Günlük yaşam
Günlük yaşam, gündelik yaşam ya da gündelik hayat, zamanın geniş ve olağan akışında her gün tekrarlanan ve her gün gerçekleşen rutinlerdir. Kavram kendi içinde bir sıradanlığı ifade etmektedir. Genel olarak düşünme, yeme, içme, uyuma, uyanma, temizlik, çalışma, ev hayatı vb. gibi tekrarlanan faaliyetlere karşılık gelir. Bu rutinler coğrafya, siyaset, kültür ve ekonomik gelişmişliğe göre değişiklik göstermektedir.
Günlük yaşam ilk zamanlardan beri değerler ve gizemlerde var olan bir kavramdı. Özellikle üretim biçimini değiştiren Neolitik devrim, Tarım devrimi, yerleşik hayat ve Sanayi Devrimi gibi etkenler günlük yaşam üzerinde en ciddi değişimleri yarattı. 20. Yüzyılla başlayan ve 21. Yüzyılda devam eden teknolojik gelişmeler de insanların günlük yaşam standart, tercih ve zorunlulukları üzerinde ciddi bir etki yarattı.[1]
Günlük yaşam edebi eserlerdeki temalardan biridir. James Joyce'nin Ulysses'i günlük yaşamın roman sanatına yansımasında başat örneklerden biridir.[2]
Tarihin bir bilim olarak görünürlük kazandığı Leopold von Ranke devrinde ağırlıkla büyük anlatılara yer veriliyordu. Bu noktada büyük anlatılardan detaylara iniş ağırlıkla II. Dünya Savaşı sonrasında oldu. Genel ve resmi tarih yazımına alternatif olarak mikro tarih ve bunu izdüşümleri olan sözlü tarih, yerel tarih gibi alanlar ortaya çıktı. Annales Ekolü'yle günlük yaşam tarihin bir parçası haline geldi ve sıradan insanlar tarihin bir araştırma konusu oldu. Düşünce tarihi üzerine çalışan Lucien Febvre gündelik yaşam üzerine de ağırlıkla durdu ve eleştirel değerlendirmelerde bulundu. Sosyoloji de ise günlük yaşam 1970'lerden sonra kendisine bir alan bulabildi. Bu noktada Henri Lefebvre’nin Gündelik Hayatın Eleştirisi (1962) ve Modern Dünya’da Gündelik Hayat (1971) adlı eserleri örnek verilebilir.[3]
Sanatta günlük yaşamda karşılaşılan sahneler sanatçılar için önemli bir temadır. Janr resimlerde öne çıkan isimler Caravaggio, köylüleri konu edinen Pieter Brueghel, Diego Velázquez, Frans Hals, Rembrandt, Le Nain, Henri Fantin-Latour, Antoine Watteau, Jean-Baptiste-Siméon Chardin ve Francisco Goya ilk örneklerken bu türde en öne çıkan isim Honoré Daumier idi.[4]
Kaynakça değiştir
- ^ Özensel, Ertan (2019). Günlük Yaşamda Farklılıkları Ötekileştirme Üzeriine Sosyolojiik Bir Araştırma (Yayımlanmış doktora tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 6.
- ^ Sean, O'Hagan (31 Mayıs 2009). "At last: a true champion for Ulysses". The Guardian. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.
- ^ Emine, Kırış. "Fransız Sosyoloji'sinde Gündelik Hayat Çalışmaları". Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi. 5 (9). s. 136. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.
- ^ Döngel, Zuhal Asiye (2014). Günlük yaşam resmi (PDF) (Yayımlanmış yüksek lisans). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Anasanat Dalı. s. 1.