Bodmer Papirüsleri

Bodmer Papirüsleri, 1952'de Mısır'da keşfedilen Kıptîce ve Yunanca dillerinde 58 papirüse bilim camiasında verilen isimdir. Bu isim papirüsleri satın alan Martin Bodmer'den gelmektedir. Papirüsler Eski ve Yeni Ahit'in dışında, Erken Hristiyanlık metinleri, Homeros ve Menandros'a ait ve başka metinleri barındırmaktadır. En eski metin papirüs ${\mathfrak {P}}^{66}$ MS 200'e tarihlenmektedir.

Günümüzde Bodmer Papirüsleri İsviçre'de Cenevre yakınlarındaki Bibliotheca Bodmeriana'da (Cologny'de) saklanır. 2007'de Vatikan Kütüphanesi ${\mathfrak {P}}^{75}$ 'i satın aldı.

Martin Bodmer değiştir

Martin Bodmer 1899 Zürih'te doğdu ve 1971 Cenevre'de öldü. O, İsviçreli bir özel bilim insanı ve koleksiyoncuydu. Tüm hayatını olağanüstü kitap koleksiyonuna adadı. 1919'dan beri bir dünya edebiyatı kütüphanesi oluşturmak için kitaplar topladı. Chester Beatty Papirüsleri'nin keşfinden beri, 1956 ve 1961 yılları arasında yayınlanan Bodmer papirüsleri Kutsal Kitap'ın orijinal metnini saptamak için en önemli el yazmaları idi.

Bodmer Papirüslerinin Listesi değiştir

Bej satırdaki el yazmaları Eski Ahit'e aittir.

Camgöbeği satırdaki el yazmaları Yeni Ahit'e aittir.

Bodmer Papirüsleri
İsim	No.	Yıl (M.S.)	Dil	İçerik	Notlar
Papirüs Bodmer I		3./4. yüzyıl	Yunanca	Homeros: İlyada (V, VI)
Papirüs Bodmer II	${\mathfrak {P}}^{66}$	200 civarında	Yunanca	Yuhanna 1:1–6:11; 6:35–14:26, 29, 30; 15:2–26; 16:2–4, 6, 7; 16:10–20:20, 22, 23; 20:25–21:9	${\mathfrak {P}}^{52}$ 'nin yanı sıra, Yuhanna İncili için en eski tanıklıktır.
Papirüs Bodmer III		4. yüzyıl	Kıptice	Yuhanna 1:1-21:25 ve Başlangıç 1:1-4:2
Papirüs Bodmer IV		3. yüzyıl	Yunanca	Menandros: Dyskolos
Papirüs Bodmer V		3./4. yüzyıl	Yunanca	apokrif Yakup'un çocuk incili
Papirüs Bodmer VI		4./5. yüzyıl	Kıptice	Özdeyişler 1:1-21:4
Papirüs Bodmer VII	${\mathfrak {P}}^{72}$	300 civarında	Yunanca	Yahuda Mektubu'nun tümü	en eski kopya
Papirüs Bodmer VIII	${\mathfrak {P}}^{72}$	300 civarında	Yunanca	1. ve 2. Petrus Mektupları'nın tümü	en eski kopya
Papirüs Bodmer IX		300 civarında	Yunanca	Mezmurlar 33, 34
Papirüs Bodmer X		300 civarında	Yunanca	apokrif Pavlus'un Korintoslulara 3. mektubu ve Korintosluların Pavlus'a mektubu
Papirüs Bodmer XI		300 civarında	Yunanca	Süleyman'ın 11. kasidesi
Papirüs Bodmer XII		300 civarında	Yunanca	kilise ayininde söylenen bir övgü
Papirüs Bodmer XIII		3./4. yüzyıl	Yunanca	Sardisli Melito: Paskalya vaazı
Papirüs Bodmer XIV	${\mathfrak {P}}^{75}$	200 civarında	Yunanca	Luka 3:18 – 18:18; 22:4 - 24:53	Şimdi Vatikan Kütüphanesinde bulunur.
Papirüs Bodmer XV	${\mathfrak {P}}^{75}$	200 civarında	Yunanca	Yuhanna 1:1-11:45, 48-57; 12:3-13:19; 14:8-15:10	Şimdi Vatikan Kütüphanesinde bulunur.
Papirüs Bodmer XVI		4. yüzyıl	Kıptice	Çıkış 1:1 – 15:21
Papirüs Bodmer XVII	${\mathfrak {P}}^{74}$	650 civarında	Yunanca	Elçilerin İşleri, Yakup, 1. Petrus, 2. Petrus, 1. Yuhanna, 2. Yuhanna, 3. Yuhanna ve Yahuda kitaplarından ayetler ¹
Papirüs Bodmer XVIII		4. yüzyıl	Kıptice	Kanunun Tekrarı 1:1 – 10:7
Papirüs Bodmer XIX		4./5. yüzyıl	Kıptice	Matta 14:28 – 28:20; Romalılar 1:1 -2:3
Papirüs Bodmer XX		4. yüzyıl	Yunanca	Fileas'ın savunması
Papirüs Bodmer XXI		4. yüzyıl	Kıptice	Yeşu 6:16-25, 7:6 - 11:23, 22:1-2, 22:19 - 23:7, 23:15 - 24:2	Kodeksin bir parçası Chester Beatty Kütüphanesinde bulunur.
Papirüs Bodmer XXII		4./5. yüzyıl	Kıptice	Yeremya 40:3- 52:34; Ağıtlar; apokrif Yeremya mektubu; apokrif Baruk 1:1 – 5:5	Kodeksin 2. yarısı Kodeks Mississippi II olarak tanınır.
Papirüs Bodmer XXIII		4. yüzyıl	Kıptice	İşaya 47:1 – 66:27
Papirüs Bodmer XXIV		3. yüzyıl	Yunanca	Mezmurlar 17:46–53:6; 55:8–117:44
Papirüs Bodmer XXV		3. yüzyıl	Yunanca	Menandros: Samia
Papirüs Bodmer XXVI		3. yüzyıl	Yunanca	Menandros: Aspis
Papirüs Bodmer XXVII		4. yüzyıl	Yunanca	Thukidides: Peloponnes savaşının öyküsü
Papirüs Bodmer XXVIII		2. yüzyıl	Yunanca	Herakles ile Atlas arasındaki bir sohbeti içeren bir tiyatro oyunu
Papirüs Bodmer XXIX		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan destansı şiir: Doroteos'un görünümü
Papirüs Bodmer XXX		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan destansı şiir: Pros Abraam
Papirüs Bodmer XXXI		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan bir destansı şiir
Papirüs Bodmer XXXII		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan bir destansı şiir
Papirüs Bodmer XXXIII		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan bir destansı şiir
Papirüs Bodmer XXXIV		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan bir destansı şiir
Papirüs Bodmer XXXV		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan bir destansı şiir
Papirüs Bodmer XXXVI		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan bir destansı şiir
Papirüs Bodmer XXXVII		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hristiyan bir ilahi
Papirüs Bodmer XXXVIII		4./5. yüzyıl	Yunanca	Hermas'ın Çobanı
Papirüs Bodmer XXXIX			Kıptice	Pachomius'un mektubu
Papirüs Bodmer XL			Kıptice	Ezgiler Ezgisi
Papirüs Bodmer XLI		4. yüzyıl	Kıptice	apokrif Pavlus'un İşleri
Papirüs Bodmer XLII		4.-6. yüzyıl	Kıptice	2. Korintoslular 10:15 – 11:12
Papirüs Bodmer XLIII			Kıptice	Tsostrianos
Papirüs Bodmer XLIV			Kıptice	Daniel
Papirüs Bodmer XLV		4. yüzyıl	Yunanca	Susanna, Daniel kitabının apokrif olan bir eklemesi	Theodotion'un Yunanca çevirisi
Papirüs Bodmer XLVI		3./4. yüzyıl	Yunanca	Daniel 1:1-20	Theodotion'un Yunanca çevirisi
Papirüs Bodmer XLVII		4. yüzyıl	Yunanca	ahlaksal prensiplerin bir özeti
Papirüs Bodmer XLVIII			Yunanca	Homeros: İlyada
Papirüs Bodmer XLIX			Yunanca	Homeros: Odissey
Papirüs Bodmer L	${\mathfrak {P}}^{73}$	650 civarında	Yunanca	Matta 25:43; 26:2, 3
Papirüs Bodmer LI			Yunanca		Fragman tıbbi yazılar için kullanıldı.
Papirüs Bodmer LII			Yunanca		İsokrates: Ad Nicoclem
Papirüs Bodmer LIII				(boş yaprak)
Papirüs Bodmer LIV				tapu kaydı
Papirüs Bodmer LV				mali kayıt
Papirüs Bodmer LVI				mali kayıt
Papirüs Bodmer LVII			Yunanca	Didimos: Mezmurların bir yorumu
Papirüs Bodmer LVIII			Kıptice	patristik eserler

¹ ${\mathfrak {P}}^{74}$ şu ayetleri içermektedir:

Elçilerin İşleri 1:2–28:31; Yakup 1:1-5:20; 1. Petrus 1:1–2, 7, 8, 13, 19, 20, 25; 2:6–7, 11,12, 18, 24; 3:4, 5; 2. Petrus 2:21; 3:4, 11, 16; 1. Yuhanna 1:1, 6; 2:1–2, 7, 13, 14, 18, 19, 25, 26; 3:1, 2, 8, 14, 19, 20; 4:1, 6, 7, 12, 16, 17; 5:3, 4, 9, 10, 17; 2. Yuhanna 1, 6, 7, 13; 3. Yuhanna 6, 12 ayetleri; Yahuda 3, 7, 12, 18, 24 ayetleri

Araştırma Geçmişi değiştir

Bodmer papirüsleri 1952'de Mısır'daki Dishna yakınlarındaki Pbow'da (Pabau) Pachomian rahiplerinin eski karargahında bulundu. Keşif yeri Nag Hammadi'den uzak değil. El yazmaları, Kahire'den Kıbrıslı Phokio Tano tarafından gizlice derlendi ve birbiri ardına İsviçre'ye kaçırılıp^[1] burada Martin Bodmer tarafından satın alındı.

1954'ten itibaren Papirüs Bodmer koleksiyonu açıklamalar, giriş ve Fransızca çeviri ile yayınlandı. Bugün Bodmer papirüsleri, Cenevre yakınlarındaki Cologny'deki Bibliotheca Bodmeriana'da korunmaktadır.

Martin Bodmer'in elde edemediği aynı kökenli diğer papirüsler şimdi başka yerlerde bulunmaktadırlar. Sir Alfred Chester Beatty bir kısmını satın aldı. Daha fazla papirüs Oxford (Mississippi), Kolonya ve Barselona'da bulunmaktadır. Basitlik adına, araştırmacılar bunlara da “Bodmer Papirüsleri” diyorlar.^[2]

Metinler değiştir

Bodmer papirüsleri hem Hristiyan hem de dini olmayan eski metinleri içerir. 35 kitabın çoğu eski Yunanca, bazıları Kıptice'de yazılmıştır. Toplamda, bazı yazışmalarla birlikte 50 metin var. Çoğu kodekslerdir, bazıları sadece birkaç parşömen parçası. Üç metin papirüs üzerine değil parşömen üzerine yazılmıştır.

Vatikan tarafından satın alma değiştir

Ekim 2006'da, Bodmer Vakfı'nın el yazmalarından ikisini birkaç milyon dolarına satma planı yayınlandı. Bu, 2003 yılında açılan kütüphaneyi finanse etmek amacıyla gerçekleştirildi. Bu satış dünya çapında koleksiyonun birliğinin bozulabileceğinden korkan birçok bilim adamlarının dehşete düşmesine neden oldu.

Mart 2007'de Vatikan'ın Bodmer Papirüsleri XIV - XV ( ${\mathfrak {P}}^{75}$ )'i satın aldığı açıklandı. Bunların en eski örnek duasını, Luka ve Yuhanna İncilleri'nin en eski yazılı parçalarını içerdiğine inanılmaktadır.

Papirüs, Atlanta'dan (Georgia, ABD) Frank Hanna'ya bilinmeyen "önemli" bir fiyata satılmıştı. Ocak 2007'de Hanna papirüsleri Roma'daki Papa'ya sundu. Şimdi Vatikan Kütüphanesinde tutulup bilim adamları tarafından daha fazla çalışma için hazır hale getiriliyorlar.^[3]

Kaynakça değiştir

^ A. H. M. Kessels, P. W. van Der Horst: The Vision of Dorotheus (Pap. Bodmer 29): Edited with Introduction, Translation and Notes; Vigiliae Christianae 41 (1987), Heft 4, S. 313–359; hier S. 313.
^ Anchor Bible Dictionary 1:766–777 „Bodmer Papyri“.
^ Jennifer Viegas: Earliest Gospels Acquired by Vatican; Discovery News, 5. März 2007.

Edebiyat değiştir

Anchor Bible Dictionary 1:766–777 „Bodmer Papyri“.
James M. Robinson: The Story of the Bodmer Papyri, the First Christian Monastic Library; Nashville, 1987 (Bodmer Papirüsler Koleksiyonu'nun bir listesiyle)

Ayrıca bakınız değiştir

[1] A. H. M. Kessels, P. W. van Der Horst: The Vision of Dorotheus (Pap. Bodmer 29): Edited with Introduction, Translation and Notes; Vigiliae Christianae 41 (1987), Heft 4, S. 313–359; hier S. 313.

[2] Anchor Bible Dictionary 1:766–777 „Bodmer Papyri“.

[3] Jennifer Viegas: Earliest Gospels Acquired by Vatican; Discovery News, 5. März 2007.

[1]

[2]

[3]