Capella (yıldız)

Capella Aa/Ab
	Capella, Arabacı takıyıldızındaki en parlak yıldızdır.
Gözlem verisi;
Takımyıldız	Arabacı
Sağ açıklık (α)	05sa 16d 41.3591s
Dik açıklık (δ)	+45° 59′ 52.768″
Görünür büyüklük (V)	0,08 (0,03 - 0,16)
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	Aa: K0III
U−B renk ölçeği	+0,44
B−V renk ölçeği	+0,80
V−R renk ölçeği	−0,3
R−I renk ölçeği	+0,44
Değişen yıldız tipi	RS CVn
Tayfsal sınıf	Ab: G1III
Astrometri
Dikey hız ()	29,19 ± 0,074 km/s
Özdevinim (μ)	RA: 75,52 mys/y ; Dec.: −427,11 mys/y
Iraklık açısı (π)	76,20 ± 0,46 mys
Uzaklık	42,2 ± 0,5 Iy; (12,9 ± 0,1 pc)
Mutlak büyüklük (V)	Aa: 0,35; Ab: 0,20
Özellikler
Kütle (m)	Aa: 2,69 ± 0,06; Ab: 2,56 ± 0,04 M☉
Yarıçap (r)	Aa: 12,2 ± 0,2; Ab: 9,2 ± 0,4 R☉
Aydınlatma gücü (bol.)	Aa: 78,5 ± 1,2; Ab: 77,6 ± 2,6 L⊙
Sıcaklık	Aa: 4940 ± 50; Ab: 5700 ± 100 K
Metallik [Fe/H]	Aa: %40 Güneş
Dönüş süresi	Aa: 106 ± 3 g; Ab: 8,64 ± 0,09 g
Dönüş hızı ()	Aa: 3 km/sn; Ab: 36 km/s
Yaş	5,4-5,9 × 108
Yörünge
Yoldaş yıldız	Ab
Yörünge süresi (P)	104,022 ± 0,002 g
Ana eksen (a)	56,47 ± 0,05 mys
Dışmerkezlik (e)	0,0000 ± 0,0002
Yörünge eğikliği (i)	137,18 ± 0,05°
Yükseliş düğüm boylamı (Ω)	40,8 ± 0,1°
Enberi dönemi (T)	2447528,45 ± 0,02 JG
Katalog belirtmeleri
	Alhajoth, Capella, Hokulei, α Aurigae, α Aur, Alpha Aurigae, Alpha Aur, 13 Aurigae, 13 Aur, ADS 3841 AP, BD+45°1077, CCDM J05168+4559AP, FK5 193, GC 6427, GJ 194, HD 34029, HIP 24608, HR 1708, IDS 05093+4554 AP, LTT 11619, NLTT 14766, PPM 47925, SAO 40186, WDS 05167+4600Aa/Ab.

Capella, Arabacı takımyıldızındaki en parlak yıldız, gece gökyüzündeki en parlak on birinci yıldız ve Arcturus ve Vega'dan sonra kuzey göğündeki en parlak üçüncü yıldızdır. Çıplak gözle tek yıldız olarak görünür ama iki çift yıldız sistemidir. İlk çift parlak iki yıldızdan oluşur, Güneş'in 10 katı büyüklüğünde G tipi dev yıldızlar birbirinin etrafında yakın bir yörüngede dönerler. Bu iki yıldızın kırmızı dev olma yolunda ilerlediği düşünülmektedir. İkinci çift, birinci çiftin yaklaşık 10.000 astronomik birim uzağında dönen, soluk, küçük ve nispeten serin iki kızıl cüceden oluşur.^[10]^[11] Capella Sistemi, Güneş Sistemi'ne nispeten yakındır, Güneş Sistemi'nden sadece 42,2 ışık yılı uzaklıktadır.

Kaynakça değiştir

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f NAME CAPELLA – Variable of RS CVn type, SIMBAD veritabanı. 23 Aralık 2008 tarihinde erişilmiştir.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Hoffleit, Dorrit; Jaschek, Carlos (1991). "The Bright star catalogue". New Haven, Conn.: Yale University Observatory, 5th rev.ed. Bibcode:1991bsc..book.....H.
^ Petit, M. (1990). "Catalogue of Variable or Suspected Stars Nearby the Sun". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 85. s. 971. Bibcode:1990A&AS...85..971P.
^ ^a ^b Bibcode: 1990A&A...230..389S
^ van Leeuwen, F. (Kasım 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2). ss. 653-64. arXiv:0708.1752 $2. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Very high precision orbit of Capella by long baseline interferometry, C. A. Hummel et al., The Astronomical Journal 107, #5 (Mayıs 1994), pp. 1859–1867, DOI:10.1086/116995, Bibcode: 1994AJ....107.1859H. See §1 for spectral types, Table 1 for orbit, Table 5 for stellar parameters, and §6.3 for the age of the system.
^ ^a ^b On the rotation period of Capella, K. G. Strassmeier et al., Astronomische Nachrichten 322, #2 (March 2001), pp. 115–124, DOI:10.1002/1521-3994(200106)322:2, Bibcode: 2001AN....322..115S.
^ ^a ^b CHANDRA-LETGS X-ray observations of Capella. Temperature, density and abundance diagnostics, R. Mewe et al., Astronomy and Astrophysics 368 (March 2001), pp. 888–900, Bibcode: 2001A&A...368..888M, DOI:10.1051/0004-6361:20010026; see §1.
^ ^a ^b Torres, Guillermo; Claret, Antonio; Young, Patrick A. (2009). "Binary Orbit, Physical Properties, and Evolutionary State of Capella (α Aurigae)". The Astrophysical Journal. 700 (2). ss. 1349-81. arXiv:0906.0977 $2. Bibcode:2009ApJ...700.1349T. doi:10.1088/0004-637X/700/2/1349.
^ Capella, The Hundred Greatest Stars, James B. Kaler, Springer, 2002, ISBN 0-387-95436-8 (§18); DOI:10.1007/0-387-21625-1_19.
^ Capella HL, T. R. Ayres, pp. 202–204, Cool Stars, Stellar Systems, and the Sun: Proceedings of the Third Cambridge Workshop on Cool Stars, Stellar Systems, and the Sun, Held in Cambridge, Massachusetts, October 5–7, 1983, düzenleyen Sallie L. Baliunas ve Lee Hartmann, Berlin/Heidelberg, Springer-Verlag, 1984, Lecture Notes in Physics, vol. 193, ISBN 978-3-540-12907-3; DOI:10.1007/3-540-12907-3_204, Bibcode: 1984LNP...193..202A

Ayrıca bakınız değiştir

Arabacı takımyıldızı

Dış bağlantılar değiştir

SIMBAD'da Capella 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SIMBAD'da Capella A 31 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SIMBAD'da Capella B 18 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  - SIMBAD'da Capella H 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  - SIMBAD'da Capella L 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[sb0-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f NAME CAPELLA – Variable of RS CVn type, SIMBAD veritabanı. 23 Aralık 2008 tarihinde erişilmiştir.

[hr-2] Hoffleit, Dorrit; Jaschek, Carlos (1991). "The Bright star catalogue". New Haven, Conn.: Yale University Observatory, 5th rev.ed. Bibcode:1991bsc..book.....H.

[petit-3] Petit, M. (1990). "Catalogue of Variable or Suspected Stars Nearby the Sun". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 85. s. 971. Bibcode:1990A&AS...85..971P.

[strassmeier-4] Bibcode: 1990A&A...230..389S

[vanLeeuwen2007-5] van Leeuwen, F. (Kasım 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2). ss. 653-64. arXiv:0708.1752 $2. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.

[hummel94-6] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Very high precision orbit of Capella by long baseline interferometry, C. A. Hummel et al., The Astronomical Journal 107, #5 (Mayıs 1994), pp. 1859–1867, DOI:10.1086/116995, Bibcode: 1994AJ....107.1859H. See §1 for spectral types, Table 1 for orbit, Table 5 for stellar parameters, and §6.3 for the age of the system.

[rotn-7] On the rotation period of Capella, K. G. Strassmeier et al., Astronomische Nachrichten 322, #2 (March 2001), pp. 115–124, DOI:10.1002/1521-3994(200106)322:2, Bibcode: 2001AN....322..115S.

[mewe01-8] CHANDRA-LETGS X-ray observations of Capella. Temperature, density and abundance diagnostics, R. Mewe et al., Astronomy and Astrophysics 368 (March 2001), pp. 888–900, Bibcode: 2001A&A...368..888M, DOI:10.1051/0004-6361:20010026; see §1.

[torres2009-9] Torres, Guillermo; Claret, Antonio; Young, Patrick A. (2009). "Binary Orbit, Physical Properties, and Evolutionary State of Capella (α Aurigae)". The Astrophysical Journal. 700 (2). ss. 1349-81. arXiv:0906.0977 $2. Bibcode:2009ApJ...700.1349T. doi:10.1088/0004-637X/700/2/1349.

[10] Capella, The Hundred Greatest Stars, James B. Kaler, Springer, 2002, ISBN 0-387-95436-8 (§18); DOI:10.1007/0-387-21625-1_19.

[11] Capella HL, T. R. Ayres, pp. 202–204, Cool Stars, Stellar Systems, and the Sun: Proceedings of the Third Cambridge Workshop on Cool Stars, Stellar Systems, and the Sun, Held in Cambridge, Massachusetts, October 5–7, 1983, düzenleyen Sallie L. Baliunas ve Lee Hartmann, Berlin/Heidelberg, Springer-Verlag, 1984, Lecture Notes in Physics, vol. 193, ISBN 978-3-540-12907-3; DOI:10.1007/3-540-12907-3_204, Bibcode: 1984LNP...193..202A

[10]

[11]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Gözlem verisi
Capella, Arabacı takıyıldızındaki en parlak yıldızdır.
Takımyıldız	Arabacı
Sağ açıklık ( $α$ )	05^sa 16^d 41.3591^s^[1]
Dik açıklık ( $δ$ )	+45° 59′ 52.768″^[1]
Görünür büyüklük (V)	0,08^[2] (0,03 - 0,16)^[3]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf	Aa: K0III^[4]
U−B renk ölçeği	+0,44^[2]
B−V renk ölçeği	+0,80^[2]
V−R renk ölçeği	−0,3^[2]
R−I renk ölçeği	+0,44^[2]
Değişen yıldız tipi	RS CVn^[1]

Tayfsal sınıf	Ab: G1III^[4]
Astrometri
Dikey hız ( $v_{r}$ )	29,19 ± 0,074^[1] km/s
Özdevinim ( $μ$ )	RA: 75,52^[1] mys/y Dec.: −427,11^[1] mys/y
Iraklık açısı ( $π$ )	76,20 ± 0,46^[5] mys
Uzaklık	42,2 ± 0,5 Iy (12,9 ± 0,1 pc)
Mutlak büyüklük (V)	Aa: 0,35 Ab: 0,20
Özellikler
Kütle ( $m$ )	Aa: 2,69 ± 0,06^[6] Ab: 2,56 ± 0,04^[6] `M`_☉
Yarıçap ( $r$ )	Aa: 12,2 ± 0,2^[6] Ab: 9,2 ± 0,4^[6] `R`_☉
Aydınlatma gücü (bol.)	Aa: 78,5 ± 1,2^[6] Ab: 77,6 ± 2,6^[6] L_⊙
Sıcaklık	Aa: 4940 ± 50^[6] Ab: 5700 ± 100^[6] K
Metallik [Fe/H]	Aa: %40 Güneş
Dönüş süresi	Aa: 106 ± 3 g^[7] Ab: 8,64 ± 0,09 g^[7]
Dönüş hızı ( $v_{\mathrm {e} }\cdot \sin i$ )	Aa: 3 km/sn^[8] Ab: 36^[8] km/s
Yaş	5,4-5,9 × 10⁸^[9]
Yörünge
Yoldaş yıldız	Ab
Yörünge süresi ( $P$ )	104,022 ± 0,002^[9] g
Ana eksen ( $a$ )	56,47 ± 0,05 mys
Dışmerkezlik ( $e$ )	0,0000 ± 0,0002
Yörünge eğikliği ( $i$ )	137,18 ± 0,05°
Yükseliş düğüm boylamı ( $Ω$ )	40,8 ± 0,1°
Enberi dönemi ( $T$ )	2447528,45 ± 0,02 JG
Katalog belirtmeleri
Alhajoth, Capella, Hokulei, α Aurigae, α Aur, Alpha Aurigae, Alpha Aur, 13 Aurigae, 13 Aur, ADS 3841 AP, BD+45°1077, CCDM J05168+4559AP, FK5 193, GC 6427, GJ 194, HD 34029, HIP 24608, HR 1708, IDS 05093+4554 AP, LTT 11619, NLTT 14766, PPM 47925, SAO 40186, WDS 05167+4600Aa/Ab.