Itzcoatl
Itzcoatl (Klasik Nahuatl: Itzcōhuātl [itsˈkoːwaːtɬ], Obsidyen Yılan) 1427 ila 1440 yılları arasında hüküm süren dördüncü Aztek imparatoru. Onun döneminde Aztekler Tepanek boyunduruğundan kurtularak imparatorluklarının temellerini atmıştır.
Gençliği ve tahta çıkışı değiştir
Itzcoatl, ilk Aztek imparatoru Acamapichtli’nin evlilik dışı çocuğu olarak dünyaya gelir.[1] Ondan önceki hükümdar olan Chimalpopoca, komşu Tepane şehir devleti olan Azcapotzalco hükümdarı Maxtla tarafından öldürülünce başa geçer.
Hükümdarlığı ve Üçlü Aztek İttifakı değiştir
Tahta çıktığında Texcoco hükümdarı Nezahualcoyotl ile ittifak yaparak Maxtla’yı yenecek ve Orta Meksika bölgesinde Tepanek egemenliğine son verecektir.Zaferden sonra Tlacopan ve Texcoco ile Aztek Üçlü İttifakı olarak adlandırılacak ortaklığı başlatır. Bu ortaklık aynı zamanda Aztek İmparatorluğunun da ilan edilmesidir.
Seferleri değiştir
Itzcoatl, Xochimilco ve Chalco göllerinin güney kıyılarına gözlerini diker. Bu kıyılardaki tatlı su kaynakları tarım yapılması için çok elverişli olanaklar sunmaktadır. 1430 yılında Xochimilco, 1432 yılında Mixquic ve 1433 yılında yapılan Cuitlahuac ile Tezompa seferleriyle bu kıyılar ele geçirilecek, böylece Tenochtitlan için çok önemli tarımsal kaynak sağlanmış olacaktır.
Seferlerde kazanılan zaferlerle beraber Itzcoatl Culhuaların kralı anlamına gelen Culhua tecuhtli payesini, Tlacopan kralı Totoquilhuaztli ise Tepaneklerin kralı anlamına gelen Tepaneca tecuhtli payesini kullanmaya başlar.
1439 yılında Itzcoatl Meksika Vadisinin dışına çıkarak günümüzdeki Cuernavaca’da bulunan Cuauhnahuaclara saldırır.
Tarih yazımı değiştir
Kıtaya sonradan gelen İspanyol konkistadorların anlattıklarıyla oluşan Madrid Codex’de Itzcoatl’ın Aztekler tarafından yazılan tüm tarih el yazmalarının imha edilmesini istediği iddia edilir.[2] El yazmalarının imha edilmesinin savaş tanrısı Huitzilopochtli’ya saygıdan dolayı yapıldığı da iddia edilir.
Geleneği değiştir
1440 yılındaki ölümünden sonra I. Moctezuma’ya kurumsallaşmış bir devlet yapısına sahip bir imparatorluk devreden Itzcoatl saltanatı sırasında sayısız ibadet yeri, yol ve su kanalları inşa ettirmiştir.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
Konuyla ilgili yayınlar değiştir
| Wikimedia Commons'ta Itzcoatl ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Aguilar-Moreno, Manuel (2007). Handbook to Life in the Aztec World. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533083-0
- Coe, Michael D.; Dean Snow and Elizabeth P. Benson (1986). Atlas of Ancient America. New York: Facts on File. ISBN 0-8160-1199-0
- Hassig, Ross (1988). Aztec Warfare: Imperial Expansion and Political Control. Civilization of the American Indian series, no. 188. Norman: University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-2121-1
- León-Portilla, Miguel (1963). Aztec Thought and Culture: A Study of the Ancient Náhuatl Mind. Civilization of the American Indian series, no. 67. Jack Emory Davis (trans.). Norman: University of Oklahoma Press
- Weaver, Muriel Porter (1993). The Aztecs, Maya, and Their Predecessors: Archaeology of Mesoamerica. San Diego, California: Academic Press. ISBN 0-12-739065-0