I. Vasili
I. Vasili veya Vasili Dmitriyeviç, (Rusça: Василий Дмитриевич İvan Veliki) (30 Aralık 1371, Moskova - 27 Şubat 1425, Moskova), 1389-1425 arasında Moskova Büyük Prensi.
| I. Vasili | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Moskova Büyük Prensi | |||||
| Hüküm süresi | 19 Mayıs 1389 - 27 Şubat 1425 | ||||
| Önce gelen | Dmitri Donskoy | ||||
| Sonra gelen | II. Vasili | ||||
| Doğum | 30 Aralık 1371 Moskova, Moskova Büyük Dükalığı | ||||
| Ölüm | 27 Şubat 1425 (53 yaşında) Moskova, Moskova Büyük Dükalığı | ||||
| Defin | Mikâil Katedrali, Moskova Kremlini | ||||
| Eş(ler)i | Sofya (Litvanya)[1] | ||||
| Çocuk(lar)ı | Anna Vasiliyevna (Bizans İmparatoriçesi) Yuri Vasiliyeviç | ||||
| |||||
| Hanedan | Rurik | ||||
| Babası | Dmitri Donskoy | ||||
| Annesi | Eudoksiya | ||||
| Dini | Doğu Ortodoks | ||||
Hayatı değiştir
İlk yılları değiştir
Moskova büyük prensi Dmitri Donskoy ile eşi Prenses Eudoksiya'nın ilk oğlu olarak 1371 yılında Moskova'da doğdu.
1383 yılında henüz 12 yaşındayken babasının Vladimir Büyük Prensi unvanıyla Rus topraklarını yönetmesi hakkında onayını almak üzere Altın Orda Hanı Toktamış'a elçi olarak gitti. Tver prensliğinin de aynı unvanın peşinde olmasına rağmen, Vasili isteğini kabul ettirdi.[2] Ancak Toktamış onu sarayında rehin tutmaya başladı. 1386'da Timur'un Altın Orda seferi sırasındaki karışıklıktan yararlanarak Moskova'ya dönmeyi başardı. Daha sonra bir Moskova birliğiyle birlikte dönerek Timur'a karşı Toktamış'ın yanında saf tutarak barışı sağladı. Toktamış'ın da onay ve izniyle Nijni Novgorod (bugün Gorki) ve Murom prensliklerini ilhak etti.[3]
Hükümdarlık dönemi değiştir
1389 yılında babasının yerine hükümdar olduğunda 18 yaşındaydı. Babasının Rus topraklarını birleştirme çabalarını devam ettirdi.
Eşi Sofya'nın babasının yönetimindeki Litvanya Büyük Dükalığı ve Veliki Novgorod ile çatışmalarında üstünlük sağlayamadı.
Timur'un Toktamış'ı yendikten sonra 1395 yılında Rus topraklarına da saldırmasıyla, Vasili de savaşmak için ordusunu geliştirmek zorunda kaldı. Fakat Timur savaşmadan geri çekildi.
Timur'un seferlerinden sonra Vasili Altın Orda devletine haraç vermeyi bırakmıştı. Toktamış'ın yerine Emir olarak geçen Edige Mirza Bahadır, 1408 yılında Moskova'yı kuşattı. Bunun üzerine Vasili yeniden Altın Orda devletine boyun eğdi ve tekrar haraç vermeye başladı.[2]
1411 yılında Vasili, Moskova Knezliği'nin etkinliğini arttırmak için kızı Anna'yı Bizans İmparatoru VIII. İoannis ile evlendirdi. Fakat bu evlilik yoluyla kurulan bu ilişki yalnız üç yıl sürebildi. Prenses Anna, o dönem Avrupa'da büyük kayıplara yol açan Kara Veba nedeniyle öldü.[4]
1404 yılında Duyuru Katedrali'nin arkasında Rusya'nın ilk mekanik saat bulunan saat kulesi inşa edildi. Rahip Sırp Lazar'ın icadı olan bu mekanik saat, o dönem teknik bir mucize olarak algılanmıştı.[5][6]
_07.jpg)
I. Vasili, 1425 yılında Moskova'da öldü.[7]
Kaynakça değiştir
- ^ "Sofia's listing, along with her husband, in "Medieval lands" by Charles Cawley". 30 Mayıs 2014. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017.
- ^ a b Previté-Orton, C. W. (1975). Cambridge Medieval History, Shorter: Volume 2, The Twelfth Century to the Renaissance (İngilizce). Londra: Cambridge University Press. s. 1019. ISBN 0521099773. 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ Moss, Walter G. (2003). A History of Russia Volume 1: To 1917 (İngilizce). Londra: Eastern Michigan Üniversitesi - Anthem Press. s. 187. ISBN 1-84331-023-6. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ Shubin, Daniel H. (2004). A History of Russian Christianity (İngilizce). I: From the Earliest Years through Tsar Ivan IV. New York: Algora Publishing. s. 118. ISBN 9780875862873.
- ^ Radetić, M. (4 Aralık 2004). "Šest vekova Lazarevog sata". Novosti. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ Tošić, Gordana; Tadić, Milutin (2004). Hilandarski monah Lazar, prvi srpski časovničar. Kalenić. ISBN 9788684183066. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ Kurat, Akdes Nimet (1987). "10". Rusya tarihi: başlangıçtan 1917'ye kadar. xiii. Türk Tarih Kurumu yayınları. s. 537. 13 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2017.
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta I. Vasili ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Basil (Muscovy). |
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Dmitri Donskoy |
.svg) Moskova Büyük Prensi 19 Mayıs 1389 - 27 Şubat 1425 |
Sonra gelen: II. Vasili |