Catherine (Valois)
Catherine of Valois ya da Valois'lı Catherine (27 Ekim 1401 - 3 Ocak 1437), 1420'den 1422'ye kadar İngiltere Kralı V. Henry'nin eşi ve İngiltere Kraliçesiydi. Fransa Kralı VI. Charles'ın kızıdır.[1] İngiltere Kralı VI. Henry'nin annesidir. Catherine'in evliliği V. Henry'yi Fransa tahtına yerleştirme ve belki de Yüz Yıl Savaşı olarak bilinen şavaşları sona erdirme planının bir parçasıydı, ancak oğlu VI. Henry daha sonra Paris'te taç giymesine rağmen, bu plan başarılı olmadı.
| Catherine (Valois) | |
|---|---|
 Kraliçe Catherine çizimi | |
| İngiltere konsort kraliçesi | |
| Hüküm süresi | 2 Haziran 1420 – 31 Ağustos 1422 |
| Taç giymesi | 23 Şubat 1421 |
| Doğum | 27 Ekim 1401 Hôtel Saint-Pol, Fransa |
| Ölüm | 3 Ocak 1437 (35 yaşında) Londra, İngiltere |
| Defin | Westminster Abbey, Londra |
| Eş(ler)i | V. Henry (e. 1420; ö. 1422) Owen Tudor |
| Hanedan | Valois |
| Babası | VI. Charles |
| Annesi | Isabeau (Bavyera) |
| Dini | Katolik |
V. Henry'nin ölümünden sonra, Catherine, Owen Tudor ile evlendi; bu evlilik Tudor ailesinin yükselmesini sağladı ve en sonunda torunları VII. Henryi İngiltere Kralı oldu.[2] Catherine'in ablası Isabella, 1396'dan 1399'a kadar II. Richard'ın çocuk gelini olarak İngiltere kraliçesiydi.
Çocukluğu değiştir
Valois'li Catherine, Fransa Kralı VI. Charles ve eşi Bavyeralı Isabeau'nun en küçük kızıydı. [3] 27 Ekim 1401'de Hôtel Saint-Pol'de (Paris'te bir kraliyet sarayı) doğdu. Daha önce, onu İngiltere Kralı IV. Henry'nin oğlu Galler Prensi ile evlendirme konusunda bir tartışma olmuştu, ancak kral müzakereler başlamadan önce öldü. 1414'te, şimdi V. Henry olan prens, büyük bir çeyiz ve Fransa tahtındaki hakkının kabulü ile birlikte evlilik tartışmasını yeniden açtı.
Bazı yazarlar, Catherine'in bir çocuk olarak annesi tarafından ihmâl edildiğini iddia etse de, kanıtların daha modern bir incelemesi aksini gösteriyor. Annesinin mali hesaplarına göre, bir Fransız prensesine yakışan oyuncaklar satın alındı, dini metinler sağlandı ve Catherine, dini eğitim almak üzere Poissy'deki manastıra gönderildi.[4]
Kraliyet evliliği değiştir
V. Henry, Fransa ile savaşa girdi ve Agincourt'taki büyük İngiliz zaferinden sonra bile evlilik planları devam etti. Catherine'in çok çekici olduğu söyleniyordu ve Henry sonunda onunla Meulan'da tanıştığında ona aşık oldu. Mayıs 1420'de İngiltere ve Fransa arasında bir barış anlaşması olan Troyes Antlaşması yapıldı ve Charles, İngiltere'nin Henry'sini varisi olarak kabul etti. Catherine ve Henry, 2 Haziran 1420'de St. John Parish Kilisesi'nde veya Troyes Katedrali'nde evlendiler. Catherine, yeni kocasıyla İngiltere'ye gitti ve 23 Şubat 1421'de Westminster Abbey'de kraliçe olarak taç giydi. Haziran 1421'de Henry, askerî seferlere devam etmek için Fransa'ya döndü.
Bu zamana kadar, Catherine birkaç aylık hamileydi ve 6 Aralık 1421'de Windsor'da Henry adında bir oğul doğurdu. Kocası çocuğunu hiç görmedi. Meaux Kuşatması sırasında hastalandı ve 31 Ağustos 1422'de, 36. doğum gününden hemen önce öldü.[5] Catherine, 21 yaşında bile değildi ve dul bir kraliçe olarak kaldı. VI. Charles, Henry’den birkaç ay sonra öldü ve bebek VI. Henry’yi İngiltere'nin ve İngiliz işgâli altındaki Kuzey Fransa'nın kralı yaptı. Catherine, erken çocukluk döneminde oğluyla çok ilgilendi.
Owen Tudor ile ilişkisi değiştir
Catherine hâlâ genç ve evlenebilirdi. Bu durum oğlunun koruyucusu Gloucester Dükü olan kayınbiraderi Humphrey için bir endişe kaynağıydı. Söylentilere göre Catherine, kocasının kuzeni Mortain Kontu Edmund Beaufort ile evlenmeyi planlıyordu. Ancak Gloucester Dükü, bu evliliğe şiddetle karşı çıktı ve 1427-8 Parlamentosu'nda, Kraliçe Dowager, Kralın rızası olmadan yeniden evlenirse kocasının topraklarını ve mallarını kaybedeceği hükmünü ortaya koyan bir yasa tasarısını kabul etti. Kralın rızası, onun yetişkinliğe adım atmasına bağlıydı. O zaman, kral sadece altı yaşındaydı.
Catherine, muhtemelen küçük oğluna bakabilmesi için kralın evinde yaşıyordu, ancak düzenleme aynı zamanda meclis üyelerinin kraliçe dul eşine göz kulak olmalarını da sağladı. Yine de Catherine, 1421'de Fransa'da V. Henry'nin kâhyası Sir Walter Hungerford'un hizmetinde olan Galli Owen Maredudd Tudor ile cinsel bir ilişkiye girdi. İlişki, Catherine Windsor Kalesi'nde yaşadığında başladı ve oradaki ilk çocuklarına hamile kaldı. Bir noktada, Kralın evinde yaşamayı bıraktı ve Mayıs 1432'de Parlamento, Owen'a bir İngiliz'in haklarını verdi. Bu, IV. Henry'nin Gallerlilerin haklarını sınırlayan yasaları nedeniyle önemliydi.
Catherine'in Owen ile evliliğinin bilinen bir tarihi yoktur,[6] ve henüz evliliğin geçerliliğinin ve çocuklarının meşruiyetinin lâik veya kilise hukukunda sorgulandığına dair eşzamanlı bir kanıt yoktur.[7] Owen Tudor ve Kraliçe Catherine arasındaki ilişkiden Kral VII. Henry ile başlayan ve İngiltere tahtını alan Tudor Hanedanı geldi. Tudor tarihçileri, Owen ve Catherine'in evli olduklarını iddia ettiler, çünkü yasal evlilikleri Tudor Hanedanının iddialarına saygınlık ve daha güçlü kraliyet bağları katacaktı.
Owen ve Catherine'in en az altı çocuğu vardı. Edmund, Jasper ve Edward saraydan uzakta doğmuşlardı. Rahibe olan ve genç yaşta ölen bir kızı olan Margaret vardı.
Ölüm ve sonrası değiştir
Catherine, doğum yaptıktan kısa bir süre sonra, 3 Ocak 1437'de Londra'da öldü ve Westminster Abbey'in "eski Lady kilisesine gömüldü".[8] Ölüm tarihi kesin olmakla birlikte, doğum sonucu ölmediğini, Bermondsey Manastırı'na girdiğini ve muhtemelen onu rahatsız eden bir hastalığa çare aradığını belirten eşit sayıda kayıtlar da vardır; bir vasiyetini ölümünden sadece üç gün önce yaptı. Şimdi, V. Henry'nin Chantry Şapeli'ndeki Westminster Abbey'dedir. Ölümünden sonra, Catherine'in düşmanları, Kraliçe Dowager'ın yeniden evlenme yasasını ihlâl ettiği için Owen'a karşı dava açmaya karar verdi. Owen, konseyin önüne çıktı, ardından tutuklandı ve Newgate Hapishanesine götürüldü.[9] 1438'in başlarında, Newgate Hapishanesinden kaçmaya çalıştı ve sonunda o yılın Temmuz ayında Windsor Şatosu'na gitti.[9]
Bu arada, Owen ve Catherine'in iki büyük oğulları Edmund ve Jasper, Barking Abbess ve Suffolk 1. Dükü William de la Pole'un kız kardeşi Katherine de la Pole ile yaşamaya gitti. 1442'den bir süre sonra, kral (üvey kardeşleri) onların yetiştirilmesinde rol aldı. Babaları Owen sonunda 2000 sterlin kefaletle serbest bırakıldı, ancak Kasım 1439'da affedildi (ve kefalet 1440'ta iptal edildi). Owen daha sonra iyi muamele gördü ve 1450'lerin ortalarına kadar kralın hanesinin bir üyesiydi. Herefordshire'daki Mortimer's Cross Savaşı'nın ardından Yorklular tarafından idam edildiği 1461 yılına kadar yaşadı. Oğullarına, Catherine'in oğlu Kral VI. Henry tarafından kontluk verildi. Edmund, John of Gaunt'un soyundan gelen Margaret Beaufort ile evlendi; diğer adayların çoğunun savaş yoluyla ortadan kaldırılmasının ardından, oğulları VII. Henry Kral oldu.
Catherine'in cenazesinde taşınan ahşap cenaze heykeli, Westminster Abbey'de hâlâ yerinde durmaktadır ve daha önce Undercroft'taki Westminster Abbey Müzesi'nde sergilenmekteydi. Şimdi, manastır triforyumundaki yeni Kraliçe'nin Elmas Jübile Galerisi'nde sergilenmektedir. Mezarının, aslen torunu VII. Henry'nin saltanatında manastıra yapılan uzantılar sırasında kasıtlı olarak tahrip edildiği söylenir. Henry'nin, kendisini gayri meşru soyundan uzaklaştırmak için anıtının kaldırılmasını emrettiği öne sürüldü. Bu sırada, tabut kapağı yanlışlıkla kaldırıldı ve nesiller boyunca turistik bir cazibe merkezi haline gelen cesedini ortaya çıkardı. 1669'da günlük yazarı Samuel Pepys, uzun zaman önce ölen kraliçeyi doğum gününde öptü:
Catherine'in kalıntıları, Kraliçe Victoria'nın saltanatına kadar düzgün bir şekilde yeniden gömülmedi.