Henry Addington (30 Mayıs 1757 - 15 Şubat 1844), 1801-1804 yılları arasında Birleşik Krallık Başbakanı olarak görev yapmış İngiliz Muhafazakâr devlet adamıdır.

Sidmouth Vikontu
Henry Addington
PC
William Beechey'in portresi, y. 1803
Birleşik Krallık Başbakanı
Görev süresi
17 Mart 1801 - 10 Mayıs 1804
Hükümdar III. George
Yerine geldiği Genç William Pitt
Yerine gelen Genç William Pitt
Birleşik Krallık İçişleri Bakanı
Görev süresi
11 Haziran 1812 - 17 Ocak 1822
Başbakan Robert Jenkinson
Yerine geldiği Richard Ryder
Yerine gelen Robert Peel
Birleşik Krallık Özel Konseyi Lord Başkanı
Görev süresi
8 Nisan 1812 - 11 Haziran 1812
Başbakan Spencer Perceval
Robert Jenkinson
Yerine geldiği John Pratt
Yerine gelen Dudley Ryder
Görev süresi
8 Ekim 1806 - 26 Mart 1807
Başbakan William Grenville
Yerine geldiği William Fitzwilliam
Yerine gelen John Pratt
Görev süresi
14 Ocak 1805 - 10 Temmuz 1805
Başbakan Genç William Pitt
Yerine geldiği William Cavendish-Bentinck
Yerine gelen John Pratt
Birleşik Krallık Hazine Şansölyesi
Görev süresi
14 Mart 1801 - 10 Mayıs 1804
Başbakan Kendisi
Yerine geldiği Genç William Pitt
Yerine gelen Genç William Pitt
Avam Kamarası Lideri
Görev süresi
17 Mart 1801 - 10 Mayıs 1804
Başbakan Kendisi
Yerine geldiği Genç William Pitt
Yerine gelen Genç William Pitt
Birleşik Krallık Parlamentosu Üyesi
Görev süresi
1784-1805
Yerine geldiği Henry Jones
Yerine gelen Thomas Grimston Estcourt
Seçim bölgesi Devizes
Kişisel bilgiler
Doğum Henry Addington
30 Mayıs 1757(1757-05-30)
Holborn, Middlesex, İngiltere
Ölüm 15 Şubat 1844 (86 yaşında)
Richmond Parkı, Surrey, İngiltere
Defin yeri St. Mary the Virgin, Mortlake
Partisi Tory
Evlilik(ler)
Ursula Hammond
(e. 1781; ö. 1811)

Marianne Townsend
(e. 1823)
Bitirdiği okul Cheam Okulu
Reading Okulu
Brasenose Koleji
Winchester Koleji
Dini Anglikanizm
İmzası

Addington, 1802'de Napolyon Fransası ile yapılan ve Fransız Devrim Savaşları sırasında İkinci Koalisyon'un sonunu getiren olumsuz bir barış olan Amiens Antlaşması'nı sağlamasıyla tanınır. Bu antlaşma bozulunca savaşa yeniden başladı, ancak müttefikleri yoktu ve Üçüncü Koalisyon Savaşı'nın öncesinde nispeten zayıf bir savunma savaşı yürüttü. Addington'dan önce başbakan olan Genç William Pitt'in lehine görevinden ayrılmak zorunda kaldı. Addington, 1812'den 1822'ye kadar on yıl süren İçişleri Bakanlığı döneminde demokratik reformları savunanlara yönelik gerici baskılarıyla da tanınır. Addington, 1782'de kurulduğundan beri bu makamda kesintisiz olarak en uzun süre görev yapan kişidir.

Kariyeri değiştir

1784'te Avam Kamarası'na Devizes Parlamento Üyelerinden biri olarak seçildi ve 1789'da Avam Kamarası Lideri oldu. Mart 1801'de Genç William Pitt, Kral III. George'un İrlanda'daki Roma Katolikleri üzerindeki mevcut bazı siyasi kısıtlamaları kaldırmayı reddetmesi (Katolik Özgürlüğü) üzerine görevinden istifa etti, ancak kötü sağlık durumu, savaştaki başarısızlık, ekonomik çöküş, kıtlık nedeniyle endişe verici düzeyde sosyal huzursuzluk ve Kabine içindeki uzlaşmaz bölünmeler de rol oynadı. Hem Pitt hem de Kral, kendi itirazlarına ve Kral ile Pitt'i uzlaştırma çabalarının başarısız olmasına rağmen Addington'ın Başbakanlık görevini üstlenmesinde ısrar etti.

Başbakanlık değiştir

Dış politika, görev süresinin en önemli parçasıydı. Bazı tarihçiler bu politikayı oldukça eleştirmiş ve İngiltere'nin en büyük ihtiyaçlarına karşı cahil ve kayıtsız kalındığını söylemişlerdir. Ancak Thomas Goldsmith, Addington ve Hawkesbury'nin kaotik bir başına buyruk yaklaşımdan ziyade, davranışlarını yöneten kurallar ve varsayımlara dayanan mantıklı, tutarlı ve Avrupa merkezli bir güç dengesi politikası yürüttüklerini savunmaktadır.

Addington'ın iç reformları gelir vergisinin etkinliğini iki katına çıkardı. Dış ilişkilerde ise 1802'de Amiens Antlaşması'nın imzalanmasını sağladı. Antlaşmanın koşulları İngiliz hükûmetinin kabul edebileceği en asgari düzeyde olsa da, Napolyon Bonapart İngilizler için daha elverişli hiçbir koşulu kabul etmeyecekti ve İngiliz hükûmeti savaş harcamaları, İngiliz malları için Kıta pazarlarının kaybı ve yaygın kıtlık ve sosyal huzursuzluğa yol açan art arda iki başarısız hasat nedeniyle mali bir çöküş durumuna ulaşmış ve barışı bir zorunluluk haline getirmişti.

1803'ün başlarında Britanya'nın mali ve diplomatik durumu Addington'ın Fransa'ya savaş ilan etmesine izin verecek kadar iyileşmişti ki, Fransızların Malta savunması için yakın görünen bir Fransız işgalini savuşturacak kadar güvenli bir anlaşmaya izin vermeyecekleri anlaşıldı.

O dönemde ve o zamandan beri Addington, savaştaki yetersiz yönetimi ve savunma pozisyonu nedeniyle eleştirilmektedir. Ancak müttefikleri olmayan İngiltere'nin seçenekleri savunmayla sınırlıydı. Güçlerini arttırdı, genişletilmiş bir savaşı finanse edebilecek bir vergi tabanı sağladı ve bazı Fransız mülklerini ele geçirdi. Addington müttefik kazanmak için Rusya, Avusturya ve Prusya ile daha iyi ilişkiler geliştirdi ve bu ilişkiler görevden ayrılmasından kısa bir süre sonra Üçüncü Koalisyon ile sonuçlandı. Addington ayrıca güney kıyılarında Martello kuleleri inşa ederek ve 600.000'den fazla silahlı adam yetiştirerek Fransız işgaline karşı İngiliz savunmasını güçlendirdi.

Kral onun yanında dursa da bu yeterli değildi çünkü Addington Parlamentonun her iki kanadında da yeterince güçlü bir konuma sahip değildi. Mayıs 1804'e gelindiğinde, Addington'ın savaş politikalarına yönelik partizan eleştiriler, Addington'ın bakanlığını değiştirmeleri gerektiğine karar veren üç büyük grup (Grenvillites, Foxites ve Pittites) tarafından bir parlamento darbesi için bahane sağladı. Addington'ın en büyük başarısızlığı, kendi çevresi ve Kral'ın dostları dışındaki milletvekillerinin sadık desteğini alarak parlamentoda çoğunluğu sağlayamamasıydı. Bu, vasat konuşma yeteneğiyle birleşince, onu Pitt'in parlamento yönetimindeki ustalığına ve eşsiz hitabet becerilerine karşı savunmasız bıraktı. Pitt'in Mart 1804'te Addington'a karşı parlamento saldırısı, Avam Kamarası'nda yenilginin yakın olduğu noktaya kadar parlamento çoğunluğunun zayıflamasına yol açtı.