Fernando Santos (teknik direktör)

Portekizli teknik direktör ve eski futbolcu

Fernando Manuel Fernandes da Costa Santos (d. 10 Ekim 1954), Portekizli teknik direktör ve eski profesyonel futbolcudur. En son Süper Lig ekibi Beşiktaş'ı çalıştırdı.

Fernando Santos
Santos, 2024
Kişisel bilgileri
Tam adı Fernando Manuel Fernandes da Costa Santos
Doğum tarihi 10 Ekim 1954 (69 yaşında)
Doğum yeri Lizbon, Portekiz
Boyu 1,75 m (5 ft 9 in)
Mevkisi Stoper
Altyapı kariyeri
1971-1973 Benfica
Profesyonel kariyeri*
Yıllar Takım Maç (Gol)
1973-1979 Estoril 91 (2)
1979-1980 Marítimo 26 (0)
1980-1987 Estoril 72 (1)
Toplam 189 (3)
Teknik direktörlük kariyeri
1987-1994 Estoril
1994-1998 Estrela da Amadora
1998-2001 Porto
2001-2002 AEK Atina
2002-2003 Panathinaikos
2003-2004 Sporting
2004-2006 AEK Atina
2006-2007 Benfica
2007-2010 PAOK
2010-2014  Yunanistan
2014-2022  Portekiz
2023  Polonya
2024 Beşiktaş

* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.


Defans oyuncusu olarak Santos, 1973'te Primeira Liga ekibi Estoril'e katıldı ve sekiz sezonda toplam 161 lig maçına çıktı, iki gol kaydetti. 1979'da Marítimo'ya transfer oldu ve bir sezon sonra Estoril'e geri döndü. 1987'de jübile yaptı ve aynı kulüpte antrenörlüğe başladı.

Antrenörlük kariyerine 1987'de Estoril'de yardımcı antrenör olarak başladı ve bir sezon sonra takımın teknik direktörü oldu. Altı sezon boyunca takımı çalıştırdı ve 1994'te Estrela'nın başına geçti. Burada dört sezon çalıştıktan sonra 1998'de Porto'nun teknik direktörü oldu. Burada 1999'da yerel üçleme yaptı; Portekiz Ligi'ni, Portekiz Kupası'nı ve Supertaça Cândido de Oliveira'nı kazandı. Ardından 2000 yılında yeniden Portekiz Kupası ve Portekiz Süper Kupası'nı kazandı. Beş kupalı Porto kariyerinin ardından, 2001'de Yunanistan ekibi AEK takımını çalıştırdı. Ardından sırasıyla Panathinaikos, Benfica ve PAOK takımlarını çalıştırdı.

Temmuz 2010'da Yunanistan millî takımının başına geçti ve 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası ve 2014 FIFA Dünya Kupası'nda takımı yönetti. Eylül 2014'te Portekiz millî takımının teknik direktörü oldu. Burada 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nı kazandı ve Portekiz'e tarihinin ilk kupasını kazandırdı. Ardından Portekiz'i 2019 UEFA Uluslar Ligi'nde zafere taşıdı. 2022 FIFA Dünya Kupası'ndan sonra görevden ayrıldı ve kısa bir süre Polonya millî takımını çalıştırdı. Ocak 2024'te Süper Lig ekibi Beşiktaş'ın teknik direktörü oldu ve 13 Nisan 2024'te görevine son verildi.

Futbolculuk kariyeri değiştir

1954 yılında Lizbon'da doğan Santos, 16 yaşında katıldığı Benfica altyapısında gelişimini tamamladı. Üst düzey ilk maçına Portekiz futbolunun üç büyük seviyesinde de temsil ettiği Estoril'de çıktı.

Santos, Primeira Liga'daki ilk maçına 7 Eylül 1975'te çıktı ve Farense karşısında alınan 2-0'lık galibiyette 90 dakikanın tamamında oynadı. İlk sezonunu 12 maçta daha forma giyerek tamamladı ve takımının sekizinci sıraya yükselmesine yardımcı oldu.[1]

Santos, en üst ligdeki ilk gollerini 1978-79 sezonunda attı ve ligi 11. sırada bitirirken sadece bir lig maçını kaçırdı.[2] 1979-80 sezonunda Marítimo'ya geçti ve burada da ilk tercihi oldu.[3] Önceki kulübüne döndükten sonra, 33 yaşında emekli olmadan önce, beşi Segunda Liga'da olmak üzere, sekiz yıl daha bu kulüpte oynadı.

Antrenörlük kariyeri değiştir

Yunanistan millî takımı değiştir

Santos, 1 Temmuz 2010 tarihinde, uzun süredir görevde olan Otto Rehhagel'in yerine iki yıllık bir anlaşmayla Yunanistan millî takımının yeni teknik direktörü oldu.[4][5] 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemeleri'nde Gürcistan, Hırvatistan, Letonya, İsrail ve Malta'nın olduğu gruptan lider çıktı ve 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazandı. 16 Haziran 2012'de Rusya'yı 1-0 mağlup ettikleri karşılaşma ile gruplardan çıktılar ve çeyrek finalde Almanya'ya 4-2'lik skorla elendiler.[6]

Santos, Brezilya'da düzenlenen 2014 FIFA Dünya Kupası'nda Yunanistan'ın ilk kez eleme aşamasına ulaştığı turnuvada da takımın başındaydı. Kosta Rika'ya karşı oynanan ve 5-3 kaybedilen penaltı atışlarının başlamasından kısa bir süre önce, hakem Ben Williams tarafından bariz bir muhalefet nedeniyle oyundan atıldı. Kararı stadyumun içindeki bir televizyondan izledi ve yenilgi, sözleşmesinin ertesi gün sona ermesiyle görev süresinin sonu oldu;[7][8] olay nedeniyle önce sekiz maç men cezası aldı,[9] temyiz üzerine bu ceza altı maça indirildi.[10]

Portekiz millî takımı değiştir

 
Santos, 2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda Portekiz ile

Santos, Paulo Bento'nun kötü sonuçlar nedeniyle kovulmasının ardından 23 Eylül 2014 tarihinde Portekiz'in yeni teknik direktörü oldu.[11] Görevdeki ilk maçına, 14 Ekim'de oynanan ve Danimarka'yı 1-0 mağlup ettikleri 2016 Avrupa Şampiyonası elemelerinde çıktı.[12] Ardından gruptaki diğer takımları; Ermenistan, Sırbistan ve Arnavutluk'u da yenerek 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazandı.[13]

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nın grup aşamalarında, üç takımla da berabere kaldı ve üst tura yükseldi.[14] Son 16 turunda Hırvatistan'ı 1-0, çeyrek finalde Polonya'yı 6-4 ve yarı finalde de Galler'i 2-0 mağlup eden Santos yönetimindeki Portekiz,[15] finalde ev sahibi Fransa ile eşleşti. Final karşılaşmasında takımın yıldızı Cristiano Ronaldo'nun sakatlanmasına rağmen, Fransa'yı uzatmalarda Éder'in attığı gol ile turnuvayı kazandı.[16] Böylelikle Santos, Portekiz'e tarihinin ilk kupasını kazandırdı.

2017 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda Meksika, Rusya ve Yeni Zelanda'lı gruptan lider çıkan Santos'un takımı, yarı finalde Şili'ye 3-0 mağlup oldu. Üçüncülük maçında tekrardan Meksika ile karşılaştılar ve 2-1'lik skorla mağlup edip, bronz madalya kazandılar.

Santos'un 63. doğum günü olan 10 Ekim 2017'de,[17] Portekiz'in başında Estádio da Luz'da İsviçre'yi 2-0 yenerek 2018 FIFA Dünya Kupası elemelerini on maçta dokuz galibiyetle tamamlamasını sağladı.[18] 2018 FIFA Dünya Kupası'nın grup aşamasında, İspanya ile 3-3'lük skorla berabere kaldı ve topladığı beş puanla üst tura kaldı. Son 16 turunda Uruguay'a 2-1 mağlup oldular ve elendiler.[19]

2018-19 UEFA Uluslar Ligi'ndeki ilk karşılaşmasında Santos, 10 Eylül 2018'de İtalya'yı 1-0 mağlup etti. Ardından Polonya'yı deplasmanda 3-2 mağlup etti ve gruplardan lider olarak çıktı. Santos'un öğrencileri, yarı finalde İsviçre'yi 3-1 mağlup etti. 2019 UEFA Uluslar Ligi finalinde Santos, Hollanda'yı Gonçalo Guedes'in attığı gol ile 1-0 mağlup etti ve Portekiz'e tarihindeki ikinci kupasını kazandırdı.[20]

2020 Avrupa Futbol Şampiyonası son 16 turunda Belçika'ya tek golle elenen Santos yönetimindeki Portekiz, 2022 FIFA Dünya Kupası gruplarında Gana ve Uruguay'ı yenerek üst tura yükseldi. Son 16 turunda İsviçre karşısında Cristiano Ronaldo'yu yedek bıraktı, yerine oynayan Gonçalo Ramos hat-trick yaptı ve İsviçre'yi 6-1 mağlup ederek, 1966'dan bu yana o aşamada bir Dünya Kupası'ndaki en yüksek sayılarını elde ettiler.[21][22][23] Çeyrek finalde Fas tarafından elendi.[24] 15 Aralık'ta, savunma taktikleri ve oyun tarzı konusundaki sürekli eleştirilerin ardından görevden alındı.[25][26]

Polonya millî takımı değiştir

24 Ocak 2023'te Santos, 2022 FIFA Dünya Kupası'ndan kısa bir süre sonra takımdan ayrılan Czesław Michniewicz'in yerine Polonya'nın yeni teknik direktörü olarak açıklandı.[27] Tarzı ve oyuncu seçimleri nedeniyle eleştirilen Santos, 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Moldova ve Arnavutluk'a yenilmesinin ardından taraftarların tepkisini topladı[28][29] ve 13 Eylül 2023'te görevden alındı.[30][31]

Beşiktaş değiştir

7 Ocak 2024 tarihinde Süper Lig takımlarından Beşiktaş'ın teknik direktörlüğüne getirildi.[32] Beşiktaş kulübünden yapılan açıklamada, "Futbol A Takımımızın Teknik Direktörlüğüne Portekizli Sayın Fernando Santos getirilmiştir. Kendisine yeni evine hoş geldin diyoruz. Fernando Santos'un yardımcılıklarını; Joao Carlos Viana Cunha Costa, Paulo Jose Ramos Mendes, Justino Fernando, Ricardo Miguel Candido de Sousa Santos, Jorge Manuel Caetano do Rosario yapacaktır."[33] denildi.

13 Nisan 2024 tarihinde üst üste alınanan kötü sonuçlara Samsunspor maçındaki beraberliğin eklenmesiyle taraftarlar tarafından maç sonu istifaya çağrıldı. Maçın ardından Yönetim Kurulu toplantısında alınan karar neticesinde Santos ile yollar ayrıldı.[34]

İstatistikler değiştir

Teknik direktörlük istatistikleri değiştir

Detaylı lig karnesi değiştir

  • Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.
Profesyonel Kariyeri Ulusal Lig İstatistik Not
Sezon Kulüp Lig kademesi Puan Poz Maç G B M AG YG Av % G MBP Açıklama
  Portekiz Lig Genel Başarı
1988-89 Estoril Segunda Liga 36 6. &0000000000000034.00000034 &0000000000000012.00000012 &0000000000000012.00000012 &0000000000000010.00000010 &0000000000000033.00000033 &0000000000000027.00000027 +6 &0000000000000035.29000035,29 1.06
1989-90 42 6. &0000000000000034.00000034 &0000000000000015.00000015 &0000000000000012.00000012 &0000000000000007.0000007 &0000000000000036.00000036 &0000000000000029.00000029 +7 &0000000000000044.12000044,12 1.24
1990-91 46 2. &0000000000000038.00000038 &0000000000000017.00000017 &0000000000000012.00000012 &0000000000000009.0000009 &0000000000000048.00000048 &0000000000000028.00000028 +20 &0000000000000044.74000044,74 1.21 Primeira Liga'ya yükseldi.
1991-92 Primeira Liga 30 10. &0000000000000034.00000034 &0000000000000010.00000010 &0000000000000010.00000010 &0000000000000014.00000014 &0000000000000034.00000034 &0000000000000054.00000054 −20 &0000000000000029.41000029,41 0.88
1992-93 30 13. &0000000000000034.00000034 &0000000000000009.0000009 &0000000000000012.00000012 &0000000000000013.00000013 &0000000000000029.00000029 &0000000000000041.00000041 −12 &0000000000000026.47000026,47 0.88
1993-94 13 18. &0000000000000022.00000022 &0000000000000002.0000002 &0000000000000007.0000007 &0000000000000013.00000013 &0000000000000011.00000011 &0000000000000033.00000033 −22 &0&0000000000000009.0900009,09 0.59
Toplam &0000000000000196.000000196 &0000000000000065.00000065 &0000000000000065.00000065 &0000000000000066.00000066 &0000000000000191.000000191 &0000000000000212.000000212 −21 &0000000000000033.16000033,16 1.01
1994-95 Estrela da Amadora Primeira Liga 22 15. &0000000000000023.00000023 &0000000000000004.0000004 &0000000000000010.00000010 &0000000000000009.0000009 &0000000000000013.00000013 &0000000000000026.00000026 −13 &0000000000000017.39000017,39 0.96
1995-96 35 13. &0000000000000034.00000034 &0000000000000007.0000007 &0000000000000014.00000014 &0000000000000013.00000013 &0000000000000035.00000035 &0000000000000050.00000050 −15 &0000000000000020.59000020,59 1.03
1996-97 47 9. &0000000000000034.00000034 &0000000000000012.00000012 &0000000000000011.00000011 &0000000000000011.00000011 &0000000000000039.00000039 &0000000000000038.00000038 +1 &0000000000000035.29000035,29 1.38
1997-98 50 7. &0000000000000034.00000034 &0000000000000014.00000014 &0000000000000008.0000008 &0000000000000012.00000012 &0000000000000042.00000042 &0000000000000041.00000041 +1 &0000000000000041.18000041,18 1.47 UEFA Intertoto Kupası'na katılım.
Toplam &0000000000000125.000000125 &0000000000000037.00000037 &0000000000000043.00000043 &0000000000000045.00000045 &0000000000000129.000000129 &0000000000000155.000000155 −26 &0000000000000029.60000029,60 1.23
1998-99 Porto Primeira Liga 79 1. &0000000000000034.00000034 &0000000000000024.00000024 &0000000000000007.0000007 &0000000000000003.0000003 &0000000000000085.00000085 &0000000000000026.00000026 +59 &0000000000000070.59000070,59 2.32 UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılım.
1999-00 73 2. &0000000000000034.00000034 &0000000000000022.00000022 &0000000000000007.0000007 &0000000000000005.0000005 &0000000000000066.00000066 &0000000000000026.00000026 +40 &0000000000000064.71000064,71 2.15 UEFA Kupası'na katılım.
2000-01 76 2. &0000000000000034.00000034 &0000000000000024.00000024 &0000000000000004.0000004 &0000000000000006.0000006 &0000000000000073.00000073 &0000000000000027.00000027 +46 &0000000000000070.59000070,59 2.24 UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılım.
Toplam &0000000000000102.000000102 &0000000000000070.00000070 &0000000000000018.00000018 &0000000000000014.00000014 &0000000000000224.000000224 &0000000000000079.00000079 +145 &0000000000000068.63000068,63 2.24
  Yunanistan Lig Genel Başarı
2001-02 AEK Atina Super League 58 2. &0000000000000026.00000026 &0000000000000019.00000019 &0000000000000001.0000001 &0000000000000006.0000006 &0000000000000065.00000065 &0000000000000028.00000028 +37 &0000000000000073.08000073,08 2.23 UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılım.
Toplam &0000000000000026.00000026 &0000000000000019.00000019 &0000000000000001.0000001 &0000000000000006.0000006 &0000000000000065.00000065 &0000000000000028.00000028 +37 &0000000000000073.08000073,08 2.23
2002-03 Panathinaikos Super League 3 13. &0000000000000004.0000004 &0000000000000001.0000001 &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.0000000 &0000000000000003.0000003 &0000000000000002.0000002 &0000000000000006.0000006 −4 &0000000000000025.00000025,00 0.75
Toplam &0000000000000004.0000004 &0000000000000001.0000001 &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.0000000 &0000000000000003.0000003 &0000000000000002.0000002 &0000000000000006.0000006 −4 &0000000000000025.00000025,00 0.75
  Portekiz Lig Genel Başarı
2003-04 Sporting Primeira Liga 73 3. &0000000000000034.00000034 &0000000000000023.00000023 &0000000000000004.0000004 &0000000000000007.0000007 &0000000000000060.00000060 &0000000000000033.00000033 +27 &0000000000000067.65000067,65 2.15 UEFA Kupası'na katılım.
Toplam &0000000000000034.00000034 &0000000000000023.00000023 &0000000000000004.0000004 &0000000000000007.0000007 &0000000000000060.00000060 &0000000000000033.00000033 +27 &0000000000000067.65000067,65 2.15
  Yunanistan Lig Genel Başarı
2004-05 AEK Atina Super League 62 3. &0000000000000030.00000030 &0000000000000017.00000017 &0000000000000011.00000011 &0000000000000002.0000002 &0000000000000046.00000046 &0000000000000022.00000022 +24 &0000000000000056.67000056,67 2.07 UEFA Kupası'na katılım.
2005-06 67 2. &0000000000000030.00000030 &0000000000000021.00000021 &0000000000000004.0000004 &0000000000000005.0000005 &0000000000000042.00000042 &0000000000000020.00000020 +22 &0000000000000070.00000070,00 2.23 UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılım.
Toplam &0000000000000060.00000060 &0000000000000038.00000038 &0000000000000015.00000015 &0000000000000007.0000007 &0000000000000088.00000088 &0000000000000042.00000042 +46 &0000000000000063.33000063,33 2.15
  Portekiz Lig Genel Başarı
2006-07 Benfica Primeira Liga 67 3. &0000000000000030.00000030 &0000000000000020.00000020 &0000000000000007.0000007 &0000000000000003.0000003 &0000000000000055.00000055 &0000000000000020.00000020 +35 &0000000000000066.67000066,67 2.23 UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılım.
2007-08 1 5. &0000000000000001.0000001 &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.0000000 &0000000000000001.0000001 &-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.0000000 &0000000000000001.0000001 &0000000000000001.0000001 +0 &0&-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1-1.0000000,00 1.00
Toplam &0000000000000031.00000031 &0000000000000020.00000020 &0000000000000008.0000008 &0000000000000003.0000003 &0000000000000056.00000056 &0000000000000021.00000021 +35 &0000000000000064.52000064,52 2.19
  Yunanistan Lig Genel Başarı
2007-08 PAOK Super League 35 9. &0000000000000029.00000029 &0000000000000010.00000010 &0000000000000005.0000005 &0000000000000014.00000014 &0000000000000029.00000029 &0000000000000034.00000034 −5 &0000000000000034.48000034,48 1.21
2008-09 63 2. &0000000000000030.00000030 &0000000000000018.00000018 &0000000000000009.0000009 &0000000000000003.0000003 &0000000000000039.00000039 &0000000000000016.00000016 +23 &0000000000000060.00000060,00 2.10 UEFA Avrupa Ligi'ne katılım
2009-10 62 3. &0000000000000030.00000030 &0000000000000019.00000019 &0000000000000005.0000005 &0000000000000006.0000006 &0000000000000041.00000041 &0000000000000016.00000016 +25 &0000000000000063.33000063,33 2.07 UEFA Avrupa Ligi'ne katılım
Toplam &0000000000000089.00000089 &0000000000000047.00000047 &0000000000000019.00000019 &0000000000000023.00000023 &0000000000000109.000000109 &0000000000000066.00000066 +43 &0000000000000052.81000052,81 1.80
  Türkiye Lig Genel Başarı
2023-24 Beşiktaş Süper Lig 16 4. &0000000000000013.00000013 &0000000000000004.0000004 &0000000000000004.0000004 &0000000000000005.0000005 &0000000000000012.00000012 &0000000000000012.00000012 +0 &0000000000000030.77000030,77 1.23
Toplam &0000000000000013.00000013 &0000000000000004.0000004 &0000000000000004.0000004 &0000000000000005.0000005 &0000000000000012.00000012 &0000000000000012.00000012 −0 &0000000000000030.77000030,77 1.23
  Şampiyon olduğu sezonlardır.
  İkinci olduğu sezonlardır.

Takım istatistikleri değiştir

Başarıları değiştir

Teknik Direktör olarak değiştir

Porto (5 Kupa)
AEK Athens (1 Kupa)
Portugal (2 Kupa)
Bireysel

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Época 1975/76: Primeira Divisão" [1975/76 season: First Division] (Portekizce). Arquivos da Bola. 5 Nisan 2007. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  2. ^ "Época 1978/79: Primeira Divisão" [1978/79 season: First Division] (Portekizce). Arquivos da Bola. 15 Mart 2007. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  3. ^ "Época 1979/80: Primeira Divisão" [1979/80 season: First Division] (Portekizce). Arquivos da Bola. 8 Mart 2007. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  4. ^ "Santos replaces Rehhagel for Greece". UEFA. 1 Temmuz 2010. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  5. ^ "World Cup 2012: Fernando Santos named new Greece coach". BBC Sport. 1 Temmuz 2010. 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2010. 
  6. ^ Hart, Simon (22 Haziran 2012). "Germany overpower Greece in UEFA EURO 2012 quarter-finals". UEFA. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  7. ^ Wood, Graham (1 Temmuz 2014). "Santos comments attract criticism back in Greece". Reuters. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  8. ^ Hassan, Nabil (30 Haziran 2014). "Costa Rica 1–1 Greece (Costa Rica win 5–3 on penalties)". BBC Sport. 18 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2014. 
  9. ^ "Portugal coach Fernando Santos loses appeal against eight-match suspension". The Guardian. 24 Eylül 2014. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  10. ^ "Portugal coach Santos wins cut in World Cup misconduct ban". ESPN. 23 Mart 2015. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  11. ^ Marques, Pedro (24 Eylül 2014). "Ex-Greece boss Santos appointed Portugal coach". UEFA. 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  12. ^ "Ronaldo wins it for Portugal". UEFA. 14 Ekim 2014. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  13. ^ "Portugal set for home-from-home EURO". UEFA. 8 Ekim 2015. 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016. 
  14. ^ "Euro 2016: England to face Iceland in last 16". BBC Sport. 22 Haziran 2016. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2016. 
  15. ^ Atkin, John (6 Temmuz 2016). "Portugal reach EURO final as Wales fairy tale ends". UEFA. 8 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2016. 
  16. ^ McNulty, Phil (10 Temmuz 2016). "Portugal 1–0 France". BBC Sport. 10 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2016. 
  17. ^ "Fernando Santos convicto da vitória sobre a "fortíssima" Suíça" [Fernando Santos certain of win over "very strong" Switzerland] (Portekizce). TSF. 9 Ekim 2017. 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2017. 
  18. ^ "Portugal 2–0 Switzerland". BBC Sport. 10 Ekim 2017. 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2017. 
  19. ^ Rose, Gary (30 Haziran 2018). "Uruguay 2–1 Portugal". BBC Sport. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2018. 
  20. ^ Hafez, Shamoon (9 Haziran 2019). "Portugal 1–0 Netherlands". BBC Sport. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021. 
  21. ^ McNulty, Phil (6 Aralık 2022). "Portugal 6–1 Switzerland". BBC Sport. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. 
  22. ^ Jolly, Richard (7 Aralık 2022). "Cristiano Ronaldo shocked by seismic shift in Portugal's World Cup pecking order". The Independent. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  23. ^ Furcoi, Sorin; Arciszewski, Wojtek (7 Aralık 2022). "Photos: Portugal 6, Switzerland 1 – (Ronaldo 0)". Al Jazeera. 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  24. ^ Hafez, Shamoon (10 Aralık 2022). "Morocco 1–0 Portugal". BBC Sport. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2022. 
  25. ^ Demony, Catarina (15 Aralık 2022). "Portugal coach Santos leaves job after World Cup exit". Reuters. 15 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2022. 
  26. ^ Mukhopadhyay, Sounak (16 Aralık 2022). "Fernando Santos, Portugal most successful coach who benched Cristiano Ronaldo, quits". Mint. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2023. 
  27. ^ "Former Portugal boss Santos named as Poland coach". Radio France Internationale. 24 Ocak 2023. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023. 
  28. ^ Partum, Antoni (11 Eylül 2023). "Nie tylko Santos powinien odejść. Były kapitan nie ma wątpliwości. "Jego czas się skończył"" [Santos is not the only one who should go. Former captain has no doubts. "His time is over"] (Lehçe). Sport.pl. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  29. ^ Bielski, Mariusz (12 Eylül 2023). "Temu panu już dziękujemy. Fernando Santos musiał odejść" [We are already grateful to this gentleman. Fernando Santos must go] (Lehçe). Wprost. 1 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  30. ^ "Fernando Santos fired as Poland coach after bad start to Euro 2024 qualifying". Associated Press. 13 Eylül 2023. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 
  31. ^ "Fernando Santos fired as Poland coach". The Portugal News. 13 Eylül 2023. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2023. 
  32. ^ "Son dakika: Beşiktaş yeni teknik direktörünü açıkladı: Fernando Santos". www.hurriyet.com.tr. 7 Ocak 2024. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  33. ^ "Kulübümüzden Bilgilendirme". bjk.com.tr. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  34. ^ "Beşiktaş JK tarafından yapılan ayrılık açıklaması". Twitter. 13 Nisan 2024. 14 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024. 
  35. ^ "Portugal regressa ao topo da Europa. Liga das Nações fica em casa" [Portugal return to the top of Europe. Nations League stays home] (Portekizce). SAPO. 9 Haziran 2019. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019. 
  36. ^ ""Portugal fez uma prova excelente", diz Fernando Santos" ["Portugal had an excellent tournament", Fernando Santos says] (Portekizce). TSF. 2 Temmuz 2017. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017. 
  37. ^ "Former results". International Federation of Football History & Statistics. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2016. 
  38. ^ "IFFHS Awards 2019 – The world's best national coach: Fernando Santos (Portugal)". International Federation of Football History & Statistics. 26 Kasım 2019. 28 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2019. 
  39. ^ "Who will be The Best FIFA Men's Coach 2016?". FIFA. 2 Kasım 2016. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019. 
  40. ^ "The Best FIFA Men's Coach". FIFA. 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2019. 
  41. ^ "The fans take centre stage". FIFA. 31 Ekim 2016. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019. 

Dış bağlantılar değiştir

Sportif görevi
Önce gelen:
  Serdar Topraktepe (Geçici)
Beşiktaş 59. teknik direktörü
9 Ocak 2024 - 13 Nisan 2024
Sonra gelen:
  Serdar Topraktepe (Geçici)