I. Manuçehr ya da Manuçehr bin Yezid - Şirvanşahlar Devleti'nin 11. şahı ve Kesrani Hanedanı'nın kurucusu.

Manuçehr bin Yezid
XI. Şirvanşah
Hüküm süresi1027 – 1034
Önce gelenII. Yezid Mezyed
Sonra gelenII. Ali
Ölüm1034, Şamahı
HanedanKesrani Hanedanı
BabasıYezid bin Ahmet
Diniİslam

Saltanatı değiştir

Şirvanşah Manuçehr'in saltanat yılları iç karışıklıklar, düşman baskınları ve taht entrikaları ile geçmiştir. 11. yüzyılın ilk yarısında Şirvanşahlar Devleti komşu ülkelerle pek de iyi geçinmemekteydi. Bu düşman ilişkileri sebebiyle Şirvanşah Manuçehr ilk seferini Derbent bölgesine yaptı. Hicri 420 (Miladi 1029) tarihinde yapılan saldırı başarısız olunca, Derbentemiri gelecek yıl Şirvan'a saldırdı ve buraları yakıp yıktı.

Rus Seferi değiştir

M. 1030 tarihinde Ruslar Şirvan'a saldırdı ve Bakü şehri 38 Rus savaş gemisi ile muhasıraya alındı. Şirvanşah Manuçehr'in karşı saldırısıyla muhasıra kaldırıldıysa da, rus gemileri Kura Nehri'yle kuzeye doğru yüzerek ülke içlerine ilerledi. Ancak Şirvanşah bu ilerlemeyi durdurmak maksadıyla Aras Nehri karşısına büyük bir bent yaptırdı. Böylece, Rusların bu seferi başarısızlıkla sonuçlandı.

H. Zilhicce 421 (M. Kasım 1031) tarihinde tekrar Arran'a gelen Ruslar bu kez Şirvanşah'ın kayınbiraderi olan Şeddadi hükümdarı Musa bin Fazıl tarafından püskürtüldü.[1] Ancak bir yıl sonra alan ve serir tayfalarıyla birlikte tekrar Şirvan'a saldıran Ruslar başkent Yezidiye'yi ele geçirdi. Burayı yakıp yıkan Ruslar topladıkları ganimetle kaçmak isterken bu kez Derbent emiri Mansur bin Maymun tarafından pusuya düşürüldü ve topladıkları ganimeti alamadan kaçtılar.[2]

Ölümü değiştir

H. 425 (M. 1034) yılında Şirvanşah Manuçehr 7 yıllık saltanatının sonunda kardeşi Şehzade Ebu Mansur (II. Ali) tarafından yaralanarak öldürüldü. "Tarih-i El-Bab" kitabında olay şöyle geçmektedir.

"Şehzade Ebu Mansur'la aşk yaşayan Şeddadi hükümdarının kızkardeşi Sitti binti Fazıl'ın Şirvanşah Manuçehr'le evlenmesi iki kardeş arasında iplerin gerilmesine sebep olmuştu. Şirvanşahın karısıyla birlikte hareket eden şehzade H. 425 (M. 1034) yılında sandukada gizlenerek saraya gizlice girdi ve Şirvanşahı boynundan yaraladı. Ancak henüz ölmeyen şaha son darbeyi karısı Sitti Hatun vurdu ve Şah katledildi. Halıya sarılarak saraydan çıkartılan şah gizlice defnedildi ve şehzade Mansur II. Ali Kesrani ismiyle tahta geçti. Kadim kanunlar esasında saltanatının birinci yılında (M. Ocak 1035) abisinin karısıyla evlendi."[3]

Ailesi değiştir

Şirvanşah Manuçehr Şeddadi hükümdarı Mansur bin Maymun'un kızkardeşi Sitti Hatun'la diplomatik bir evlilik yapmış, bu evlilikten bir oğlu olmuştur.

  • Şehzade Hürmüz - Tabasaran valisi. 9 Nisan 1065 tarihinde öldü. Ölüm sebebi bilinmemektedir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Ahmed bin Lütfullah, s.216, arap metni, §11, s.237
  2. ^ Sara Aşurbeyli – Şirvanşahlar Devleti, IV cilt, Bakü, 2007
  3. ^ Mинopcкий, c.54, arap metni § 15-16, s. 11-12