Joaquim Chissano

Mozambik devlet başkanı (1986-2005)

Joaquim Alberto Chissano (d. 22 Ekim 1939), Mozambikli siyasetçi. Chissano, Afrika ülkesi Mozambik'te 1986 ile 2005 yılları arasında devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. Chissano bu süreçte 1986 ile 1990 yılları arasında Mozambik Halk Cumhuriyeti'ni, 1990 ile 2005 yılları arasında da Mozambik Cumhuriyeti'ni yönetmiştir.

Joaquim Alberto Chissano
2. Mozambik Devlet Başkanı
Görev süresi
6 Kasım 1986 - 2 Şubat 2005
Yerine geldiği Samora Machel
Yerine gelen Armando Guebuza
Mozambik Başbakanı
Görev süresi
20 Eylül 1974 - 25 Haziran 1975
Yerine gelen Mário da Graça Machungo (1986'da)
Kişisel bilgiler
Doğum 22 Ekim 1939
Malehice

Chissano o dönem Portekiz koloni bölgesi olan ülkesinde bulunan tek kolej olan ve Lourenço Marques'te (günümüzde Maputo) bulunan Liceu Salazar'ı kazanarak bu kolejde okumaya hak kazanan ilk siyahi öğrenci olmuştur. 1960 yılından itibaren tıp alanında eğitim alabilmek adına Portekiz'e gitmiştir. Ancak dönemin António de Oliveira Salazar ve Marcelo Caetano idaresinde kurulan Portekiz gizli polis teşkilatı Polícia Internacional e de Defesa do Estado (PIDE) tarafından kendisine yapılan baskılar sonucunda 1961 yılında ülkesin geri dönmek zorunda kalmıştır.

FRELIMO'nun kurucuları arasında ye alan Chissano, Portekiz koloni yönetimi tarafından takip edildiği bir dönemde Paris'e giderek öğrenim hayatına devam etmiştir. 1974 yılında ülkesinin bağımsızlık şartlarının konuşulduğu toplantılara katılmış, ülkesinin Portekiz Doğu Afrikası dönemi içindeki ilk ve tek başbakanlık görevi olmak üzere 1975 yılında elde edeceği bağımsızlığa kadar ülkenin başbakanı olarak görev almıştır.

Ülkesinin 1975 yılında Mozambik Halk Cumhuriyeti olarak bağımsızlığını elde etmesi sonrasında Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştır. Ülkenin ilk devlet başkanı olan Samora Machel'in 1986 yılında uçak kazasında hayatını kaybetmesi neticesinde ilk önce Chissano'nun da içerisinde yer aldığı FRELIMO Merkez Komitesi Siyasi Bürosu tarafından tüm devlet başkanlığı yetkilerini bu komitede toplayan geçici hükûmet kurulmuş, yaklaşık iki haftalık geçiş hükûmeti sonrasında da 6 Kasım 1986 tarihi itibarıyla da Chissano devlet başkanlığı makamına getirilmiştir.

Başkanlığı döneminde ülkede yaşanan iç savaşı bitirmeye yönelik faaliyetlerde bulunmuştur. 1990 yılında yeni bir anayasanın kabulü ile birlikte ülkenin adı Mozambik olmuş, komünist ve tek partili düzenden çok partili ve demokratik bir anayasal yapıya geçişin gerçekleşmesini sağlamıştır. Chissano, lideri olduğu FRELIMO'nun karşı grubu olarak yeni bir direniş hareketi olarak kurulan ve 1976'da iç savaşı başlatan RENAMO (Mozambik Ulusal Direnişi) ile 1992 yılında Roma'da anlaşma sağlayarak iç savaşa son veren en önemli kişilerinden biri olmuştur.

1994 yılında gerçekleştirilen seçimlerin ve 1999 yılında gerçekleştirilen seçimlerin de kendi lehine sonuçlanması neticesinde toplamda üç dönem makamda kalmayı başarmıştır. 2004 yılında gerçekleştirilen seçimlere katılmayan Chissano, başkanlığı söz konusu seçimlerden galip çıkan Armando Guebuza'ya devrederek makamdan ayrılmıştır.

Chissano başkanlığının son yılı olan 2003 ile 2004 yılları arasında ayrıca Afrika Birliği başkanlığını da yürütmüştür.[1]

Ödülleri değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Chissano Afrika Birliği başkanı". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2015. 

Dış bağlantılar değiştir