Dyatlov Geçidi Vakası
Dyatlov Geçidi vakası veya Dyatlov Geçidi kazası, 9 kayakçının Ural Dağları'nda tahminen 2 Şubat 1959 gecesinde gizemli ölümlerini belirtmek için kullanılır. Olay, Holat Syahl (Rusça: Холат-Сяхыл) dağının doğusunda bulunan ve bu olayın ardından grubun lideri olan İgor Alekseyeviç Dyatlov'un soyadını alan Dyatlov Geçidi'nde gerçekleşmiştir. Araştırmacılar, kayakçıların olay gecesi bilinmeyen bir nedenden dolayı çadırlarını yırtarak -30 °C sıcaklıkta ve ağır kar yağışında yalın ayak çadırı terk ettiğini saptamıştır. Bulunan cesetlerden ikisinin kafatasında; diğer iki tanesinin ise kaburgalarında kırıklar bulunmuştur.[1]
| Dyatlov Geçidi Vakası | |
|---|---|
 Yekaterinburg, Rusya'daki grup mezarı | |
 | |
| Orijinal adı | Гибель тургруппы Дятлова |
| Tarih | 1–2 Şubat 1959 |
| Mekân | Kholat Syakhl, Kuzey Urallar, Rus SFSC, Sovyetler Birliği |
| Koordinatlar | 61°45′16″K 59°26′42″D / 61.75444°K 59.44500°D |
| Tür | Çoklu ölüm |
| Neden | Fiziksel travma ve hipotermi |
| Etken | Çığ |
| Katılanlar | Ural Politeknik Enstitüsü öğrencileri |
| Sonuç | Bölge üç yıl boyunca halka kapatıldı |
| Can kaybı | 9 (3'ü fiziksel travma ve 6'sı hipotermiden olmak üzere) |
Arka plan değiştir
Grup kuzey Ural dağlarının Otorten dağına bir gezi yapmayı düşünüyordu. İgor Dyatlov liderliğindeki grup, sekiz erkek ve iki kadından oluşuyordu. Çoğu Ural Teknik Üniversitesi mezunuydu.[2]
- İgor Alekseyeviç Dyatlov (Игорь Алексеевич Дятлов), grup lideri, d. 13 Ocak 1936
- Zinaida Alekseyevna Kolmogorova (Зинаида Алексеевна Колмогорова), d. 12 Ocak 1937
- Lyudmila Aleksandrovna Dubinina (Людмила Александровна Дубинина), d. 12 Mayıs 1938
- Aleksandr Sergeyeviç Kolevatov (Александр Сергеевич Колеватов), d. 16 Kasım 1934
- Rüstem Vladimiroviç Slobodin (Рустем Владимирович Слободин), d. 11 Ocak 1936
- Yuri (Georgiy) Alekseyeviç Krivonişenko (Юрий (Георгий) Алексеевич Кривонищенко), d. 7 Şubat 1935
- Yuri Nikolayeviç Doroşenko (Юрий Николаевич Дорошенко), d. 29 Ocak 1938
- Nicolai (Nikolay) Vladimiroviç Thibeaux-Brignolles (Tibo-Brinyol) (Николай Владимирович Тибо-Бриньоль), d. 5 Temmuz 1935
- Semyon (Aleksandr) Aleksandroviç Zolotarev (Семен (Александр) Александрович Золотарёв), d. 2 Şubat 1921
- Yuri Yefimoviç Yudin (Юрий Ефимович Юдин), d. 19 Temmuz 1937 ö. 27 Nisan 2013
Grup 25 Ocak'ta İvdel'e (Ивдель) trenle vardılar. Buradan Vijay'ye (Вижай) giden bir otobüsle devam ettiler. Grubun onuncu üyesi Yuri Yudin, ayağını burktuğu ve hastalandığı için Vijay'da yolculuğuna son verdi ve geri gönderildi.[3] 27 Ocak grubun son görüldüğü tarih oldu. Gruba ait kameralar ve günlükler kampta bulundu. Grubun son olarak kamplarını kurduğu yer ise Yuri Yudin tarafından Dyatlov'un ormandan dolayı zirveyi kaybetme korkusu olarak nitelendirildi. Nitekim kar fırtınasından korunmak için ormana yapılabilirdi fakat kamp oldukça açık bir araziye kurulmuştu.
Arama çalışmaları ve cesetlerin bulunması değiştir
Gezi planı dahilinde grubun 12 Şubat'ta Vijay'a dönmesi ve spor kulübüne telgraf çekmesi gerekiyordu. Fakat Dyatlov, Yudin'e gecikme olabileceğini söylediği için bundan sonraki birkaç gün içinde grup için kimse endişelenmedi. İlerleyen günlerde gruptan haber alınamaması sonucu gönüllüler ile başlatılan arama çalışmalarına polisler ve ordu da helikopterlerle katıldı.
26 Şubat'ta kurtarma ekibi terk edilmiş ve parçalanarak kullanılamaz hale gelmiş çadırı buldu. Çadırı bulan Mihail Şaravin, çadırın parçalandığını ve karla kaplı olduğunu, fakat grubun eşyalarını ve ayakkabılarını burada bıraktığını belirtti. Araştırmacılar ise sonrasında çadır üzerinde yaptıkları araştırmalarda, çadırın içeriden yırtıldığını teyit ettiler.[4] Dokuz kişiye ait olduğu belirtilen ve sadece çorap, bazen de çıplak ayak ve tek bir ayakkabı izleri ormanlık alana yöneliyordu. 500 metre sonra ise izler karla örtülüyordu. Ormanın girişindeki sedir ağacının altında yanarak kül olmuş odunlar ve Yuri Krivonişenko ve Yuri Doroşenko'nun cesetleri bulundu. İkisi de yalnızca iç çamaşırı ve çorap giyiyorlardı.[5] Yakmaya çalıştıkları odunlar ise cesetlerinin bulunduğu sedir ağacının beş metre yukarısından kırılmıştı. Araştırmacılar bundan, ikilinin bir şeylere bakınmak (belki kamp veya grubun diğer üyeleri) için ağaca çıktığını çıkardı. Araştırmacılar sedir ağacı ile kamp arasında üç ceset daha buluyorlar. İgor Dyatlov, Zina Kolmogorova ve Rüstem Slobodin. Araştırmacılar birbirlerinden 150 metre uzaklıkta bulunan bu gençlerin kampa giderken öldüklerini düşünüyor. Cesetler ağaçtan sırasıyla 300, 480 ve 630 metre uzaklıkta bulunuyor.[6]
Diğer dört gencin cesedine ulaşmak ise iki aydan fazla sürdü. 4 Mayıs'ta sedir ağacından 75 metre uzaklıkta bulunan cesetleri ise diğerlerinden daha iyi giyimliydi. Zolotaryov, Dubinina’nın kürklü montunu ve şapkasını, Dubinina ise ayağına Krivonişenko’nun yün pantolonunu giymişti.[7]
Raporlama değiştir
Bulunan ilk beş cesedin Yuri Krivonişenko, Yuri Doroşenko, Igor Dyatlov, Zina Kolmogorova ve Rüstem Slobodin'in hipotermi sonucu öldüğü belirtildi. Slobodin'in kafatasında bir kırık buluyordu.[8] Araştırmacılar bu kırığın onu bayıltacak ama öldürmeyecek bir hasara yol açtığını not düştüler. Slobodin'in muhtemelen nereden geldiği belirsiz darbeyi aldıktan sonra bayıldığı ve donarak öldüğü belirtiliyor.[9] Sonraki dört ceset ise anlaşıldığı kadarıyla travmatik şekilde ölmüşlerdi. Thibeaux-Brignolles’ın kafatası kırılmıştı.[10] Dubinina ve Zolotarev’in kaburga kemikleri kırıktı ve Dubinina’nın dili, gözleri ve dudağı yoktu.[11] Dört cesedin giysileri (2 pantolon ve bir hırka) üzerinde yapılan araştırmada normalinden yüksek oranda radyasyona rastlandı.
Diğer bulgular değiştir
- 12 yaşındaki Yuri Kuntseviç, cesetlerin üzerinde kahverengi bronzlaşmış lekeler olduğunu söylüyor.
- Grubun 50 kilometre uzağındaki diğer kayakçılar olay gecesinde kuzeyde garip turuncu küreler gördüklerini rapor ettiler. Bu tip raporlar 1959 yılında Ocak ayından Mart ayına kadar alındı. Fakat bunların sonra R-7 Semyorka roket testi olduğu teyit edildi.
- Olay gecesi grubun çektiği son fotoğrafın garip turuncu küreleri gösterdiği iddia edilmektedir.
- Olay yerinde garip bir metal parçası bulunduğu rapor ediliyor. Bu metal parçası arama ekibi tarafından fotoğraflanmıştır.[12]
- Araştırmacılar Yuri Krivonişenko ve Yuri Doroşenko'nun kamp ateşini kuru odunlar yerine sedir ağacından kırdıkları yaş dallarla yaktıkları tespit etmişlerdir. Bundan dolayı gençlerin olay gecesi görme yetilerini kaybettikleri düşünülmektedir.
- Grubun son kamp yeri Baykonur Uzay Üssü'nden (R-7 roket testinin yapıldığı alan) Novaya Zemlya'nın (Sovyet Rusya'nın nükleer araştırmalar yaptığı yer) arasında kuruluydu.
- Olay yerinde gruba ait ayak izlerinden başka yabancı ayak izi yok. Bu bulgu ise Mansi yerlileri veya başka yabancılar tarafından öldürüldükleri tezini çürütüyor.
- Cesetlerin aldıkları darbelerle kırıkları olduğu görülüyor.
- Rüstem Slobodin'in dudakları ve yüzünün sol yarısının şiş olduğu tespit edildi. Vücudunun değişik yerlerinde darp izleri görülüyor. Slobodin midesini kramp girmiş veya darbe almış gibi tutuyor. Cesedin bulunduğu pozisyona bakarak araştırmacılar Slobodin'in bir şeyle mücadele etmiş olabileceğini düşünüyorlar. Darp izleri, dudağının ve yüzünün sol yarısının şişik olması bu iddiayı doğrularken, çevrede yabancı ayak izi olmaması iddiayı çürütüyor.
- Dere yatağında suyun içinde bulunan dört cesedin giysileri üzerinde mor renkte lekeler görülüyor. Araştırmacılar bunların minerallerden kaynaklandığını düşünüyor.
- Grubun; İgor Dyatlov, Yuri Krivonişenko, Rüstem Slobodin, Semyon Zolotarev'a ait 4 kamerası olduğuna inanılıyor, fakat Dyatlov dışındaki diğer kameraların içinde ne olduğu bilinmiyor veya açıklanmıyor. Semyon Zolotarev olay gecesi çadırdan kaçarken kamerasını yanına alan tek kişi.
- Yuri Krivonişenko'nun burnunun bir kısmı yok. (Otopsi resimlerinde görülebilir.)
- İddiaya göre Yuri Doroşenko'nın gruptan ayrı özel bir günlüğü var ve grubun günlüğü ile birlikte çadırda bulundu. Günlükte felaketin tam nedeninin yazdığı söyleniyor.
- Semyon Alexandroviç Zolotarev, grubun en yaşlı üyesi olup diğer ekip üyeleri öğrenci iken kendisi II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu saflarında yer almış eski bir asker olup uzun yıllar zorlu şartlarda savaşmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Popüler Kültür değiştir
Olay 2013 yılında Devil's Pass adıyla sinemaya uyarlandı. Ayrıca 2015 yılında da Kholat isimli bir oyunu IMGN.PRO ekibi tarafından geliştirilmiştir.
Olay 2020 yılında Pereval Dyatlova adıyla diziye uyarlandı.
Ayrıca Bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Dyatlov Geçidi'nin Sırrı 1 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dyatlov Geçidi'nin Sırrı
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] Dyatlov Grubu Raporu
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] İkinci Rapor
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] Grubun çadırı hakkındaki rapor
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] Üçüncü Rapor
- ^ Смерть, идущая по следу...[ölü/kırık bağlantı] Dördüncü Rapor.
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] Beşinci Rapor
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] Altıncı Rapor
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] Yedinci Rapor
- ^ Смерть, идущая по следу[ölü/kırık bağlantı] Sekizinci Rapor
- ^ Dyatlov Pass incident 24 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dyatlov Pass Wikipedia makalesi
- ^ Dyatlov Pass incident 24 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dyatlov Pass Wikipedia makalesi/Controversy surrounding investigation