De Laval nozülü
de Laval nozülü (ya da yakınsak-ıraksak nozül, CD nozül) orta kısmı sıkıştırılmak suretiyle özenli ve dengeli bir şekilde yapılmış, asimetrik kum saati şekilli bir borudur. Sıcak ve basınçlı gaz nozülün içinden geçerek süpersonik bir hıza ulaşır ve genleşip egzoz akış biçimini alır. Dolayısıyla ile ısı enerjisinin itici akışı maksimum düzeyde yönlendirilmiş kinetik enerji haline dönüşür. Bundan dolayı, nozül yaygın olarak buhar türbinlerinin bazı türlerinde ve roket motor nozülü olarak kullanılır. Ayrıca, süpersonik jet motorlarında kullanıldığı görülür.
Benzer akış özellikleri astrofizik bünyesinde yer alan jet akımlarına uygulanmıştır.[1]
Tarihçe değiştir
Nozül, İsveçli mucit Gustaf de Laval tarafından buhar türbininde kullanılmak üzere 1888 yılında geliştirilmiştir.[2][3][4][5]
Bu özellik ilk kez Robert Goddard tarafından bir roket motorunda kullanılmıştır. Günümüzde neredeyse sıcak gazla çalışan bütün modern roket motorları de Laval nozüllerini kullanmaktadır.
Yararlanılan kaynaklar değiştir
- ^ C.J. Clarke and B. Carswell (2007). Principles of Astrophysical Fluid Dynamics (1.1sayfalar=226 bas.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85331-6.
- ^ British patent 7143 of 1889.
- ^ Theodore Stevens and Henry M. Hobart (1906). Steam Turbine Engineering. MacMillan Company. ss. 24-27. Available on-line here 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Google Books.
- ^ Robert M. Neilson (1903). The Steam Turbine. Longmans, Green, and Company. ss. 102-103. Available on-line here 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Google Books.
- ^ Garrett Scaife (2000). From Galaxies to Turbines: Science, Technology, and the Parsons Family. Taylor & Francis Group. s. 197. Available on-line here 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Google Books.