Emir Şekib Arslan
Emir Şekib Arslan (Arapça: الأمير شكيب أرسلان; d. 25 Aralık 1869 - ö. 9 Aralık 1946), Lübnanlı yazar, politikacı ve fikir adamı.
Emir Şekib Arslan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 25 Aralık 1869 Şüveyfât, Lübnan |
| Ölüm | 9 Aralık 1946 (76 yaşında) Beyrut, Lübnan |
| Milliyet | Lübnanlı |
| Meslek | Politikacı, yazar, şair, tarihçi |
| Din | İslam |
İleri gelen Dürzi ailelerden birine mensuptur. Ancak kendisi ailesinin Sünnileştiğini iddia etmiştir. Kendisi ve kardeşleri Sünni eğitimi görmüşler ve hayatları boyunca Sünni Müslüman olarak yaşamışlardır.[1]
Cemaleddin Efganî ve Muhammed Abduh'un fikirlerinden etkilenen Arslan, II. Abdülhamid'in Pan-İslamizm politikalarının güçlü bir destekçisi oldu. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu'nun hayatta kalmasının, ümmetin bölünmesine ve Avrupa emperyal güçleri tarafından işgal edilmesine karşı tek garanti olduğunu ve Osmanlı Halifeliği etrafında Türklerin ve Arapların birleşmesi gerektiğini savundu. Arslan'a göre, Osmanlıcılık ve İslam birbirine yakından bağlıydı ve İslam reformu doğal olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun canlanmasına yol açacaktı.[2]
Hayatı değiştir
1869'da Şüveyfât'ta doğdu. Amerikan okulunda başladığı eğitimine 1879'da Beyrut'ta Maruni okulunda devam etti. Fransızca öğrendi ve Arap tarihi ve edebiyatı alanında kendisini yetiştirdi. 1886'da Muhammed Abduh'un öğretmenlik yaptığı Medresetü's-sultaniyye'ye geçiş yaptı. Muhammed Abduh'tan akaid ve fıkıh dersleri aldı ve bu okulda Türkçe öğrendi. 1887'de doğduğu yere döndü ve babasının ölümü üzerine Şüveyfat nahiye müdürlüğüne getirildi. 3 yıl sonra görevinden ayrılarak Mısır'a gitti ve Muhammed Abduh'un fikirlerini yayan gruba katıldı. Mısır'ın seçkin fikir adamlarıyla tanıştı. Bir süre sonra İstanbul'a gitti. İstanbul'da devrin önde gelen devlet adamlarıyla yakınlık kurdu. 1892'de Paris'e gidip döndü. İstanbul'da Cemaleddin Efganî'nin sohbetlerine katıldı ve ondan etkilendi.
1908'de Jön Türkler'in iktidara gelmesiyle Şuf kaymakamlığına getirildi. 3 yıl bu görevde kaldıktan sonra 1911'de gizlice Trablusgarb'a giderek Enver Paşa kumandasında İtalyanlara karşı mücadele etmek için Osmanlı ordusuna katıldı. Aynı yıl İstanbul'a döndü Kızılay'da müfettişlik görevi verildi. 1914'te Meclis-i Mebusan'da Havran'ı temsil etti.[3] I. Dünya Savaşı'nda Suriye'de ayrılıkçı Arapları Osmanlı safına çekmek için çabaladı ve Cemal Paşa'ya yardımcı oldu. Savaş başladıktan sonra 2 yıl Suriye'de kaldıktan sonra 1916'da İstanbul'a döndü. Bir süre Enver Paşa ile birlikte çalıştı. Ardından 1917 yılının sonunda hususi bir vazife için Almanya'ya gönderildi ve uzun bir müddet Avrupa'da kaldı.
1909'daki 31 Mart Vakası'nda öldürülen Lazkiye Mebusu Emir Arslan Bey'in kuzenidir.[4] Kızı May, Kemal Canbolat ile evlenmiştir.[5]
Eserleri değiştir
- Bakûretü nazmi'l-Emir Şekib Arslan
- Li-Maza te'ahharel-müslimun ve li-maza tekaddeme gayruhum
- el-İrtisamatü'l-litaf fi hatri'l-hac ila akdesi'l-metaf
- Tarihu gazavati'l-'Arab fi Fransa ve Suvisre ve İtalya ve Cezairi'l-bahri'l-mutavassıt
- Divanü Emir Şekib Arslan
- el-Hulelü's-sündüsiyye fi'l-ahbar ve'l-aşari'l-Endelüsiyye
- en-Nehdatü'l-'Arabiyye fi'l-'aşri'l-hazır
- el-Vahdetü'l-'Arabiyye
Türkçeye çevrilmiş eserleri değiştir
- İttihatçı Bir Arap Aydınının Anıları
- Ölüme Giden Yolda Üç Osmanlı
- Osmanlı’da Ayrılık Yanlısı Araplara Sesleniş
- Bir Arap Aydının Gözüyle Osmanlı Tarihi ve 1. Dünya Savaşı Anıları
- Hicaz Yolculuğu Hac Hatıraları 1910-1940
- Şehit Suriye
- Sürgünde Üç Ölüm
Kaynakça değiştir
- ^ Kılıç, Hulusi (1995). "Emir Şekib Arslan". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 151-153. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
- ^ Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East" (Westview Press, 2013) s. 131
- ^ Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 62
- ^ Abdullah MURADOĞLU (27 Kasım 2005). "Dün ile bugün arasında bir Osmanlı âşığı: EMİR ŞEKİP ARSLAN". Yeni Şafak. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021.
- ^ Glass, Charles (1 Mart 2007). "The lord of no man's land: A guided tour through Lebanon's ceaseless war". Harper's Magazine. 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2013.