Dünyanın en eski yapıları listesi
Vikimedya liste maddesi
Bu madde, kıtaların ve ülkelerin her biri dahil olmak üzere dünyada günümüze kadar ulaşan en eski serbest duran binaların listesini oluşturma amaçlıdır. "Bina", insanlar tarafından inşa edilen ve her tür kullanımı veya barınmayı destekleyen ya da bu amaçla tasarlanmış olan bir yapı olarak tanımlanmaktadır. Bir yapı, bu listeye dahil olabilmek için aşağıdaki kriterleri karşılamalıdır:
- tanınabilir bir bina olmalıdır;
- inşa edildiği iddia edilen tarihte bina özelliklerini barındıran yapının yüksekliği en az 1.5 metre olmalıdır;
- büyük ölçüde tamamlanmış olmalı ya da çevresinin çoğu bu yüksekliğe ulaşan bina özelliklerini barındırmalıdır.
Bu kriterler, bilinçli olarak sınırlı yükseklikteki kalıntıları ve heykelleri dahil etmemektedir.
Kıtalara göre değiştir
Aşağıdakiler, büyük kıtaların her birinde günümüze kadar ayakta kalan en eski yapılar arasında yer almaktadır.
| Yapı | Görüntü | Ülke | Kıta | İlk inşası | Kullanım | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Göbeklitepe | 
|
Türkiye | Asya | M.Ö 9.600 | Mabet | Göbeklitepe ya da Göbekli Tepe, Şanlıurfa il merkezinin yaklaşık olarak 15 km. kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarında[2] yer alan dünyanın bilinen en eski kült yapılar topluluğudur.[3] Bu yapıların ortak özelliği, T biçimindeki 10 – 12 dikilitaş yuvarlak planda dizilmiş, araları taş duvarla örülmüştür. |
| Barnenez | 
|
Fransa | Avrupa | M.Ö. 4850 | Geçit mezarlığı | Kuzey Finistère'de yer alır ve kısmi olarak restore edilmiştir. André Malraux'a göre adına ‘Tarih Öncesi Partenon’ demek daha uygundur. Yapı 72 metre uzunluğunda, 25 metre genişliğindedir ve yüksekliği ise 8 metrenin üzerindedir.[1][2][3] |
| Sechin Bajo | 
|
Peru | Güney Amerika | M.Ö. 3500 | Meydan | Amerika'daki bilinen en eski yapı.[4][5] |
| Mehrgarh | Pakistan | Asya | M.Ö. 2600 | Kerpiç depo yapıları | Bolan Pass yakınlarında yer alan farklı tarihlere ait kalıntılar.[6][7] | |
| Zoser Piramidi | 
|
Mısır | Afrika | M.Ö. 2667–2648 | Mezar | En eski, büyük çaplı kesilmiş taştan yapı[8] |
| Cuicuilco Circular Pyramid | 
|
Meksika | Kuzey Amerika | M.Ö. 800–600 | Tören merkezi | Mezoamerikan kültürüne ait ayakta kalan en eski yapılardan biri.[9] |
| Wiebbe Hayes Stone Fort | 
|
Avustralya | Avustralasya | M.S. 1629 | Savunma kalesi | Oldest known building in Australia, a defensive fort used by the survivors of Batavia on West Wallabi Island (Weibbe Hayes Island)[10] |
| Cape Adare huts | 
|
- | Antarktika | M.S. 1899 | Kaşiflerin kulübeleri | Wooden buildings constructed by Carstens Borchgrevink in Victoria Land.[11] |
Kaynakça değiştir
- ^ http://www.brittanytourism.com/things-to-do/all-activities/grand-cairn-de-barnenez [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "New radiocarbon dates from Bougon and the chronology of French passage-graves". Antiquity. 1993.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.
- ^ "Senchin Bajo - Plaza in Peru may be the America's oldest urban site" 22 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Gogeometry.com. Retrieved 12 July 2012
- ^ McDonnell, Patrick J. (February 26, 2008) "A new find is the Americas' oldest known urban site" 10 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Los Angeles Times. Retrieved 12 July 2012.
- ^ Jarrige, J. F. (1979). "Excavations at Mehrgarh-Pakistan". Johanna Engelberta Lohuizen-De Leeuw (Ed.). South Asian archaeology 1975: papers from the third International Conference of the Association of South Asian Archaeologists in Western Europe, held in Paris. Brill. ss. 76-87. ISBN 978-90-04-05996-2. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2011.
- ^ "Archaeological Site of Mehrgarh" 26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. UNESCO. Retrieved 14 July 2012.
- ^ Shaw, Ian, ed (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 480. ISBN 0-19-815034-2.
- ^ "Zona Arqueológica Cuicuilco" 3 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Instituto Nacional de Antropología e Historia. (Spanish). Retrieved 12 July 2012
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.
- ^ "Historic Huts in the Antarctic from the 'Heroic Age'." 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Antarctic-Circle.org. Retrieved 8 July 2012.