Endoderm

Embriyonik gelişimde bağırsak ve onunla ilgili yapıları oluşturan gastrulasyon sırasında oluşan bir doku

Endoderm, gastrulasyon sırasında, hücrelerin aktif ve pasif olarak yer değiştirmesi sonucu oluşur.[1] Bu yer değiştirmeler sonucunda hücreler Gastrula boşluğuna göre dışta, ortada ve içte olmak üzere sıralanırlar. Porifera, Ctenophora ve Cnidaria takımlarında orta tabaka bulunmaz ve diğer iki tabaka hayvanın tüm dokularını oluşturur. Buna diploblastik gelişim denir. Echinodermata ve Chordata gibi diğer yüksek hayvanlarda ise ektoderm ve endoderm arasında mezoderm denen üçüncü bir tabaka oluşur ki bu olaya triploblastik gelişim denir. Bu hücre tabakaları görünüm ve genetik aktivite yönünden birbirlerinden farklıdırlar. Bu tabakaların en içtekine endoderm denir. Endoderm yetişkin canlıda sindirim sistemini, sindirim sisteminin iç yüzeylerini, pankreas, karaciğer ve diğer bezlerle solunum sistemini oluşturur.[2]

Endodermden türetilen dokular

Bazı hayvan takımlarında (örneğin Mollusca ve Annelida) bazı hücrelerin kaderleri bu gibi erken safhalarda belirlenir ve hatta bazen döllenmeden önce bile sabitlenmiş olabilir.

Ayrıca embriyonik dönemde oluşan notokord bu evrede sinir sistemiyle paralel oluşmaktadır.

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Langman's Medical Embryology" (11th edition). 2010. 
  2. ^ Fukuda, Kimiko; Kikuchi, Yutaka (Ağustos 2005). Endoderm development in vertebrates: fate mapping, induction and regional specification. Development, Growth and Differentiation (İngilizce). 47. ss. 343-355. doi:10.1111/j.1440-169X.2005.00815.x. ISSN 0012-1592. PMID 16109032. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.