Heilongjiang
Heilongjiang (Basitleştirilmiş Çince: 黑龙江; Geleneksel Çince: 黑龍江; pinyin: Hēilóngjiāng), Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula (Mançu alfabesi: ᠰᠠᡥᠠᠯᡳᠶᠠᠨ
ᡠᠯᠠ, yani "Kara Nehir")'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.
| Heilongjiang Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: 黑 (pinyin: Hēi) | ||||||||||||||
.svg)
| ||||||||||||||
| Adın kökeni | 黑 hēi — kara/siyah 龙 lóng — ejderha 江 jiāng — nehir "Amur Nehri" | |||||||||||||
| İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
| Başkenti | Qiqihar (1949-1953) Harbin (1954-günümüz) | |||||||||||||
| En büyük şehri | Harbin | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Zhang Qingwei | |||||||||||||
| Vali | Lu Hao | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 454.800 km² (6.) | |||||||||||||
| Nüfusu (2010) - Nüfus yoğunluğu |
38.313.991[1] (15.) 84 kişi/km² (28.) | |||||||||||||
| GSYİH (2016) - kişi başına |
CNY 150 trilyon (20.) CNY 40.365 (20.) | |||||||||||||
| İGE (2010) | 0,704 (yüksek) (12.) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | Han - %95 Mançu - %3 Koreli - %1 Moğol - %0,4 Hui - %0,3 | |||||||||||||
| İl düzeyi | 13 | |||||||||||||
| İlçe düzeyi | 130 | |||||||||||||
| Belde düzeyi† | 1274 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN-23 | |||||||||||||
| Resmî websitesi http://www.hlj.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
Heilongjiang eyaleti güneyde Jilin ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır. Üstelik kuzeyi ve doğusunda Rusya sınırı yer almaktadır.
Amur Nehri, Çin ile Rusya arasındaki sınırı oluşturmaktadır. Heilongjiang, Çin'in hem en kuzey noktasını (yani Amur Nehri üzerindeki Mohe İli) hem de en doğu noktasını (Amur ile Ussuri nehirlerinin kesiştiği nokta) barındırmaktadır.
İdari yapılanma değiştir
Heilongjiang toplam 13 farklı il düzeyi bölümden oluşmak üzere 12 il düzeyi şehir (bunların biri eyalet altı şehirdir) ve 1 ile bölünür.
| Heilongjiang Eyaleti'nin İdari Bölümleri | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
☐ Jiagedaqi ile Songling semtleri de facto olarak Daxing'anling Bölgesi'ne bağlı olsalar da, de jure olarak İç Moğolistan'a bağlı Oroqen Özerk Sancağı'nın parçalarıdır.
| |||||||||
| Bölüm kodu[2] | İsim | Çince Pinyin |
Alan (km2) | Nüfus[3] (2020 yılı) |
Merkez | İlçe düzeyi bölümler[4] | |||
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | Özerk ilçeler | ||||||
| 230000 | Heilongjiang | 黑龙江省 Hēilóngjiāng Shěng |
452.538,43 | 31.850.088 | Harbin Şehri | 54 | 21 | 45 | 1 |
| —Eyalet altı şehir— | |||||||||
| 230100 | Harbin Şehri | 哈尔滨市 Hā'ěrbīn Shì |
53.076,48 | 10.009.854 | Songbei Semti | 9 | 2 | 7 | |
| —İl düzeyi şehir— | |||||||||
| 230200 | Qiqihar Şehri | 齐齐哈尔市 Qíqíhā'ěr Shì |
42.255,46 | 4.067.489 | Jianhua Semti | 7 | 1 | 8 | |
| 230300 | Jixi Şehri | 鸡西市 Jīxī Shì |
22.494,48 | 1.502.060 | Jiguan Semti | 6 | 2 | 1 | |
| 230400 | Hegang Şehri | 鹤岗市 Hègǎng Shì |
14.665,01 | 891.271 | Xiangyang Semti | 6 | 2 | ||
| 230500 | Shuangyashan Şehri | 双鸭山市 Shuāngyāshān Shì |
22.051,13 | 1.208.803 | Jianshan Semti | 4 | 4 | ||
| 230600 | Daqing Şehri | 大庆市 Dàqìng Shì |
21.204,82 | 2.781.562 | Sartu Semti | 5 | 3 | 1 | |
| 230700 | Yichun Şehri | 伊春市 Yīchūn Shì |
32.800,28 | 878.881 | Yimei Semti | 4 | 1 | 5 | |
| 230800 | Jiamusi Şehri | 佳木斯市 Jiāmùsī Shì |
32.469,98 | 2.156.505 | Qianjin Semti | 4 | 3 | 3 | |
| 230900 | Qitaihe Şehri | 七台河市 Qītáihé Shì |
6.190,09 | 689.611 | Taoshan Semti | 3 | 1 | ||
| 231000 | Mudanjiang Şehri | 牡丹江市 Mǔdānjiāng Shì |
38.827,19 | 2.290.208 | Dong'an Semti | 4 | 5 | 1 | |
| 231100 | Heihe Şehri | 黑河市 Hēihé Shì |
66.861,93 | 1.286.401 | Aihui Semti | 1 | 3 | 2 | |
| 231200 | Suihua Şehri | 绥化市 Suíhuà Shì |
34.873,12 | 3.756.167 | Beilin Semti | 1 | 3 | 6 | |
| —İl— | |||||||||
| 232700 | Daxing'anling İl | 大兴安岭地区 Dàxīng'ānlǐng Dìqū |
64.768,44[a] | 331.276 | Jiagedaqi Semti | 1 | 2 | ||
Nüfus değiştir
2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Heilongjiang'ın toplam nüfusu 38.313.991.[1]
Etnik yapı değiştir
Heilongjiang'daki başlıca etnik gruplar şunlardır:
| Etnik grup | Nüfus |
|---|---|
| Han | 36.939.181 |
| Koreli | 327.806 |
| Moğol | 125.483 |
| Hui | 101.749 |
| Mançu | 748.020 |
| Daur | 40.277 |
| Sibo | 7.608 |
| Oroçen | 3.943 |
| Nanay (Hezhe) | 3.613 |
Tablodaki grupların dışında Heilongjiang, "Kırgız" etnik kimliğine (Çince: 柯尔克孜族; pinyin: Kē'ěrkèzī zú) sahip 1.431 kişi barındırır; bu, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nden sonra Çin sınırları içerisindeki en büyük "Kırgız" nüfusudur.[1] Bu Kırgızlar ağırlıklı olarak Qiqihar'a bağlı Fuyu İlçesi'nde yaşamaktadır, lâkin Sincan Kırgızlarının konuştukları Kıpçak Kırgızcasından farklı olarak, bu Fuyu Kırgızlarının konuştukları "Fuyü Gırgıs dili" bir Kıpçak dili olmayıp daha çok Hakasçaya benzer.[5][6]
Diller değiştir
Heilongjiang sakinlerinin çoğu Han Ulusu'na ait olup Beifanghua konuşur. Beifanghua'nın bir lehçesi olan Kuzeydoğu Guanhua'nın (Çincede kısaca "" 东北话 olarak bilinir) farklı değişkeleri eyalet çapında konuşulur. Bunun dışında, Ethnologue'a göre, Heilongjiang'da konuşulan azınlık dilleri Daur dili, Evenkice, Fuyü Gırgıs dili (Hakasça), Korece, Mançuca, Moğolca, Nanay dili, Oroçence ve Rusçadır.[7]
Ayrıca bakınız değiştir
Wikimedia Commons'ta Heilongjiang ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Dipnot değiştir
- ^ Daxing'anling İli'nin toplam alanı 82.928,80 km2'dir. Heilongjiang sınırları içerisinde yer alan kısmın alanı 64.768,44 km2; geri kalan 18.160,36 km2 ise İç Moğolistan sınırları içerisinde yer almaktadır.
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d "中华人民共和国国家统计局 >> 第六次人口普查数据". stats.gov.cn. 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
- ^ "2020年黑龙江省第七次全国人口普查主要数据公报". 黑龙江省统计局. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ 中华人民共和国民政部 (August 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9.
- ^ Keith Brown, Sarah Ogilvie, (Ed.) (2010). Concise Encyclopedia of Languages of the World [Dünya Dilleri Ansiklopedisi] (İngilizce) (revize edilmiş bas.). Elsevier. s. 1109. ISBN 0080877753. Erişim tarihi: 24 Nisan 2014.
- ^ Johanson 1998 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived Nisan 16, 2016 at the Wayback Machine, s. 83.
- ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
Dış bağlantılar değiştir
- Heilongjiang resmi sitesi 3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Çince)
 | Çin Halk Cumhuriyeti'deki yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |