Feryal Özel
Feryal Özel (d. 27 Mayıs 1975), Türk astrofizikçi. Araştırma alanları karadelikler, nötron yıldızları ve teorik astrofizik üzerinedir.[1] Akademik kariyeri Columbia, Harvard ve Princeton gibi ABD üniversitelerinde şekillenmiş, İsviçre'nin Cenevre kentindeki CERN'de ve Danimarka'daki Niels Bohr Enstitüsü'nde bulunmuş olan Özel, 2001'den beri NASA'da görev yapmaktadır. 2003 yılında dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte "Büyük Fikirler" listesine girmesiyle tanındı [2]
Feryal Özel | |
|---|---|
| Doğum | 27 Mayıs 1975 İstanbul |
| Vatandaşlık |  T.C. |
| Kariyeri | |
| Dalı | Teorik astrofizik |
Albert Einstein'ın Görelilik Teorisi'nde dile getirdiği ancak teleskop ışınlarını yuttuğu için görüntülenemeyen kara delikleri görüntüleme üzerine çalışan Özel'in başında bulunduğu Modelleme ve Analiz Çalışma Grubu, farklı teleskoplardan elde edilen milyonlarca veriyi birleştirerek 2019 yılında ortaya tek bir fotoğraf çıkarmayı başarmıştır.
Yaşamı değiştir
1975 yılında İstanbul'da doğdu. Anne ve babası doktor[3] olan Feryal Özel, Üsküdar Amerikan Lisesi'nden mezun oldu. 1992 - 1995 yılları arasında Columbia Üniversitesi'nde Fizik ve Uygulamalı Matematik eğitimini okul ikincisi olarak tamamladı ve Yüksek Onur Derecesi aldı. Ertesi yıl İsviçre'nin Cenevre kentindeki CERN'de ve fizik üzerine yüksek lisansını tamamladığı Danimarka'nın Kopenhag kentindeki Niels Bohr Enstitüsü'nde kaldı.[2][4]
Avrupa'da geçirdiği bir yılın ardından ABD'ye dönerek Harvard Üniversitesi'nin doktora programına kabul edildi. 2002 yılında astrofizik üzerine doktorasını tamamladı. Astrofizikçi Demetrios Psaltis ile 2001'de evlendi. Bu evlilikten Deniz ve Selin adlarında 2 kız çocuğu oldu.
Doktora programının son senesinde Arizona, Tucson'a taşınan ve Hubble doktora-sonrası bursu kazanan Özel, 2002-2005 yıllarında Princeton İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde görev yaptı. 2003 yılında dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte "Büyük Fikirler"[5] listesine alınmasıyla ve Nötron yıldızları, kara delikler ve manyetarlar alanındaki katkılarıyla tanındı. Çalışmalarını Arizona Üniversitesi'nde sürdürmektedir.
Bilim Akademisi üyesidir.[6] Astrofizik konusunda yaptığı çalışmaları nedeniyle çok sayıda ödül almıştır. Bilimsel çalışmalarının yanı sıra popüler yayınlarında bilim yazıları yayımlamakta ve sıklıkta PBS, History Channel, CNN kanallarında belgesel programlarında yer almaktadır.[7] Aktif bir sporcudur, maraton ve tiratlon koşar.
Ödül ve bursları değiştir
- Breakthrough Ödülü (Olay Ufku teleskobu ekibi ile birlikte), 2020[8]
- Odtü Üstün Hizmet Ödülü, 2019[9]
- Guggenheim Fellow ödülü, Guggenheim Vakfı, 2016[10]
- Amerikan Fizik Derneği Maria Goeppert Meyer Ödülü, 2013[11]* California Berkeley Üniversitesi Miller Enstitüsü Konuk Öğretim üyeliği, 2014
- Harvard Radcliffe Enstitüsü ödülü[12]
- San Diego Astronomi Derneği Lucas Ödülü, 2010
- Harvard Üniversitesi Bart J. Bok Ödülü, 2010
- Türk Bilimsel ve Teknik Araştırma Vakfı Akademik Bursu, 2007
- Hubble Doktora Sonrası Bursu, 2002-2005
- Değerli Bilim insanı Ödülü, Daughters Atatürk Vakfı, 2003
- Keck Bursu, Institute for Advanced Study, 2002
- Van Vleck Bursu, Harvard Üniversitesi, 1999
- Kostrup Ödülü, Niels Bohr Enstitüsü, 1997
- Niels Bohr Enstitüsü Yüksek Lisans Bursu, 1996-1997
- 1996 Uygulamalı Matematik Fakültesi Ödülü, Columbia Üniversitesi, 1996
- Fu Vakfı Bursu, Columbia Üniversitesi, 1994-1996
- CERN Araştırma Bursu, 1995
- Türk Sağlık ve Eğitim Vakfı Bursu, 1992-1994
Dış bağlantılar değiştir
- "Büyük Fikirler web sitesi 6 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Arizona Üniversitesi'nde kişisel sayfası 24 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça değiştir
- ^ "Bilim Akademisi Yılın Konferansı 2019: Feryal Özel ile Bir Karadeliğin İlk Fotoğrafı". Bilimakademisi.org sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ a b "Feryal Özel". Thirteen.org sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ "Radikal Gazetesi". 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009.
- ^ "SEAS Graduate Says Physics Is Also an Art". Columbia University Record, Cilt 21, No. 27, Tarih: 15 Mayıs 1996. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ "Büyük Fikirler web sitesi'nde Özel". 6 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2009.
- ^ "Asli Üyeler". Bilim Akademisi. 17 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "About Me". Kişisel web sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ "Winners of the 2020 Breakthrough Prize in Life Sciences, Fundemental Physics and Mathematics Announced". breakthroughprize.org sitesi, 5 Eylül 2019. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ Toprak, İsa. "ODTÜ'den dünyaca ünlü Türk bilim insanlarına ödül". Anadolu Ajansı, 1 Haziran 2019. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ "Feryal Özel". Guggenheim Vakfı sitesi. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ "2013 Maria Goeppert Mayer Award Recipient". APS.org sitesi. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.
- ^ "Feryal Özel". Radcliffe Enstitüsü web sitesi. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019.