

Oyunun konusu, Roma Cumhuriyetinde son büyük lider olan ve Roma Senatosu tarafından diktatör olması kabul edilmiş edilen Julius Caesar'ın bir komplo sonucu katledilmesi ve bu siyasal katlinin ortaya çıkardığı çok ciddi sonuçlardır. Ülkede daha demokratik bir sistem arzulayan bazı Romalı senatörler, Julius Ceasar’ın yönetiminin Roma vatandaşlarını köleleştireceğinden endişe ederler ve acımasız bir diktatör olarak gördükleri Sezar’dan kurtulmanın tek yolunun onu öldürmek olduğunda görüş birliğine varırlar. Suikastçilerden birisi Sezar’ın çok yakını olan Marcus Brutus’tur. Ceasar’ın öldürülmesi bir iç savaşa yol açar ve gerek Brutus, gerekse diğer suikastçilerden oyunun sonunda bir şekilde suikastın intikamı alınır.

Karakterler değiştir

  • Julius Caesar
  • Octavius Caesar - Julius Caesar'ın ölümünden sonraki triumvirlerden biri
  • Marcus Antonius - Julius Caesar'ın ölümünden sonraki triumvirlerden biri
  • M. Aemilius Lepidus - Julius Caesar'ın ölümünden sonraki triumvirlerden biri
  • Cicero - Senatör
  • Publius - Senatör
  • Popilius Lena- Senatör
  • Marcus Brutus - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi
  • Cassius - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi
  • Casca - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi
  • Trebonius - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi
  • Ligarius - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi,
  • Decius Brutus - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi,
  • Metellus Cimber - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi,
  • Cinna - Julius Caesar'a suikast için kurulan komplo grubu üyesi
  • Flavius - Tribün
  • Marullus - Tribün
  • Artemidorus - Knidos'lu bir sofist filazof
  • Bir kahin veya falcı
  • Cinna - bir sair, komploya dahil degildir
  • Lucilius,
  • Titinius,
  • Messala - Brutus ve Cassius'un arkadaşı
  • Genç Cato - Brutus ve Cassius'un arkadaşı
  • Volumnius - Brutus ve Cassius'un arkadaşı
  • Varro - Brutus'ün uşağı
  • Clitus - Brutus'ün uşağı
  • Claudius - Brutus'ün uşağı
  • Strato - Brutus'ün uşağı
  • Lucius - Brutus'ün uşağı
  • Dardanius - Brutus'ün uşağı
  • Pindarus - Cassius'un uşağı
  • Kalpurnia - Caesar'ın karısı
  • Portia - Brutus'un karısı

Film uyarlamaları değiştir

 
Sezar'ın bir hayalet olarak Brutus'a görünüp onun akıbetini bildirmesi.
  • Julius Caesar (1949 film): David Bradley uyarlaması. Başrollerde Antoni olarak Charlton Heston, Brutus olarak David Bradley ve Sezar olarak Harold Tasker.
  • Julius Caesar (1953 film): Joseph L. Mankiewicz uyarlaması. Başrollerde Antoni olarak Marlon Brando, Brutus olarak James Mason, Cassius olarak John Gielgud ve Sezar olarak Louis Calhern.
  • Carry On Cleo (1965 film): İngiliz yapımı güldürücü ve hicivci adaptasyon. Gerald Thomas uyarlaması. Başrollerde Anroni olarak Sid James, Sezar olarak ve Kloepatra olarak Amanda Barrie.
  • Julius Caesar (1970 film): Başrollerde Antoni olarak Charlton Heston, Brutus olarak Jason Robards ve Sezar olarak John Gielgud.
  • BBC Televizon Shakespeare Julius Caesar (1979 Televizyon filmi)
  • Anime Shakespeare Julius Caesar (1994 Televizyon için anime film): İngiliz ve Rus karma yapım. Yori Kulakov uyarlaması. Sezar'ı seslendiren Jos Ackland.
  • Sezar Ölmeli (2012): İtalyan yapımı film, İtalya'da bir hapishanede mahkûmların Julius Caesar oyununu sergilemek için yaptıkları provalardan oluşur.

Türkçeye çeviriler değiştir

  • Julsezar. (Kapakta ayrıca Latin harfleriyle JULIUS CÉSAR.) Çev. Abdullah Cevdet. Mısır: Matbaa-i ictihad, 1908.
  • Jules César (Jül Sezar). Çev. Mehmet Şükrü. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1930.
  • Jül Sezar. Çev. Mehmet Şükrü. İstanbul: Darülbedayi yayını, 1930.
  • Julius Caesar. Çev. Nureddin Sevin. 1942. Ankara, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları,1992.
  • Julius Caesar. Çev. Sabahattin Eyüboğlu. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1966.
  • Julius Caesar. Çev. Bülent Bozkurt. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2002.
  • Julius Caesar. Çev. Can Doğan. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınevi, 2012.

Kaynakça değiştir

Dış bağlantılar değiştir